با عملکرد و انواع بیماریهای ریه آشنا شوید
بیماریهای ریه به دسته های مختلف تقسیم می شود. یکی از بیماریهای ریه بیماری آسم است که به دلایل مختلف ایجاد می شود. یک علت بیماریهای ریه دود سیگار و دخانیات است. همچنین آلودگی هوا بر بیماریهای ریه و سلامت ریه تاثیر گذار است. سعی کنید مصرف سیگار و دخانیات را سریع ترک کنید. همچنین اگر در هوای آلوده هستید لااقل ماسک بزنید. در این بخش از مجله پزشکی آسان طب درباره بیماریهای ریه اطلاعاتی را تقدیم می کنیم.
عملکرد ریه انسان چگونه می باشد؟
هوای تنفس شده از طریق گلو و نای وارد ریه می شود. درون ریه ها، راههای هوایی به نام نایژه ها هوا را منتقل می کنند. فسمت بیرونی این لوله های هوایی دارای باندهای عضلانی بوده و در بخش درونی ماده چسبنده ای به نام موکوس را ترشح می کند که ذرات خارجی را به دام انداخته و مانع از ورود آنها به انتهای راههای هوایی می شود. نایژه ها و نایژکها به تدریج باریک تر و باریک تر می شوند تا جایی که به بالون های هوایی یا آلوئول ها در عمق ریه وصل می شوند. اینجا محلی است که اکسیژن هوای تنفسی به جریان خون فرستاده شده و دی اکسید کربن خون برای خروج از ریه جذب می شود.
چه موقع برای فردی تشخیص آسم داده می شود.
هنگامی برای یک بیمار تشخیص بیماری آسم داده می شود که ریه های وی بیش از افراد عادی حساس باشد و این به معنی واکنش نشان دادن ریه های فرد بیمار به محرک های محیطی (مانند گردوغبار، گرده گیاهان یا ادویه ها) و ایجاد التهاب در ریه است. در این حالت راه های هوایی ورم کرده و تنگ می شوند. اگر این تنگ شدن راههای هوایی آنقدر شدید باشد که منجر به سختی عبور هوا از ریه شود، به این حالت حمله آسم گویند.
راه های هوای ملتهب بیماریهای ریه
مشکلی که در بیماری آسم ایجاد می شود، التهاب ریه ها می باشد. این یک مشکل مزمن است که هنگامی که محرک های تنفسی سطح راههای هوایی را آزرده کرده و منحر به ایجاد التهاب در آنها می شوند. در اثر التهاب و ورم کردن مسیر عبور هوا، فضای کمتری برای عبور هوا وجود خواهد داشت و در این مرحله است که ممکن بیمار علایم بیماری مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه و سرفه را احساس نماید.
حمله آسم بیماریهای ریه
حمله آسم زمانی بروز می کند که راه های هوایی ملتهب شده در برابر محرک ها واکنش شدید نشان می دهند. این حالت که بسیار حاد و شدید بروز می کند، راه های هوایی به شدت ورم می کنند و مایع موکوس را ترشح می کنند. ماهیچه های اطراف راه های هوایی نیز متورم می شوند و ورود و خروج هوا از ریه را به شدت دشوار می کنند. در این حالت بیمار علایم بسیار شدید سرفه، خس خس سینه، تنگی نفس شدید را احساس می کند. حملات آسم شدید و مکرر باعث آسیب وسیع و دایمی ریه ها خواهد شد.
پزشک معالج چگونه بیماری را تشخیص می دهد؟
اولین مرحله در کنترل بیماری آسم، ارزیابی دقیق بیمار است. این مساله به پزشک معالج کمک می کند که اطلاعات بیشتری درباره وضعیت سلامتی بیمار کسب کند. بیمار باید در خصوص علائم خود، عوامل محرک بیماری و سابقه خانوادگی بیماری به پزشک خود اطلاع دقیقی بدهد. و معایناتی نیز لازم است انجام شود.
