هیپوگلیسمی یا پایین بودن قند خون و وعده‌های غذایی مناسب آن
هیپوگلیسمی در حقیقت به پایین بودن قند خون اشاره دارد و می‌تواند باعث سردرد، ضعف و اضطراب شود. این مشکل در صورت عدم درمان ممکن است بسیار جدی و خطرناک تلقی گردد. در این مقاله ما برنامه‌های غذایی مختلفی را برای افراد مبتلا به هیپوگلیسمی و همچنین نکاتی برای مدیریت آن در اختیارتان قرار خواهیم داد.
بررسی هیپوگلیسمی و علت‌های ایجاد آن
افرادی که قند خون پایین دارند ممکن است به هیپوگلیسمی مبتلا باشند. داشتن قند خون اغلب با دیابت همراه است اما امکان دارد افراد، هیپوگلیسمی را بدون دیابت تجربه کنند. سایر علت‌های رایج آن شامل کمبود هورمون، بیماری‌های وخیم و مصرف بیش از حد الکل می‌باشد. علائم هیپوگلیسمی عبارتند از:
- لرزش
- احساس ضعف
- سردرد
- گیجی
- اضطراب و تحریک‌پذیری
- احساس پریشانی
- تپش قلب
- رنگ پریدگی
- تاری چشم
- سوزش لب
معرفی برخی از مواد غذایی در وعده صبحانه
فرد مبتلا به هیپوگلیسمی باید سعی کند صبحانه را بلافاصله پس از بیدار شدن مصرف نماید زیرا ممکن است سطح قند خون وی در طول شب کاهش یابد. مجله پزشکی آسان طب به شما توصیه می‌کند که مصرف آبمیوه را در وعده صبحانه به حداقل برسانید و آبمیوه‌هایی که حاوی قند اضافی نمی‌باشند را مصرف کنید زیرا ممکن است سطح قند خون ناپایدار گردد. برخی از انتخاب‌های صحیح برای وعده صبحانه در این قسمت آورده شده است که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- تخم مرغ پخته و نان تست گندم
- بلغور جو دو سر با انواع توت‌ها، دانه‌های آفتابگردان، آگوا و دارچین
- ماست یونانی با انواع توت‌ها، عسل و بلغور جو دو سر
برخی بر این عقیده‌اند که دارچین به کاهش سطح قند خون کمک کرده و می‌تواند در بسیاری از غذاهای صبحانه به کار گرفته شود.
مواد غذایی توصیه شده در وعده غذایی ناهار
ناهار باید حاوی یک وعده غذایی سبک باشد اما در عین حال پروتئین، چربی‌های سالم و کربوهیدرات‌ها را در خود بگنجاند. برخی از ایده‌های خوب در وعده غذایی ناهار که برای افراد مبتلا به هیپوگلیسمی در نظر گرفته شده است شامل موارد زیر می‌گردد:
- تن، مرغ و یا ساندویچ پنیر سویا به همراه نان گندم و مقداری سالاد
- نخود و سالاد سبزیجات
- ماهی کبابی، سیب‌زمینی شیرین پخته شده و سالاد
مواد غذایی مورد استفاده برای وعده غذایی شام
افراد ممکن است در وعده شام وسوسه بیشتری برای صرف غذا داشته باشند اما مبتلایان به هیپوگلیسمی باید میزان مصرف غذای خود را کنترل نمایند. یک شام خوب باید شامل پروتئین و کربوهیدرات‌های مختلط باشد. غذاهای توصیه شده در وعده شام برای افراد مبتلا به هیپوگلیسمی به شرح ذیل می‌باشند:
- مرغ یا پنیر سویا به همراه برنج قهوه‌ای و سبزیجات
- ماهی قزل آلا با سبزیجات بخارپز شده یا سالاد
- خورش لوبیا به همراه عدس، نخود و گوجه فرنگی خرد شده
- انواع اسنک
افراد مبتلا به هیپوگلیسمی باید سعی کنند غذاهای کم و مغذی را در میان وعده‌های غذایی خود به کار ببرند تا سطح قند خون خود را ثابت نگه داشته و اطمینان حاصل شود که در رژیم غذایی آن‌ها به اندازه کافی ویتامین‌ها، مواد معدنی، چربی‌های سالم، پروتئین و کربوهیدرات‌های فیبری وجود دارد. خوردن یک میان وعده در صبح، بعدظهر و نزدیک به زمان خواب هم می‌تواند به حفظ سطح قند خون کمک نماید. برخی از مواد غذایی که برای صرف میان وعده مفید به نظر می‌رسند در زیر آورده شده است که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- یک عدد سیب کوچک با چند تکه پنیر چدار
