تغییرات جنین و بدن مادر در ماه پنجم بارداری
در ماه پنجم بارداری باید خودتان را برای یک بازی تن‌به‌تن آماده کنید. ماه پنجم بارداری مساوی با حرکات زیاد جنین است. جنین حالا الگوی خواب و فعالیت مشخصی دارد و حتی گاهی ممکن است با سکسکه‌هایش شما را غافلگیر کند. در ماه پنجم بارداری شما به صورت واضح و مشخص تکان‌های جنین را در بارداری خود حس می‌کنید. این اتفاق جزو ویژگی‌های مهم بارداری ماه پنجم است به طوری که در مراجعه به پزشک حتما از شما درباره حرکات جنین سوال خواهد شد. این اتفاق مهم و تغییرات دیگری که باید در ماه پنجم بارداری انتظارشان را داشته باشید، همین‌جا با هم مرور می‌کنیم!
در ماه پنجم بارداری بدنتان چه تغییری می‌کند؟
در ماه پنجم بارداری جنین شما به خصوص بعدازظهرها فعال‌تر میشود. شاید بتوانید حرکات جنین و حتی لگد زدنش را در اوایل ماه پنجم بارداری ببینید. در پایان ماه پنجم بارداری جنین شما یک الگوی منظم از فعالیت و خواب خواهد داشت، شاید حتی زمانی که شما تلاش می‌کنید استراحت کنید او فعالیت بیشتری داشته باشد. علائم فیزیکی شما در ماه پنجم بارداری شامل موارد زیر است:
• خستگی، یبوست، سوزش معده، خونریزی بینی، خونریزی لثه‌ها، افزایش اشتها، تورم مچ پا، پا درد، رگ‌های واریسی، ترشحات سفید واژن، تنگی نفس، پشت درد و تغییرات رنگدانه پوست در این ماه ممکن است وجود داشته باشد.
• در اوایل ماه پنجم بارداری ضربان قلب شما به منظور رساندن اکسیژن بیشتر به جنین، افزایش پیدا می‌کند.
• در هفته بیستم شما وارد نیمه دوم بارداری می‌شوید. ناف شما به سمت رحم کشیده میشود و به همین دلیل ممکن است فشار وارد کند. رحم در حال رشد به ریه‌ها و معده فشار وارد می‌کند و همین موضوع مشکلات تنفسی برای مادر ایجاد می‌کند.
• حالا دیگر شکم شما بزرگ شده و ممکن است هنگام بستن کمربند ایمنی ماشین اذیت شوید اما همچنان باید با این مشکل کنار بیایید. کمربند را زیر شکم و در راستای باسن و ران ببندید و آن را روی شانه‌تان قرار دهید نه زیر بازو. باز شدن کیسه هوا می‌تواند یک مشکل بالقوه تلقی شود بنابراین بهتر است تا آنجا که امکان دارد در صندلی عقب بنشینید.
• سینه‌های شما همچنان بزرگتر شده و نوک سینه‌های‌تان نرم‌تر میشود و نقطه‌های‌ریزی اطراف نوک سینه دیده میشود. این برجستگی‌ها غدد سباسه هستند که چربی ترشح می‌کنند.
• هورمون‌هایی که در این دوران ترشح می‌شوند ممکن است واریس ایجاد کرده و موجب درد پا شودند. برای کاهش رگ‌های واریسی بهتر است تا آنجا که امکان دارد سرپا نایستید. البته به خاطر داشته باشید که این رگ‌های واریسی بعد از تولد کوچولو کم‌کم ناپدید می‌شوند. در این حالت باید از پوشیدن جوراب‌های تنگ که جریان خون پاها را مختل می‌کنند و باعث بزرگ شدن سیاهرگ‌های پا و ایجاد واریس می‌شوند، خودداری کنید.
• در این ماه و البته باقی دوران بارداری ممکن است به دلیل ادرار بیش از حد و ناراحتی شبانه دچار بی‌خوابی شوید. خستگی دوباره نمایان میشود ولی اگر میزان خستگی زیاد بود حتما به پزشک مراجعه کنید، چون ممکن است نشانه کم‌خونی باشد.
• از ماه پنجم به بعد ممکن است مایع زرد و شفافی که آغوز نامیده میشود از سینه ترشح شود. این ترشحات ممکن است در اطراف نوک سینه بماند و خشک شود. در این حالت فقط با آب ولرم نوک سینه‌ها را شست‌وشو دهید، چراکه صابون و الکل باعث خشکی پوست و حتی زخم و ترک نوک سینه میشود.
