خصوصیات آب و مواد معدنی
خصوصیات آب و فواید آن بی نظیر است . آب مایه حیات است . از خصوصیات آب می توان به حیات بخشی اشاره کرد . یکی از مهم ترین موادی است که حیات انسان را تامین می کند و قسمت اعظم وزن بدن را تشکیل می دهد . به طوری که اگر وزن شخصی 100 کیلوگرم باشد حدود 65 کیلوگرم از وزن بدنش آب است . برای تامین این مقدار آب ، یک انسان باید در شرایط معمولی ، روزانه حدود 12 لیوان یعنی تقریبا هر یک ساعت یک لیوان آب تناول نماید . اما چون آب سالم مایعی بی رنگ ، بی بو و بی مزه می باشد معلوم است که نوشیدن این مقدار آب به تنهایی لذت بخش نیست بلکه شکنجه است .
بنابراین خوشبختانه در ترکیب تمام مواد غذایی حتی آنها که به ظاهر خشکند مقداری آب بکار رفته تا در تامین آب بدن سهیم باشند و بدن ما بتواند از خصوصیات آب استفاده کند ، ولی آفرینش میوه های گوناگون با مزه های بسیار مطبوع و رنگ و طعم های متنوع که برای روزی بشر تعبیه شده احتمالا بدان جهت است که این ماده حیاتی به مقدار 12 لیوان آب ، همراه با مواد مفید دیگر نه با زحمت بلکه با کمال لذت و رغبت وارد بدن شده و سلامتی انسان را تامین نماید . بنابراین مخصوصا در فصل تابستان و یا در هنگام ورزش و کار زیاد که با عمل تعریق مقداری از آب بدن دفع شده و کمبود آن به صورت عطش جلوه گر می شود باید علاوه بر آب ، از میوه ها استفاده شود . زیرا همراه با عرق مقداری هم ویتامین و مواد معدنی از بدن خارج می شود که برای جبران آنها بهتر از هر چیزی خوردن میوه مناسب است .
اهمیت آب و خصوصیات آب آشامیدنی
اب اعمال مهم زیر را در بدن ما انجام می دهد :
1- از خصوصیات آب اینست که تمام اعمال حیاتی بدن انسان بر روی زمینه آب امکان پذیر می شود .
2- از خصوصیات آب اینست که آب موجود در غذا از یک طرف و آب موجود در بزاق از طرف دیگر مهمترین عاملی هستند که عمل بلع غذا را ممکن می سازد . زیرا در غیر این صورت به هیچ وجه بلعیدن غذا مقدور نخواهد بود .
3- آب موجود در معده و روده از یک طرف غذا را به صورت مایع رقیقی در می آورد تا آماده هضم شود و از طرف دیگر آب ، شیره هاضمه را با خود به معده و روده می آورد تا غذا را هضم و قابل جذب کند .
4- از خصوصیات آب اینست که آب در ساختمان سلول های بدن انسان به کار می رود و مهمترین عامل ساختمانی سلول است . تقریبا 45 درصد از آب بدن در عضلات و 20 درصد آن در پوست مجتمع می شود .
5- از خصوصیات آب اینست که آب ، خون را به صورت مایعی روان و جاری می کند تا مواد غذایی به تمام نقاط بدن برسد .
6- از خصوصیات آب اینست که آب در فضای بین سلول ها واسطه ایست که غذا و فضولات سلولی را حمل و نقل می کند .
7- از خصوصیات آب اینست که آب درجه حرارت بدن را حدود 37 درجه سانتی گراد ثابت نگاه می دارد و مانند آب رادیاتور اتومبیل ، از گرم شدن یا سرد شدن ماشین بدن جلوگیری می کند .
8- خصوصیات آب با جریان ملایم خود دائما سلول ها را شست و شو داده مقداری از سموم بدن را گرفته از طریق ادرار – عرق و مدفوع بخارج منتقل می کند .
9- خصوصیات آب در تمام فعل و انفعالات فیزیک و شیمیایی بدن شرکت می نماید . به عبارت دیگر همانطور که یک خانم خانه دار برای تهیه هر نوع غذا بالاخره به نحوی از آب استفاده می کند . سلول های بدن ما نیز در تمام اعمال خود به نحوی آب بکار بکار می برند .
