دانه زیره پُر از خواصی باستانی و متفاوت

دانه زیره برای سلامتی فواید زیادی دارد، یکی از فواید دانه زیره خاصیت باد شکن و ضد نفخ است. یکی دیگر از خواص زیره تقویت معده است. همچنین زیره گرم است و اگر غذایی با طبع سرد خوردید میتوانید روی آن کمی زیره میل کنید یا حتی زیره را روی غذا بریزید. در این بخش از مجله پزشکی آسان طب مهمترین خواص زیره را به شما معرفی می کنیم.

دانه زیره چیست؟

در مبدأ جغرافیایی زیره اختلاف نظر بسیاری وجود دار د. بعضی آنرا بومی مناطق جنوبی مدیترانه و عده ای بومی ناحیه علیای مصر و سواحل نیل می دانند. قدیمی ترین اثری که از زیره در تاریخ باستان بدست آمده مصرف آنرا به ۵۰۰۰ سال قبل می برد که مصریان برای مومیایی فراعنه از آن به همراه بادیان و مرزنجوش استفاده می کردند.

از زیره درپاپیروس ها به عنوان یک ضد تشنج، ملین، مسکن و محرک نامبرده و در طب سنتی هند محرک و مفید برای اسهال و ورم روده بکار برده می شده است. نظر به قدمت و وسعت کشت و تنوع نمونه های وحشی زیره سبز بخصوص گونه Cuminum Setifolium در ایران، این احتمال تقویت می شود که منشاء تکامل و اهلی شدن این گیاه غلات ایران باشد.زیره بیشتر در سواحل رودخانه‌ها می‌روید و زراعت آن به آب زیادی احتیاج ندارد.

دارای رنگ‌های مختلفی از جمله سیاه، سفید، سبز، صورتی، زرد، قهوه‌ای و خاکستری است. بذر آن به دو شکل بیضی و دراز است. به طور کلی انواع زیره دارای یک اسانس روغنی فرار است که ترکیبی از چند ماده دارویی و موثر مثل تانن، رزین. صمع، نوعی الکل و کمی ترکیبات نیتروژن است.

اروپاییان از آن به عنوان ادویه غذا استفاده می‌کنند. اگر به پنیر اضافه شود باعث افزایش قدرت نگهداری پنیر و خوشبو شدن پنیر می‌شود. یک نوع از زیره نیز به آن اضافه می‌شود که می‌تواند خاصیت لاغری داشته باشد. زیره با برخی از مواد غذایی ترکیب می‌شود و خواص جادویی از خود به جای می‌گذارد.

خواص باستانی دانه زیره:

1) دانه زیره بادشکن و ضد نفخ است. رطوبت را برطرف می‌کند و تقویت کننده معده و کبد است. اشتها را تحریک می‌کند و باعث لاغری می‌شود. با تاثیر بر روی عصب معده جلوی سکسکه را می‌گیرد. ورم طحال را از بین می‌برد و اسهال را معالجه می‌کند. از طرفی درمان یبوست نیز هست. شیردهی را افزایش می‌دهد و چون دارای هورمون‌های جنسی است، میل جنسی را افزایش می‌دهد. روی میزان خونریزی و قطع خونریزی دوران قاعدگی تاثیر می‌گذارد. عرق را زیاد می‌کند و بوی بد آن را برطرف می‌کند و خاصیت ضدعفونی کننده و میکروب‌کشی دارد.

2) حشرات از بوی زیره سبز خوششان نمی‌آید، بنابراین حشرات را دور می‌کند. اگر حشراتی مثل سوسک، کنه و پشه در اتاقی وجود داشته باشد، کافی است مقداری زیره سبز را در ظرفی بریزید و گوشه اتاق بگذارید، حشرات از آنجا دور خواهند شد. اگر زیره را در ظرفی خیس کنید و آب آن را به چوب بمالید، هرگز موریانه سمت آن چوب نمی‌آید. اگر این آب را به بدنتان بمالید، هیچ‌گاه شپش در لباستان نخواهد بود. قدیمی‌ها معتقدند اگر بدن نوزاد هنگام تولد با آب زیره شسته شود، در تمام طول عمر، شپش در بدن نوزاد دیده نخواهد شد.