شرح حال بیمار و معاینات بالینی
پزشک سوالات زیر را باید از بیمار مشکوک به بیماری آسم بپرسد:
- علایم بیماری کدامند و چه چیزی باعث بروز حمله بیماری می شود.
- آیا بیمار دچار حملات آسم می شود و این مساله هر چه مدت رخ می دهد. و چه چیزی آن را برمی انگیزد.
- چه داروهایی بیمار تاکنون مصرف کرده است. چه میزانی از این داروها در روز مصرف می شوند. و آیا داروها موثر واقع می شوند یا خیر.
- آیا داروهای مصرف شده عوارضی برای بیمار دارند؟
- آیا هیچ درمان کمکی و داروهای تقویتی یا مکمل مانند ویتامین ها یا داروهای گیاهی یا طب سنتی بکمک گرفته شده است.
آزمایش های تنفسی و بیماریهای ریه
پزشک متخصص داخلی – ریه ممکن است تست های تنفسی خاصی را با استفاده از دستگاهی به نام اسپیرومتر انجام دهد. این دستگاه سرعت و میزان هوای تنفسی را اندازه میگیرد و سپس بررسی می کند که آیا داروها یا مواد خاصی تغییر واضحی در معیارهای اندازه گیری شده ایجاد می کنند. همچنین با کمک این دستگاه بررسی می شود که آیا ورزش بر بدتر شدن وضعیت بیمار نقش دارد.
آزمایشات حساسیتی و بیماریهای ریه
ممکن است پزشک آزمایشات خاصی را برای کشف آلرژن یا آن ماده ای که منجر به حساس شدن ریه ها و بروز واکنش شده است نیز انجام دهد که غالبا به صورت تست های پوستی ( مالیدن ماده ای بر روی پوست و ارزیابی واکنش آن ) انجام می شوند.
آسم و حاملگی بیماریهای ریه
این بیماری ممکن است در حین دوران حاملگی تشدید شود ثابت بماند و یا حتی بهتر شود. اما بهرحال بیمار باید برطبق برنامه مشخصی درمان را ادامه دهد. بیشتر داروهای آسم مانند اسپری های تنفسی در حین حاملگی بی خطر هستند. اما مادران باردار باید دقت داشته باشند که بروز حمله آسم در حین حاملگی برای جنین بسیار مضر و خطرآفرین خواهد بود. و لذا مشورت با پزشک برای مصرف داروهای مناسب و پرهیز از حمله آسم در این دوران بسیار ضروری است.
بیماری آسم خود به خود بهبود نمی یابد و بیمار باید خودش همواره مراقب وضعیت ریه های خود باشد و در هنگام بروز علایم آموخته باشد که چگونه با آن برخورد نماید. زیرا حملات آسم مکرر علاوه بر اینکه در کار و تحصیل فرد بیمار مشکلات جدی ایجاد می کنند و آسیب های همیشگی در ریه های فرد برجای می گذارند، می توانند در مواردی مرگبار باشند.
پس بیماران باید کارهای زیر را مورد توجه قرار دهند:
استفاده از دستگاه پیک فلومتر برای کنترل وضعیت راه های هوایی | مصرف داروهای لازم و یادگیری انواع داروها و مورد استفاده آنها |
شناختن شرایط سه گانه وضعیتعلایم ریوی | پرهیز از محرک ها و موادی که راه های هوایی را ملتهب می کنند. |
داروهای آسم یکی از مهمترین ابزارها در کنترل بیماری هستند. برخی از آنها به طور روزانه برای کاهش التهاب ریه مصرف می شوند. دسته دیگری، برای کاهش عوارض حملات آسمی بکار می روند. به خاطر داشتن نام داروها و همچنین مصرف آنها دقیقا براساس دستور پزشک الزامی است.
این داروها به دو دسته تقسیم می شوند. دسته اول، داروهای کنترل کننده طولانی اثر، که برای کاهش التهاب و ورم راه های هوایی بوده و حساسیت آنها به محرک های محیطی را کاهش می دهند. این داروها در زمان سلامت و عدم وجود علایم هم باید مصرف شوند. این داروها، به بیمار کمک می کنند که علایم حاد کمتری در وی بروز کند اما در زمان بروز حمله آسم نمی توانند به تخفیف یا فروکش نمودن آن کمک کنند.
