سیاتیک چگونه تشخیص و درمان می‌شود؟ 2 ویدئو

درد سیاتیک درد عجیبی مخصوص عصب سیاتیک است که به دلایل مختلف اتفاق می افتد. افزایش سن، نوع شغل، نوع فعالیت و … از علل اصلی ایجاد این درد هستند. برای تسکین درد سیاتیک میتوانید از روش فیزیوتراپی استفاده کنید. همچنین استفاده از کیسه یخ به بهبود درد سیاتیک کمک می کند. در این بخش از مجله پزشکی آسان طب درباره علت سیاتیک و درمان درد سیاتیک اطلاعاتی را تقدیم تان می کنیم.

همه چیز در مورد درمان سیاتیک

درمان سیاتیک با ورزش

بیماری سیاتیک و درد سیاتیک

سیاتیک ، نام یک عصب است. اصطلاح سیاتیک در حقیقت مربوط به دردی است که در طول عصبی به همین نام انتشار می یابد. این عصب طولانی ترین عصب داخل بدن شما است که از لگن تا انتهای پا ادامه دارد و در طول مسیر خود به شاخه های متعددی تقسیم می شود. هرگونه فشار بر روی عصب سیاتیک می تواند باعث ایجاد درد در تمام طول عصب شود (یعنی مسیری که از کمر شروع می شود و از پشت پا پایین می آید و تا پاشنه پا می رسد.)

آمار نشان می دهد که حدود 90 درصد بالغین در طول زندگی خود کمر درد را تجربه می کنند. بنابراین به احتمال زیاد شما هم دچار چنین وضعیتی شده آید. یادتان می آید؟ کمی فکر کنید. 2 – 3 روز از شدت کمر درد خود نمی توانستید خم و یا راست شوید، حتی پایتان را هم نمی توانستید بلند کنید. پسرخاله تان که برای دیدن شما آمده بودف می گفت حتماً دیسک کمر داری، اما شوهر خاله تان مخالف بود. اول کمی شما را ورانداز کرد و بعد با یک حالت فیلسوفانه گفت: قطعاً مشکل از سیاتیک است. شما هم بالاخره بعد از یک هفته خوب شدید و آخرش هم نفهمیدید مشکل شما سیاتیک بوده یا چیز دیگر. اما یک توصیه مهم: اگر یکی از دوستان شما کمر درد گرفت و شما خواستید کلاس بگذارید و بگویید مشکل او سیاتیک است، به این هم فکر کنید که تنها علت 5 درصد کمردرد ها، منشاء سیاتیک دارد.

البته علائم سیاتیک ممکن است از یک درد خفیف تا ناتوانی و از کار افتادگی کامل متغیر باشد و گاهی ممکن است با احساس خارش، سوزش، بی حسی و ضعف عضلانی هم همراه باشد. این درد به طور تدریجی شروع شده و با گذشت زمان افزایش می یابد و در هنگام نشستن، برخاستن، عطسه و یا سرفه کردن بدتر می شود. ویژگی آن هم این است که معمولاً فقط یکی از اندام های تحتانی شما را درگیر می کند. در موارد خیلی شدید بیماری، شاید حتی کنترل مثانه و یا روده نیز از دست برود. این وضعیت اخیر، بسیار نادر، اما بسیار خطرناک است.

تفاوت بین کمر درد معمولی و بیماری دیسک کمر

کمر درد: فقط درد ناحیه کمر یا گودی کمر می باشد و درد دهه دوم زندگی شیوع بیشتری دارد.

بیماری دیسک کمر: بیماری دیسک بین مهره ای و یا فتق دیسکی در دهه سوم و چهارم زندگی شیوع بیشتر دارد چون ستون فقرات در فاز ناپایداری (instability) می باشد. بیمار دچار کمر درد و درد ارجاعی در ساق پا بیشتر از کمر درد می باشد.