- موز و مقدار کمی از آجیل و دانه‌ها
- نان تست به همراه آووکادو
- کراکر گندم به همراه ماهی ساردین یا تن
- هویج، فلفل و خیار
- سبزیجات
در نظر داشته باشید افرادی که به طور مرتب ورزش می‌کنند نیاز به مواد غذایی بیشتری دارند زیرا فعالیت‌های شدید فیزیکی باعث کاهش سطح قند خون آن‌ها خواهد شد. این افراد باید یک میان وعده کوچک در برنامه مدیریتی خود بگنجانند که شامل کربوهیدرات و پروتئین مورد نیاز بدن آن‌ها باشد، این گزینه‌ها شامل موارد زیر می‌گردند:
- یک تکه میوه به همراه مقدار قلیلی از انواع توت‌ها و کراکر‌های گندم
- ماست یونانی مخلوط با انواع توت‌ها
- یک عدد سیب به همراه یک قاشق غذاخوری کره بادام زمینی و یک تکه پنیر
- مقدار اندکی از میوه‌های خشک و آجیل
علت‌های رایج قند خون پایین
موارد نامبرده شده زیر می‌توانند منجر به پایین بودن قند خون در افراد شوند:
- دیابت
- فعالیت بدنی بیش از حد بدون صرف مواد غذایی
- مصرف الکل
سایر علل پایین بودن قند خون نیز عبارتند از:
- داروهای خاصی مانند کینین
- برخی از شرایط پزشکی مانند هپاتیت یا اختلالات کلیوی
- یک تومور که انسولین بیش از حد تولید می‌کند
- اختلالات غدد درون ریز مانند کمبود غده فوق کلیه
رعایت برخی نکات برای مدیریت هیپوگلیسمی
فرد مبتلا به یک مورد جزئی از قند خون پایین می‌تواند 15 تا 20 گرم کربوهیدرات مانند یک لیوان آبمیوه کوچک و یا چند عدد کراکر مصرف کند. در نظر داشته باشید که اگر فرد پس از 15 دقیقه علائم پایین بودن قند خون را تجربه کند، می‌تواند بخشی دیگر از کربوهیدرات‌ها را به میزان 15 تا 20 گرم مصرف نماید. در این میان رژیم غذایی هیپوگلیسمی نیز علائم را کنترل کرده و قند خون را از بین می‌برد، همچنین کاهش قندهای ساده و افزایش کربوهیدرات‌های مختلط می‌توانند طی روز در کنترل قند خون و جلوگیری از هرگونه تغییرات ناگهانی موثر واقع شوند. فرد مبتلا به هیپوگلیسمی می‌تواند روش‌های زیر را در زندگی خود به کار ببرد:
- خوردن وعده‌های غذایی مکرر
- اجتناب از مواد غذایی حاوی قند بالا مانند شیرینی، نوشیدنی‌های شیرین و آبمیوه‌هایی با قند اضافه شده
- انتخاب مواد غذایی با شاخص گلیسمی (GI) پایین
- اجتناب از مصرف الکل
زمان مناسب جهت مراجعه به پزشک
خوردن یا نوشیدن میزان اندکی از کربوهیدرات مانند آبمیوه یا یک قطعه میوه می‌تواند موارد جزئی هیپوگلیسمی را درمان کند، با این حال هر فردی که علائم شدیدی از آن را تجربه کند باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه نماید. توجه داشته باشید که هیپوگلیسمی یک وضعیت قابل کنترل است و تشخیص زود هنگام آن بدین معنی است که می‌توان علائم را کنترل کرد. تشخیص وضعیت و جلوگیری از علل احتمالی دیگر برای پزشک امری مهم و ضروری محسوب می‌شود و علائم شدید هیپوگلیسمی از جمله از دست دادن هوشیاری نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی دارند.
منبع: https://mag.asanteb.com