.
مواد معدنی یا املاح معدنی
تمام عناصری که در ساختمان بدن انسان به کار رفته منشاش خاک است . مواد معدنی یا املاح معدنی دسته ای از مواد غذایی هستند که به مقدار کم وجودشان برای بدن انسان بسیار لازم است . ترکیبات معدنی اگر چه از طریق همه نوع مواد غذایی به بدن انسان می رسند ولی میوه ها نیز یکی از منابع مهم آنها می باشد .
به طور متوسط 5 درصد از وزن بدن هر شخصی را ترکیبات معدنی تشکیل می دهد ، 65 درصد وزن بدن آبست و 30 درصد بقیه از مواد آلی (پروتئین ها – قندها و چربیها) ترکیب یافته است .
آنچه از ترکیبات معدنی که در اینجا مورد بحث قرار می گیرد عبارتست از کلسیم ، فسفر ، منیزیم ، کلر ، سدیم ، پتاسیم ، آهن که مقدارشان نسبتا در بدن فراوان می باشد و آنچه به نام عناصر کمیاب فعلا در ساختمان بدن انسان تشخیص داده شده است .شامل ید ، مس ، روی ، منگنز ، کبالت ، گوگرد ، فلوئور ، سلنیوم ، کرومیوم و… می باشد .
این مواد همگی در خاک قرار داشته از راه گیاهان به بدن حیوانات منتقل می شود و سپس انسان با خوردن گیاهان و حیوانات ؛ از مواد معدنی آنها استفاده می کند .
لازم به تذکر است امروزه درباره ترکیبات معدنی در علم شیمی مفصلا بحث می شود و عده ای از بی خبران تصور می کنند که این علم از افتخارات ملل غربی و اروپایی می باشد . در حالی که در تاریخچه علم شیمی آمده است :
«مهد شیمی در اسکندریه بود که از راه سوریه به خاک عرب منتقل گردید و به وسیله اعراب از طریق اسپانیا در اروپا رسوخ یافت .»
«کیمیاگران خصوصا به سنتز اشتغال داشته سعی میکردند از مواد شناخته شده ، ماده جدیدی بدست اورند .»
جابربن حیان شیمی دان معروف اسلامی که خود شاگرد حضرت امام جعفر صادق پیشوای شیعیان بود از مشاهیر این علم است .
نقش مواد معدنی در بدن انسان
ترکیبات معدنی که معمولا به نام املاح از آنها یاد می شود تماما از خاک گرفته شده توسط مواد غذایی گیاهی و حیوانی وارد بدن می شود . این مواد در بدن انسان وظایف مهم زیر را به عهده دارند :
1- حالت اسیدی و قلیایی (Ph) مایعات بدن به وسیله ی بعضی عناصر معدنی تنظیم و متعادل می شود .
2- عناصر معدنی برای مایعات بدن ایجاد فشار ویژه ای می کنند که به نام فشار اسمزی معروف می باشد . فشار اسمزی خاصیتی است که باعث می شود مایعات از جدار سلول ها عبور نموده مواد غذایی وعناصر معدنی را جابجا کنند .
3- بعضی عناصر معدنی مانند کلسیم و فسفر باعث استحکام استخوان ها و دندان ها می شوند .
4- برخی عناصر معدنی فعالیت حیاتی مخصوص بخود دارند . مثلا آهن برای تهیه رنگدانه گلبول قرمز خون انسان لازم است .
5- بسیاری از انزیمهای بدن انسان فقط در مجاورت فلزاتی از قبیل منیزیم ، منگنز ، پتاسیم و روی فعالیت دارند .
6- عناصر معدنی در تعادل الکترولیت های بدن ، سلول ها را یاری می دهند که اعمال حیاتی خود را انجام دهند .
خصوصیات آب و مواد معدنی موضوع این بخش از اسان طب بود . امیدواریم از مطالعه این مطالب بهره کافی را برده باشید.
آب و مواد معدنی به شدت برای بدن لازم است و اگر بدن به کمبود انها دچار شود برای ما خطرناک است. پس این مساله را جدی بگیرید. همچنین کم ابی موجب زودتر چروک شدن پوست خواهد شد.
منبع :
asanteb.com