رشد و نگهداری گل یاس رازقی

نام علمی گل یاس رازقی که از لحاظ  عطر از معروفترین گلهای کشور ما است( Jasminum Sambac Sol) می باشد که از خانواده زنبق ها (Oleaceae ) بوده و سرزمین اصلی اش عربستان است( زنبق نام ناحیه ای است در عربستان). امروزه پرورش گل یاس رازقی در منطقه وسیعی از آفریقای شمالی گرفته تا خاور زمین و آسیای میانه گسترده شده است. بوته گل یاس رازقی پُر شاخ و برگ و نیمه بالارو  بوده و برگهای آن دائمی، صاف، بیضی شکل و بی کرک با گلهای درشت، پُر پَر، سفید رنگ و بسیار معطر. ما در این مطلب برای شما عزیزان از چگونگی کاشت و نگهداری گل یاس رازقی بیشتر صحبت می کنیم.

انواع گل یاس رازقی

همراهان عزیز آسان طب:  مردم خوش ذوق کشور ما از قدیم گلهای معطر را بیشتر دوست می داشتند، به پرورش گل یاس رازقی در شهرهای مختلف کم و بیش همت گماشتند ولی چون آب و هوای مطلوب آن سرزمینهای معتدل گرم و مرطوب می باشد، امروزه پرورش آن بصورت گلدانی در استانهای گیلان، مازندران، فارس و خوزستان بیشتر متداول است.  در مناطق یاد شده یک نوع یاس گلدانی نیز پرورش داده می شود که موسوم به گل یاس رازقی با نام علمیJasminium Pubescens می باشد بوته این گل دراستانهای شمالی کشور ما نظیر گل رازقی نیمه بالارو است و در استانهای جنوب بالارونده. برگهای آن شبیه گل  یاس رازقی بوده و دو به دو متقابل است ولی گلهای آن کوچک و مانند یاس سفید ( چمپا )Jasminium officinalis، ستاره شکل بوده و از لحاظ عمر همانند گل رازقی می باشد. در استانهای جنوبی و مناطقی که خطر سرمازدگی وجود ندارد، گل یاس رازقی را در هوای آزاد پرورش می دهند و ساقه های نازک آنرا به داربست یا دیوار می بندند.

انواع گل یاس رازقی:

۱: گونه بلا Bela: در مصر، شبه جزیره عربستان ( زنبق کویت و بحرین ) و بنگال.

۲: گونه موتیا Motia: در پنجاب هندوستان و سریلانکا.

۳: گونه موگرا Mogra یا Moghra : در هندوستان، چین، افغانستان و ایران.

شرایط  نگهداری از گل یاس رازقی

۱. خاک مناسب:  گل یاس رازقی  از گروه نباتات آهک گریز می باشند بنابراین باید از خاک فاقد هرگونه آهک استفاده کنید. بطور کلی چگونگی خاک مورد استفاده برای این گیاه به قرار زیر است: خاک برگ پوسیده درختان جنگلی ( هوموس ) ۳پیمانه، شن شسته شده ( ماسه ) ۲پیمانه، خاک معمولی باغچه.

۲.آب مناسب : دفعات آبیاری به مقتضای فصل و درجه حرارت محیط فرق می کند. درتابستان بویژه در موسم گل دادن باید روزی یکبار به آن آب داد. حتی آبی که به آنها داده می شود نیز نباید قلیائی و دارای مواد آهکی باشد. در تهران وشهرستانهای مرکزی نیز می توان برای خنثی کردن اثرات زیان بخش آب آهکی وقلیائی یک قطعه زاج سیاه (سولفات آهن ) در کنار گلدان گذارده هنگام آبیاری آب را روی آن بریزید.

۳.کود مناسب: موقعی که غنچه های گل یاس رازقی ظاهر می شود حتما باید به پای بوته کود داد. بهترین کود طبیعی که باغبانان با تجربه مصرف می کنند، شیره کود گوسفندی است و طرز تهیه آن بدین طریق است که ۲۲ الی ۳ قاشق سوپخوری شیره کود را پس از بهم زدن به پای هرگلدان می ریزند. در محلهایی که تهیه کودطبیعی دشوار است، مصرف کود شیمیائی مخلوط سولفات آمونیم و فسفات آمونیم به نسبت ترتیب سه و یک و به قدر یک قاشق غذا خوری در هر دو هفته از اواسط بهار به بعد توصیه می شود.

طریقه تکثیر گل یاس رازقی

گل یاس رازقی را معمولا از طریق خوابانیدن شاخه، قلمه زدن و کشت پاجوش زیاد می کنند و ممکن است آنها را با پیوند نیز زیاد کرد. در قسمت پایین به توضیح چگونگی این روش های تکثیر می پردازیم: 

تکثیر گل یاس رازقی از طریق خوابانیدن شاخه: برای این منظور شاخه های بلند یک یا دو ساله را که در قسمت پایین بوته قرار دارند انتخاب کنید، زیر هر شاخه، گلدانی را که از ماسه نرم پر شده قرار دهید و قسمت میانی شاخه را در داخل گلدان بکارید. لازم است هرسرشاخه شامل دو یا سه جوانه باشد. معمولاً یک ماه و نیم به طول می انجامد تا شاخه های خوابانیده شده کاملا ریشه دار شوند. برای سرعت بخشیدن به ریشه زایی شاخه ها بهتر است قبل از قرار دادن ساقه در ماسه، قسمتی از آن را که باید در ماسه قرار گیرد با نوک چاقو خراش بدهیم. بعد از اینکه ریشه ها تولید شدند شاخه را از پایه مادری جدا می کنیم. نهالهای جوان ریشه دار را درون گلدانهای حاوی خاک مناسب بکارید.

تکثیر گل یاس رازقی از طریق قلمه: قلمه ها را باید در بهار قبل از رویش جوانه ها ازشاخه های قوی یکی دو ساله که گل داشتند ، انتخاب نمود و آنها را به مدت یک هفته درون گونی کنفی یا پارچه کرباس مرطوبی پیچید و با پاشیدن آب پارچه را مرطوب نگه داشت. در پایان هفته هر ساقه را به چند قطعه به طول ده تا بیست سانتی متر تقسیم می کنیم. قلمه هایی را انتخاب کنید که دارای سه تا چهار جوانه باشند، این قلمه ها بابد حداقل به مدت 6 هفته در ماسه کاشته شوند. قلمه های کاشته شده را در سایه قرار دهید و همه روزه به آنها آب بدهید. بعد از دو ماه آنها را به گلدان اصلی یا باغچه منتقل کنید.

تکثیر گل یاس رازقی از طریق پیوند: گل یاس رازقی  را می توان بوسیله پیوند روی یاس سفید (چمپا) نیز زیاد کرد. در بهار با پیوند شکمی یا مجاورتی و در پاییز پیوند شکافی بهتر است. حسن این طریق تکثیر آن است که چون یاس سفید را می توان تقریبأ در هر نوع آب و خاک عمل آورد و نظیر گلهای رازقی و  گل یاس رازقی به خاک هوموسی اراضی جنگلی احتیاج ندارد و با پیوند آنها روی پایه یاس میتوان از زحمت تهیه خاک هوموس رهایی یافت و از دادن آب قلیائی نیز نگران نشد.

بیشتر بدانیم :  گیاه سیکاس را چگونه پرورش دهیم ؟

منبع: https://mag.asanteb.com