افراد مسن بالای 60 سال کمتر دچار کمر درد می شوند چون در فاز پایداری (stability) ستون فقرات هستند.

علل درد سیاتیک

شایع ترین علت بیماری سیاتیک، بیرون زدگی دیسک بین مهره ای و فشار آن بر روی ریشه های عصبی است که به آن فتق دیسک، بین مهره ای نیز گفته می شود. دیسک ها بین مهره ای صفحاتی از جنس غضروف هستند که مهره ها را از هم جدا می کنند. دیسک های سالم، ستون مهره ها را انعطاف پذیر نگاه داشته و کمک می کنند تا مهره ها بتوانند به راحتی بر روی هم بلغزند.

با افزایش سن، این دیسک ها شروع به تحلیل رفتن می کنند و خشک و تا حدی شکننده می شوند. این مسئله موجب بیرون رانده شدن دیسک از محل خود (فتق) و فشار آن بر روی ریشه عصبی و در نتیجه بروز علائم بیماری سیاتیک می شود. به گزارش آسان طب،البته به غیر از فتق دیسک بین مهره ای، عوامل دیگری نیز باعث ایجاد درد سیاتیک می شوند. مثلاً تنگی ستون مهره ها در قسمت کمری و نیز بیماری اسپوندیلولیستزی (که در آن یک مهره به آرامی بر روی مهره دیگر و رو به جلو می لغزد) می توانند باعث ایجاد علائم بیماری شوند.

نشانگان پیریفورمیس هم نام اختلالی است که در اثر اسپاسم عضله ای به همین نام ایجاد می شود. این عضله در نزدیکی عصب سیاتیک قرار دارد و اسپاسم آن باعث فشار بر عصب و بروز درد سیاتیکی می شود. سایر علل ایجاد کننده بیماری سیاتیک عبارتند از: تومورهای نخاعی که بر روی ریشه های عصبی فشار وارد می کنند، سوانحی نظیر تصادفات اتومبیل و یا ضرب دیدن ستون مهره ها که موجب آسیب به اعصاب می شوند و تومور های خود عصب سیاتیک که البته بسیار شایع هستند. در برخی موارد هم هیچ گاه علتی جهت بیماری سیاتیک یافت نمی شود.

چه کسانی دچار درد سیاتیک می شوند؟

مهمترین عوامل خطر برای بیماری سیاتیک عبارتند از:

سن : تغییرات وابسته به سن در ستون مهره ها شایع ترین علت بیماری سیاتیک هستند. تحلیل رفتن دیسک های بین مهره ای کمری از سن 30 سالگی شروع می شود ولی تنگی های ستون مهره ای که یک علت دیگر بیماری سیاتیک هستند اغلب افراد را در سنین بالاتر از 50 سال درگیر می کنند.

شغل : افرادی که شغلشان نیاز به چرخش مکرر کمر دارد، آنهایی که بارهای سنگین حمل می کنند و کسانی که به مدت طولانی رانندگی می کنند، بیش از سایر افراد دچار بیماری سیاتیک می شوند.

فعالیت های فیزیکی : افرادی که برای مدت های طولانی می نشینند و یا یک زندگی راکد و کم فعالیت را دنبال می کنند نسبت به افراد فعال تر، بیشتر مستعد ابتلا به بیماری سیاتیک هستند.

فاکتور های ژنتیکی : دانشمندان 2 ژن را شناسایی کرده اند که تصور می رود وجود آنها باعث استعداد برخی افراد به بروز بیماری سیاتیک می شود.

علاوه بر موارد فوق، افراد مبتلا به بیماری دیابت نیز به دلیل آسیب و تخریب عصبی که در اثر دیابت در آنها ایجاد می شود، بیشتر مستعد ابتلا به بیماری سیاتیک هستند.