• در اواسط این ماه ممکن است روی شکم‌تان احساس خارش داشته باشید که بهتر است لباس‌های گشاد با الیاف طبیعی بپوشید و حتما از لوسیون برای چرب کردن استفاده کنید.
• مچ پای‌تان ممکن است شروع به تورم کند چون آب بیشتری را در خود نگه می‌دارد و در پایان روز این ورم بیشتر خواهد شد. کفش راحت بپوشید. اگر این حالت با سردرد، تغییرات بینایی یا درد شکمی همراه بود حتما پزشک را در جریان بگذارید، چون ممکن است نشانه‌ای از فشار خون بالا در دوران بارداری باشد.
• در اواخر این ماه بزرگ شدن رحم ممکن است با فشار به دنده پایین کمی احساس درد ایجاد کند که برای تسکین آن باید از ماساژ استفاده کنید.
• هورمون‌ها ممکن است بینایی شما را تحت تاثیر قرار دهند و شما دیگر با لنزهای تماسی احساس راحتی نکنید، بنابراین توصیه ما این است که در دوران بارداری از خریدن لنز خودداری کنید.
استروژن زیاد میشود
در طول ماه چهارم یا پنجم، ممکن است میل جنسی افزایش ناگهانی بیابد. این طبیعی است چون در این دوره بدن استروژن زیادی تولید می‌کند. تخمدان‌ها در یک روز به اندازه سه سال یک زن غیرباردار استروژن تولید می‌کنند و از آنجا که حالت تهوع و خستگی سه ماهه اول از بین رفته است، احساس تحریک بیشتری می‌کنید.
کوچولو چه شکلی است؟
در این دوره جنین رشد سریعی پیدا می‌کند و وزنش به حدود 250 گرم می‌رسد. در این مرحله یک ماده سفید پنیر مانند روی پوست جنین تشکیل میشود که وظیفه این ماده حفاظت پوست جنین از مایع اطرافش است. در پایان این ماه موهای سر جنین شروع به رشد می‌کنند و اگر کودک دختر باشد رحم او شروع به ساخته شدن می‌کند. اگر شکم‌تان گاهی اوقات دچار حرکات پرشی منظمی میشود، اصلا نگران نباشید چون ممکن است جنین شما در حال سکسکه باشد.
آزمایش‌های ماه پنجم
کارهایی که پزشک در این ماه برای‌تان انجام می‌دهد تقریبا مشابه ماه گذشته است. متخصص زنان، وزن، فشار خون، ادرار، ضربان قلب جنین، اندازه و شکل رحم، ارتفاع بالای رحم، تورم مچ پا و تغییرات بینایی را در شما بررسی خواهد کرد اما برخی از زنان در معرض خطر ممکن است آزمایشی به نام کوردوسنتز را به منظور تشخیص ناهنجاری‌های کروموزومی انجام دهند. در این آزمایش یک سوزن توخالی از طریق دیواره شکم مادر وارد ورید بندناف شده و نزدیک جفت مقداری از خون نوزاد را خارج می‌کند. این آزمایش حتما باید بعد از هفته 18 بارداری انجام شود چون باید اطمینان حاصل شود که رگ‌های خونی به اندازه کافی برای خروج خون بزرگ هستند.
متورم می‌شوید
درحالی‌که تورم در طول بارداری طبیعی به نظر می‌رسد اما تورم ناگهانی (که به آن ادم می‌گویند) در ناحیه دست‌ها و صورت علامت شرایط خطرناکی است که به آن پره اکلامپسی می‌گویند. مشخصات این وضعیت فشار خون بالا و وجود پروتئین در ادرار است. به همین دلیل است که پزشک متخصص هر بار ادرار شما را آزمایش می‌کند. سردرد، مشکل در دید، حالت تهوع، درد شکمی و اضافه وزن ناگهانی از دیگر ویژگی‌های این شرایط است. اگر پره اکلامپسی بدون درمان رها شود منجر به اکلامپسی میشود که فوق‌العاده برای مادر و جنین خطرناک است. هرچند به دلیل بررسی مداوم پزشک متخصص پره اکلامپسی سریع تشخیص داده شده و پایش انجام میشود. اگر ترکیبی از این علائم را در خود احساس کردید منتظر وقت ملاقات بعدی نشوید و خیلی سریع با پزشک تماس بگیرید.
برای انجام ورزش مشورت کنید
باورهای زیادی درباره ورزش در طول بارداری وجود دارد، اینکه نباید ورزش شکمی انجام داد، وزنه بلند کرد و شدت انجام حرکات باید بسیار کم باشد. البته دیدگاه‌های محافظه‌کارانه زیادی درباره ورزش در دوران بارداری در سراسر دنیا وجود دارد، حتی این روزها به بسیاری از خانم‌های باردار گفته میشود که بار سنگین بلند نکنند. کاری که باید انجام دهید این است که امتحان کنید. اول با تمرین صحبت کردن شروع کنید.