دسته دوم داروهایی هستند که تسکین دهنده سریع خوانده می شوند و با شل کردن عضلات اطراف راه های هوایی کار خود را انجام می دهند. که به کاهش خس خس سینه، سرفه و تنگی نفس کمک می کنند. این داروها باید همواره همراه بیمار باشند و در زمان بروز علایم مصرف شوند. این داروها به باز شدن راه های هوایی به طور سریع کمک می کنند و حملات را آرام می نمایند.
اما بیمار باید به برای کمک به درک بهتر وضعیت بیماری خود به دو سوال پاسخ دهد:
اول – آیا بیمار اسپری تسکین دهنده خود را بیش از دوبار در هفته به کار می برد؟
دوم – آیا بیمار بیش از دوبار در ماه در هنگام خواب شبانه به دلیل علایم شدید بیدار می شود؟
اگر پاسخ این دو سوال مثبت است؛ بیمار در خطر بروز حمله آسم می باشد. که باید بیمار با پزشک معالج خود مشورت نماید و در صورت لزوم داروهایش را تغییر دهد.
داروهای کنترل کننده طولانی اثربرای مصرف روزانه | ضد التهاب ها
این داروها از دسته کورتیکواستروئیدها هستند اما نباید با استروئیدهایی که در بدن سازی استفاده می شوند، اشتباه شود |
سایر ضدالتهاب ها
| |
گشادکنند های طولانی اثر راههای هوایی
| |
تسکین دهنده سریع | گشادکننده سریع الاثر راههای هوایی
|
آنتی کولینرژیک هااین دسته دارویی که از جمله گشادکننده های راههای هوایی هستند، به همراه یک دارو از دسته قبل بکار رفته و برای خاموش کردن حمله حاد استفاده می شوند. این داروها نیز عضلات راههای هوایی را شل نموده و عبور هوا را آسان تر می کنند اما شروع اثر آنها کندتر از دسته قبلی است. |
خطرناکترین بیماریهای ریه در ایران چیست؟
وقتی اسم خطرناک میآید،همه فکر میکنند سرطان است البته سرطان ریه بیماری خطرناکی است ،حدود 4 نوع سرطان ریه وجود دارد که سه نوع آن رابطه مستقیم با سیگار کشیدن دارد،سرطان « ادنو کارسینوم » شایعترین سرطان بین آنهااست، این نوع سرطان ربطی به سیگار کشیدن ندارد و در خانمها هم زیاد مشاهده می شود. اما سه نوع سرطان دیگربا سیگار کشیدن در ارتباط هستند. باید توجه داشته باشیم در بیماریهای ریوی بیماری دیگر هم وجود دارد، که شاید مردم نام آنرانشنیده اند ویا زمانی شنیده اند که یکی از اقوام و نزدیکان آنها مبتلا شده اند، این بیماریهای هم خیلی میتوانند در طول عمر مریض مؤثر باشند،انواع بیماریهای دیگرهم هست، ولی به طور کلی بیماری مثل بیماریهای روماتیسمی میتوانند ریه ها را بطور خطرناکی گرفتار کنند. ولی وقتی با مردم صحبت میکنیم تلاش داریم شایعترین بیماری ریه راکه سرطان است توضیح دهیم تابتوانند با نکشیدن سیگار ، تقریباً 65 تا 70 از وقوع آن جلوگیری کنند.
بیماریهای ریه به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. اگر به موقع این بیماریها را درمان نکنید چه منجر به سرطان ریه بشود و چه نشود ممکن است مرگ شما را حاصل شود.
یکی از راهها برای درامان ماندن از انواع بیماریهای ریه عدم استعمال دخانیات و سیگار است. برخی افراد فکر میکنند قلیان اسیبی به ریه شان نمی رسانند ولی انها سخت در اشتباه هستند.