3) دانه زیره تاثیر بسزایی روی ترشحات هورمون تیروئید دارد و باعث افزایش میزان ترشحات می‌شود. بنابراین برای افرادی که از بیماری کم‌کاری تیروئید رنج می‌برند بسیار مفید است. اما افرادی که لاغر هستند و تیروئید دارند نباید در مصرف آن زیاده‌روی کنند، زیرا دچار پرکاری تیروئید می‌شوند.

4) اگر دانه زیره را در ظرفی خیس کنید و با آب آن صورت خود را بشویید، رنگ صورتتان باز می‌شود. پودر زیره را با آب جوش مخلوط کنید و روی صورت خود بگذارید و نرمی و لطافت را به صورت خود هدیه بدهید. آب جوشانده آن خون بینی را بند می‌آورد، فقط کافی است کمی از آب را داخل سوراخ‌های بینی بریزد و پره‌ها را چند دقیقه نگه دارید و نگذارید بیرون بریزیند. اگر آب جوشیده آن را داخل چشم بچکانید، قرمزی چشم را برطرف می‌کند و مانع خونریزی رگ‌های داخل چشم می‌شود. ضدعفونت و ورم ملتهمه چشم است و از چسبندگی پلک‌ها جلوگیری می‌کند. قرقره کردن آب جوشانده آن در دهان، دندان درد را تسکین می‌دهد.

5) اگر دانه زیره را در سرکه خیس کنید و سرکه را بنوشید، تنگی نفس و احساس خفگی از بین می‌رود.

اگر با آرد باقلا پودر و خمیر شود و روی ورم‌ها گذاشته شود، التهاب‌ها ورم‌ها را از بین می‌برد.

6) مخلوط زیره با عسل باعث افزایش شهوت و انرژی می‌شود.

7) اگر با غذای گوشتی پخته شود، مضرات گوشت را کم می‌کند و غذا را خوشمزه‌تر می‌کند.

مخلوط کردن آن با برنج و غذاهای دیگر باعث لاغری می‌شود، چون بسیار گرم است، هر نوع ورم و چاقی را از بین می‌برد.

خواص متضاد دانه زیره:

دانه زیره خواص متضادی دارد، هم یبوست را درمان می‌کند، هم اسهال را. هم عادت ماهیانه را قطع می‌کند و هم آن را زیاد می‌کند. می‌تواند میل جنسی را کم یا زیاد کند، اما برای اینکه خاصیت دوتایی داشته باشد باید با ماده دیگری ترکیب شود که آن خاصیت را تقویت کند.

مروری بر دانه زیره سیاه:

دانه زیره سیاه‌ گیاهی‌ است‌ دو ساله‌ که‌ ارتفاع‌ آن‌ به‌ 30 تا 80 سانتیمتر می‌رسد، ریشه‌اش‌ راست‌ و دوکی‌ شکل‌ و گوشت‌دار و ساقه‌اش‌ بی‌کرک‌ و شفاف‌ است‌ و برگ هایش‌ به‌ رنگ‌ سبز و در قسمت‌ فوقانی‌ ساقه‌ دارای‌ دمبرگ‌ کوتاهی‌ است‌ که‌انتهای‌ آن‌ به‌صورت‌ غلافی‌ ساقه‌ را فرامی‌گیرد، گل‌ آذین‌ آن‌ چتر مرکب‌ و گل هایش‌ کوچک‌ و سفید رنگ‌ است‌ و میوه‌اش‌ بیضی‌ شکل‌ به‌ رنگ‌ قهوه‌ای‌ تیره‌ یا مایل‌ به‌ زردو شفاف‌ است‌ و زیره در کرمان بیشترین سطح کشت را دارد. زیره سوغاتی کرمان است و در کتب قدیم به آن «کمون» گفته می‌شد.

دانه زیره سیاه‌ حاوی‌ تانن‌، موم‌، مواد رزینی‌، یک‌ روغن‌ ثابت‌ سبزرنگ‌، موسیلاژ، مواد قندی‌، مواد ازته‌ و اسانس‌ که‌ شامل‌ دی‌هیدروکاروئول‌، نوعی‌ ترپن‌ به‌نام‌کارون‌ و دونوع‌ ستن‌ می‌باشد قسمت‌ مورد استفاده‌ داروی‌ زیره‌ سیاه‌ میوه‌ آن‌ است‌ که‌ در تیره‌ ماه‌ سال‌ دوم‌ باقطع‌ کامل‌ گیاه‌ صورت‌ می‌گیرد و می‌گذارند تا برسد.