زمان مراجعه به پزشک

بیماری خفیف معمولا با کمی صبر و حوصله خود به خود بهبود می یابد. ولی اگر بیماری شما با کارهایی که انجام دادید بهبود نیافت و یا آنکه درد شما بیش از 4 هفته طول کشید، باید به پزشک مراجعه کنید. در مواردی هم که درد شما از ابتدا بسیار شدید است و یا روز به روز بدتر می شود، باید به پزشک مراجعه کنید. در مواردی هم که درد شما بدنبال یک آسیب شدید نظیر یک تصادف اتومبیل ایجاد شده و یا اگر علاوه بر درد، دچار مشکلاتی در اجابت مزاج شده اید و یا اینکه درد شما شدید و ناگهانی و همراه با بی حسی و ضعف عضلات کمر و یا پا است. هیچ گونه تاخیری در مراجعه به پزشک جایز نیست.

برای تشخیص بیماری سیاتیک، پزشک از شما در مورد سابقه بیماری تان سوال خواهد کرد و سپس یک معاینه بالینی کامل با توجه ویژه به ستون مهره ها و پاهای شما انجام خواهد داد. در طی معاینه به طور معمول چندین آزمون پایه ای، جهت بررسی قدرت عضلات و رفلکس های شما انجام می شود. مثلا پزشک از شما میخواهد که بر روی انگشتان پا و یا پاشنه پایتان راه بروید و یا اینکه به صورت طاق باز دراز بکشید و به آرامی یک پای خود را به صورت مستقیم بالا ببرید. دردی که در اثر بیماری سیاتیک ایجاد می شود، معمولاً در اثر این فعالیت ها بدتر می شود. تصویر برداری هم از رایج ترین اقداماتی است که برای تشخیص بیماری شما انجام می شود.

درمان سیاتیک

درد سیاتیک بیشتر وقت ها به خوبی به درمان های سرپایی جواب می دهد. در واقع شما می توانید زندگی روز مره تان را ادامه دهید و فقط بایستی از انجام فعالیت هایی که ممکن است درد شما را بدتر کنند، پرهیز کنید. اگر چه استراحت به مدت یک تا چند روز سبب بهبودی نسبی بیماری می شود، ولی توجه داشته باشید که استراحت در بستر به مدت طولانی و عدم فعالیت علائم شما را بدتر خواهند کرد. قبل از اینکه به یکسری توصیه ها برای بهبود درد شما اشاره کنیم، تاکید می کنیم که چنانچه درد شما با گذشت زمان بهتر نشد، حتما به پزشک مراجعه کنید زیرا در صورت عدم درمان، ممکن است دچار عوارضی مثل آسیب دائمی عصب، از دست رفتن حس و حرکت در اندام مبتلا و یا حتی از بین رفتن عملکرد روده و یا مثانه شوید.

اقدامات معمول جهت درمان بیماری سیاتیک در منزل

1 – استفاده از کیسه یخ: مقداری یخ در یک حوله تمیز قرار دهید و آن را به مدت حداقل 15 تا 20 دقیقه بر روی ناحیه دردناک قرار دهید. این عمل را روزی 4 مرتبه تکرار کنید. کیسه یخ باعث کاهش التهاب در محل می شود.

2 – استفاده از کیسه آب گرم: پس از 48 ساعت از شروع درد، بهتر است در نواحی آسیب دیده، از گرما استفاده کنید. چنانچه درد شما ادامه داشت، سعی کنید به طور متناوب کیسه های گرم و سرد را بر روی ناحیه مبتلا قرار دهید.

3 – انجام حرکات کششی: ورزش های کششی غیر فعال به شما کمک می کنند تا زودتر خوب شوید. از انجام حرکات پرتابی و یا پیچشی جدا پرهیز کنید.

