شیوههای تشخیص و درمانی راشیتیسم یا نرمی استخوان
راشیتیسم نوعی اختلال استخوانی بوده که در دوران کودکی شایع است و موجب نرمی استخوان خواهد شد، این مشکل در کشورهای صنعتی نادر بوده اما برای کشورهای در حال توسعه مسئلهای نسبتا معمول به حساب میآید. علت اصلی نرمی استخوان را میتوان کمبود ویتامین D عنوان کرد، البته توجه داشته باشید که مصرف نکردن مقادیر لازم کلسیم هم میتواند به عنوان یکی از عوامل نرمی استخوان به حساب آید، برخی از محققان اختلالات گوارشی را نیز در ایجاد راشیتیسم سهیم میدانند. در این مقاله قصد داریم به بررسی نرمی استخوان (راشیتیسم) بپردازیم.
اطلاعاتی در رابطه با نرمی استخوان
همانطور که در بند اول گفته شد نرمی استخوان نوعی اختلال بوده که غالبا در دوران کودکی اتفاق خواهد افتاد و در آن استخوانها ضعیف و دگرگون میشوند، این مشکل با سوء تغذیه مرتبط بوده و وضعیتی نادر در کشورهای صنعتی همچون ایالات متحده آمریکا به حساب میآید. کمبود ویتامین D نقشی بسیار اساسی در رابطه با این مشکل دارد و این در حالیست که ایستادن در برابر نور خورشید میتواند ویتامین D بدن را فراهم نماید، کمبود بدان معناست که در معرض نور خورشید قرار گرفتن افراد مبتلا هم کم میباشد. راشیتیسم به طور عمده در کودکان اتفاق میافتد اما ممکن است در بزرگسالان هم ایجاد گردد، غالبا این اتفاق با سوء تغذیه شدید و طولانیمدت کودکان نیز همراه خواهد بود.
معرفی برخی از نشانههای راشیتیسم
علائم و نشانههای نرمی استخوان میتواند شامل موارد زیر باشند:
- وجود درد در استخوان
- رطوبت موجود در استخوان
- ایجاد شکستگیهای ساده در استخوان
- وجود سطوح پایین کلسیم در خون
- نرمی جمجمه
- قد کوتاه و وزن کم
- وجود اختلالات احتمالی نخاعی، لگن و یا مغزی
- وجود اسپاسمهای عضلانی کنترل نشده که میتواند وضعیت کل بدن را تحت تاثیر خود قرار دهد
بد نیست بدانید که نرمی استخوان میتواند عوارضی را نیز به دنبال داشته باشد که عبارتند از:
به گزارش مجله پزشکی آسان طب در صورتی که وضعیت نرمی استخوان بدون درد باقی بماند احتمال شکستگی استخوان در کودکان مبتلا وجود خواهد داشت، افرادی که دارای راشیتیسمهای شدید و طولانی هستند ممکن است دچار تغییر شکل استخوان، آن هم به صورت دائمی شوند. وجود سطوح پایین کلسیم در خون میتواند منجر به گرفتگی، تشنج و یا مشکلات تنفسی گردد، توجه داشته باشید که در موارد نادر راشیتیسم میتواند موجب تضعیف عضلات قلب هم شود.
معرفی دلایل شکلگیری نرمی استخوان
هر بیماری مسلما دلایل گوناگونی دارد و راشیتیسم نیز از این قاعده مستثنی نیست، از جمله:
√ کمبود ویتامین D: بدن انسان برای جذب کلسیم از روده نیازمند ویتامین D میباشد، اشعه ماوراء بنفش (UV) موجود در نور خورشید به سلولهای پوست کمک خواهد کرد تا ویتامین D تولید گردد. در صورتی که یک فرد مقادیر کافی از ویتامین D را نداشته باشد مطمئنا بدن قادر به جذب صحیح کلسیم نخواهد بود، این مسئله باعث خواهد شد تا کلسیم در خون کاهش یابد. توجه داشته باشید که وجود سطوح پایین کلسیم در خون منجر به ایجاد ناهنجاریهای استخوان و دندان میگردد، البته این مسئله در رابطه با ایجاد مشکلات عصبی و عضلانی هم بیتاثیر نخواهد بود. شما با مصرف برخی از مواد غذایی میتوانید ویتامین D خود را نیز تامین نمایید، از جمله:
- تخم مرغ
- روغن ماهی
- مارگارین
- شیر و پنیر غنی شده
- برخی از ماهیهای چرب از جمله قزل آلا
کمبود ویتامین D را میتوان با تغذیههای کوچک حل کرد و بدین ترتیب از یک علت مهم ایجاد نرمی استخوان جلوگیری به عمل آورد.
