نکاتی دربارۀ مهار تب علفی در کودکان
تب علفی (ورم غشای مخاطی بینی) در اثر حساسیت (حساسیت بینی) به وجود می آید و علائمی چون عطسه، آبریزش از بینی و خارش بینی را آشکار می کند. چنان چه این بیماری در فصل های بهار، تابستان یا پاییز روی دهد، حساسیت فصلی بینی نامیده می شود (پیش از این تب علفی نامیده می شد). اگر بروز بیماری در سراسر سال باشد، به آن حساسیت دائمی بینی می گویند. این بیماری در نوزادان و کودکان کمتر از شش سال به ندرت روی می دهد. آسان طب در ادامه مطلب به نشانه های این بیماری و نحوۀ تشخیص آن می پردازد.
این کودکان، اغلب دچار حساسیت غذایی می شوند. تب علفی به طور معمول در ده درصد از کودکان مدرسه ای روی داده و موجب غیبت های پیایی آنها از مدرسه می شود. بسیاری از این کودکان دارای والدین مبتلا به تب علفی یا آسم هستند. این امر نشان دهندهٔ ارثی بودن بیماری است.
حضور مواد حساسیت زایی چون گرد و غبار و گردهٔ گیاهان در محیط بیرون، یا عواملی چون ذرات پر یا پوست حیوانات خانگی در محیط خانه، موجب می شوند تا کودک در صورت داشتن حساسیت به این عوامل، دچار واکنش شده و به تب علفی مبتلا شود.
خوشبختانه بیشتر کودکانی که دچار حساسیت بینی هستند، رفته رفته بهبود می یابند. برای مثال، پسر بزرگ من در کودکی به حساسیت شدید بینی مبتلا بود، ولی حساسیت او تا رسیدن به سن بلوغ بهبود یافت.
علت های بیماری تب علفی
کودکانی که مستعد ابتلا به حساسیت هستند، در صورت تماس مداوم مواد حساسیت زا با جدار داخلی بینی شان، شروع به ساختن پادتن علیه این عوامل می کنند. این پادتن ها و مواد حساسیت زا، سپس به سلول هایی ویژه (ماست سل ها) متصل شده و موجب آزاد شدن هیستامین از این سلول ها می شوند. هیستامین ماده ای شیمیایی است که غشای مخاطی بینی را متورم می کند و ترشحات سلول های بینی را افزایش میدهد.
این نوع حساسیت، به طور معمول در ماه های اردیبهشت و خرداد که گردهٔ گیاهان فراوان است، دیده می شود. در سایر ماه های تابستان و پاییز بسته به نوع پوشش گیاهی منطقه، شیوع بیماری در منطقه های گوناگون متفاوت است.
بیشترین مادهٔ حساسیت زایی که در تمامی خانه ها یافت می شود، گردوغبار است. حتی تمیزترین خانه ها نیز به طور کامل، بدون گردوغبار نیستند. لوازمی چون تشک، مبل، فرش و پتو همیشه دارای گردوغبار هستند. پر، از دیگر مواد حساسیت زا است که در متکا و لحاف وجود دارد. کپک نیز در مناطق مرطوب و کم نور رشد کرده و ممکن است در داخل و خارج خانه ها یافت شود.
برخی کودکان به حیواناتی خاص، چون سگ، گربه یا پرندگان حساسیت دارند. برخی از انواع سگها حساسیتزاتر از دیگرگونه ها هستند. بلندی یا کوتاهی موی سگ و تأثیری در ایجاد حساسیت ندارد، زیرا ریزش پوست سگ به صورت ذرات شور مانند، موجب حساسیت می شود.
نشانه های تب علفی
اگر کودک شما گرفتار تب علفی است، امکان دارد آن را با سرماخوردگی اشتباه کنید. این دو بیماری در ابتدا شبیه هم هستند. در سرماخوردگی ترشحات بینی پس از چند روز زرد و یاسبزرنگ می شود، در حالی که ترشحات ناشی از حساسیت همج سفیدرنگ و همراه با علائم زیر است:
– عطسه.
– آبریزش از بینی یا گرفتگی بینی.
– خارش چشم، بینی و گلو.
– سرفه.
– التهاب، سرخی و ریزش اشک از چشم ها.
– سردرد.
علاوه بر این ها علائمی چون پیدایش ،حلق سیاه زیر چشم ها، مالیدن بینی، تنفس دهانی و خرخر کردن در خواب نیز مشاهده می شود.
نشانه های حساسیت دائمی بینی از ماهی به ماه یا روزی به روز دیگر متفاوت است. بیشتر کودکان از گرفتگی بینی و نفس دهانی شکایت دارند. این ناراحتی می تواند به سینوزیت، عفونت گوش میانی و ناراحتی های شنوایی تبدیل شود. حساسیت های مزمن بینی در خواب و اشتها اختلال ایجاد کرده و کودک را بد خلق می کنند.
اقدامات والدین در مواجه با تب علفی
در صورت امکان، برای اتاق فرزند خود، دستگاه تهویه نصب کنید. بیشتر کودکانی که دچار حساسیت هستند در محیطی که تهویه دارد، بهتر تنفس می کنند.
چنانچه کودک دارای آبریزش دائمی از بینی همراه با عطسه است و ناراحتی او بیش از یک هفته ادامه دارد، به پزشک مراجعه کنید. هرگز از داروهای ضد حساسیت و اسپری بینی استفاده نکنید، زیرا عوارضی وخیمتر را به دنبال دارند.
برای تسکین ناراحتی کودک، از داروی آنتی هیستامین که از سوی پزشک تجویز می شود، استفاده کنید.
چنانچه کودک در سنی قرار دارد که می توانید ناراحتی اش را برای او شرح دهید، به او توضیح دهید که تا سن بلوغ ناراحتی او تخفیف خواهد یافت.
اقدامات پزشکی
تجویز آنتی هیستامین و سایر داروهای ارام بخش.
معرفی کودک به متخصص حساسیت برای انجام ازمایش خون و تست البته در صورتی که داروهای تجویز شده بی اثر باشند.
پیدا کردن مادهٔ حساسیست زا و توصیه به والدین در مورد چگونگی از بین بردن این مواد از محیط زندگی کودک و یا مایه کوبی کودک علیه آنها.