ببینید می‌توانید حین ورزش صحبت کنید؟ اگر نه، ادامه ندهید. وقتی ورزش می‌کنید احساس فشار می‌کنید؟ اگر پاسخ مثبت است، ادامه ندهید. بدون شک ورزش‌های شکمی زیادی به جز کرانچ و درازونشست هستند که می‌توانند عضلات شکم شما را تقویت کنند بدون آنکه به جنین آسیبی وارد کنند. برای این کار باید با پزشک متخصص و مربیان ورزشی مشورت کنید.
کلسیم و منیزیم به بدن برسانید
هر چند در حال حاضر خوب غذا می‌خورید اما واقعا چقدر از غذایی که می‌خورید کلسیم و منیزیم دارد؟ در این ماه این دو ماده معدنی نقش بسیار مهمی در سلامت جنین شما بازی می‌کنند چون جنین 30 گرم کلسیم از شما می‌گیرد که بسیار بیشتر از چیزی است که در مولتی‌ویتامین‌ها وجود دارد، بنابراین تلاش کنید این دو ماده را در رژیم غذایی‌تان بگنجانید. غذاهایی مانند کلم بروکلی، اسفناج و کلم سرشار از این دو ماده معدنی هستند.
انقباض‌ها را مهار کنید
حالا که احساس می‌کنید رحم‌تان جمع شده و به سمت بالا رفته، ممکن است متحمل انقباض‌های نامنظمی شوید که به طور طبیعی بدون درد هستند و به‌اصطلاح انقباض «براکستون هیکس» گفته می‌شوند. این انقباضات تمرینی به شما این امکان را می‌دهد که وقتی در زایمان واقعی در معرض انقباضات قرار گرفتید، از قبل تجربه آن را داشته باشید. برای این انقباض‌ها بهتر است موارد زیر را انجام دهید:
• یک دوش آب گرم بگیرید یا یک دستمال یا حوله را گرم کنید و روی شکم قرار دهید.
• این انقباض به شما هشدار می‌دهد که زیاد کار کرده‌اید، پس همین که انقباض صورت گرفت، دست از کار بکشید و استراحت کنید.
• آب بخورید. آبرسانی به بدن می‌تواند این درد را کم کند اما یادتان باشد که حتما مثانه‌تان را خالی کنید چون به رحم فشار می‌آورد و درد همچنان وجود خواهد داشت.
تغییرات بدن زنان در ماه ۵ بارداری
با بزرگتر شدن جنین درون رحم، بدن زنان نیز از تغییر می کند. این تغییرات هم جسمی و هم روحی هستند. برخی از تغییرات جسمی زنان باردار در ماه پنجم بارداری به شرح زیر می باشد.
- افزایش اشتها
- یبوست
- تورم مچ پا
- تنگی نفس
- کمر درد
- سوزش معده
- خونریزی بینی
- خونریزی لثه‌ها
- خستگی
- تپش قلب
- بزرگ شدن شکم
- بزرگ شدن سینه ها
- نرم شدن نوک سینه ها
- ظهور نقطه‌های ریزی اطراف نوک سینه
- بروز رگ های واریسی
- افزایش ادرار
- آغاز ترشح آغوز
- خارش شکم
- افزایش ناگهانی میل جنسی
تغییرات جنین در ماه پنج بارداری
- تشکیل ماده سفید پنیر مانند روی پوست جنین به منظور محافظت از پوست جنین از آبی که در آن قرار گرفته است.
- رشد موهای سر
- در صورت دختر بودن جنین، از ماه پنجم بارداری، رحم او شروع به ساخته شدن می کند.
- سکسکه زدن
تغذیه در ماه پنجم بارداری
تغذیه بارداری یکی از مهترین فاکتورها در سلامت بدن زنان و جنین به شمار می رود. از این رو به زنان توصیه می شود از قبل بارداری تغذیه سالم و مناسبی داشته باشند. در ماه پنج بارداری به زنان توصیه می شود بیشتر از موادی مانند کلم بروکلی، اسفناج و کلم استفاده کنند. دلیل این مسئله این است که این مواد غذایی سرشار از کلسیم و منیزیم هستند که جنین در این ماه به آن ها نیاز فراوانی دارد. یکی دیگر از مواد ضروری برای سلامتی مادر و جنین در طی بارداری، آب است. به همین دلیل به زنان باردار توصیه می شود به منظور پیشگیری از کم آبی بدن، به مقدار لازم آب بنوشند.