√ نقص ژنتیکی: راشیتیسم هیپوفسفاتمیک نوعی مشکل ژنتیکی نادر بوده که مانع ورود پروتئین خواهد شد، به دنبال آن سطح پایین فسفات خون باعث نرمی استخوان میشود، البته بد نیست بدانید که برخی از بیماریها همانند کلیه، کبد و روده هم میتوانند با روش جذب و متابولیسم مواد معدنی باعث نرمی استخوان گردند.
برخی از عوامل خطرناک در زمینه راشیتیسم
چند عامل وجود دارند که میتوانند تا حد زیادی خطر ابتلا به راشیتیسم را افزایش دهند، همانند:
√ فقر: اینطور که پیداست احتمال ایجاد نرمی استخوان در کودکان فقیر بیشتر است زیرا دسترسی به تغذیه مناسب برایشان محدود میباشد.
√ قرار نگرفتن در معرض نور خورشید: کودکانی که از ورود و ایستادنشان در برابر نور خورشید جلوگیری به عمل میآید در معرض خطرات بیشتری هستند، البته باید مواظب این کار بود اما این حضور تا میزان تعیینشدهای برای جذب ویتامین D ضروری است.
√ سوء تغذیه: راشیتیسم در مناطقی از جهان که خشکسالی و گرسنگی وجود دارد به مراتب بیشتر اتفاق میافتد.
شیوههای تشخیص و درمان نرمی استخوان
درمان راشیتیسم بر افزایش مصرف کلسیم، فسفات و ویتامین D دلالت دارد، میتوان این موارد را با ایستادن در برابر نور خورشید و یا مصرف مواد غذایی ذکر شده به دست آورد، انجام چنین کارهایی میتواند وضعیت نرمی استخوان را دچار تغییر نماید. پزشکان برای درمان راشیتیسم در افرادی که مشکلات ژنتیکی دارند داروهای حاوی فسفر و ویتامین D را تجویز میکنند. در صورتی که راشیتیسم علت پزشکی همانند بیماری کلیه داشته باشد قطعا باید تحت کنترل و درمان قرار گیرد. یکی دیگر از موضوعاتی که قصد داریم به آن بپردازیم روشهای تشخیص میباشد، شیوههای تشخیص راشیتیسم عبارتند از:
√ آزمایش خون: این آزمایشها سطوح کلسیم و فسفر را اندازهگیری کرده و در کنار آن به فسفاتاز نیز اشارهای خواهد داشت.
√ اشعه ایکس: این مسئله امکان دارد از دست دادن کلسیم در استخوانها و یا تغییرات ساختاری آنها را نشان دهد.
√ بیوپسی استخوان: با انجام این کار هم میتوان به راشیتیسم پی برد اما به ندرت مورد استفاده قرار میگیرد.
شیوههای جلوگیری از ایجاد نرمی استخوان
این اختلال با مصرف و به دست آوردن ویتامین D قابل پیشگیری است، بد نیست بدانید که برآورد نیازهای هر شخص به ویتامین D دشوار میباشد. کشورهایی که در نزدیکی مناطق گرمسیری قرار نگرفتهاند باید مصرف مکملهای ویتامین D را جدی بگیرند تا از بروز چنین اختلالاتی جلوگیری به عمل آورند. افراد میتوانند برای تامین ویتامین D مورد نیاز بدنشان و همچنین کلسیم لازم به سراغ نور خورشید و مواد غذایی نامبرده شده در مقاله بروند، نور خورشید یک منبع رایگان ویتامین D بوده اما باید در نظر داشته باشید که قرار گرفتن در معرض آن به مدت طولانی ممکن است برخی از آسیبها همانند آفتاب سوختگی و در موارد شدیدتر سرطان پوست را به دنبال داشته باشد، بنابراین لازم است با دقت این کار صورت گیرد. در مناطقی که نور خورشید به اندازه کافی وجود دارد بهتر است کودکان را مدیریت شده در معرض آن قرار داده تا بدین ترتیب بتوان از ایجاد راشیتیسم جلوگیری کرد.
منبع: https://mag.asanteb.com