4 – داروهای ضد درد: آسپرین، استامینوفن و بروفن معمول ترین دارو های ضد دردی هستند که مورد استفاده قرار می گیرند، ولی استفاده بیش از مقادیر توصیه شده، نه تنها نفعی برای شما ندارد، بلکه بسیار زیان آور است، زیرا این دارو ها در صورت استفاده بیش از حد دارای عوارض جانبی نظیر تهوع، خونریزی از معده و یا زخم های دستگاه گوارشی هستند. برای جلوگیری از چنین حالتی، استفاده از پماد های پیرو کسیکام و دیکلوفناک هم مناسب است.

علاوه بر این داروها در برخی از موارد ممکن است پزشک با توجه به علائم بیماری از داروهای دیگری نظیر شل کننده های عضلانی ، دارو های ضد افسردگی و… استفاده کند، ولی استفاده از این گونه دارو ها فقط با دستور پزشک امکان پذیر است.

5 – فیزیوتراپی: اگر دیسک شما از جای خود بیرون زده است، فیزیوتراپی نقشی اساسی در بهبودی شما دارد.

هدف از انجام ورزش هایی که به طور معمول در فیزیوتراپی انجام می شوند، کمک به قرار گرفتن بدن و اندام شما در وضعیت صحیح، تقویت عضلاتی که از کمر شما حمایت می کنند و نیز کمک به تقویت انعطاف پذیری بدن شما است.

6 – انجام ورزش های معمولی: ورزش موجب آزاد کردن اندورفین ها (مورفین درونی بدن ) می شود. اندورفین ها واسطه های شیمیایی هستند که از رسیدن پیام های درد به مغز جلوگیری می کنند. ورزش با تحریک آزاد شدن اندورفین ها در مقابله با ناراحتی های مزمن کمک بسیاری می کند.

در مورد درد سیاتیک، ترکیب ورزش های هوارسان با ورزش هایی که انعطاف پذیری شما را بهبود می بخشند، می تواند در جلوگیری از تغییرات وابسته به سن در کمر شما موثر باشد.

چنانچه مجموعه درمان های فوق در طی چندین ماه نتوانند درد شما را کاهش دهند، ممکن است انجام درمان های دیگر نظیر تزریق کورتن به پرده های نخاعی و یا انجام عمل جراحی ضرورت پیدا کند.

شما میتوانید 6 ورزش تخصصی سیاتیک را در اینجا ( درمان سیاتیک ) مشاهده و مطالعه کنید.

پیشگیری از سیاتیک

اگر چه تنها در 5 درصد موارد علت کمر درد، سیاتیک است، اما اگر دچار آن شوید، واقعاً آزارتان می دهد. انجام اعمال زیر می تواند نقش کلیدی در مراقبت از کمر شما داشته باشد:

1 – ورزش کردن به طور منظم: مهمترین کاری که بر سلامت کمرتان و البته سلامت کلی بندتان می توانید انجام دهید، ورزش کردن است. در طی ورزش، بهتر است تمرکز شما بیشتر بر روی عضلات شکم و کمرتان باشد، زیرا این عضلات جهت راست ایستادن و قرار گرفتن شما در وضعیت مناسب بدنی ضروری هستند.

انجام ورزش هایی نظیر یوگا، استفاده از دوچرخه های ثابت و تردمیل به قوی نگاه داشتن این عضلات کمک می کنند. البته می توانید دوچرخه سواری را در خارج از منزل هم انجام دهید ولی ابتدا باید مطمئن شوید که صندلی و دستگیره های دوچرخه در وضعیت مناسبی برای بدن شما تنظیم شده اند.

2 – درست بنشینید: یک صندلی خوب باید بتواند به خوبی از قوس کمری شما حمایت کند. اگر چنین نیست، برای حفظ این قوس در هنگام نشستن، بهتر است از یک بالش نرم در پشت کمرتان استفاده کنید. سعی کنید در فواصل بین فعالیت های نشستنتان حتما به طور متناوب استراحت کنید، حتی اگر استراحت کردن شما فقط به صورت راه رفتن در اداره باشد. در حین رانندگی هم سعی کنید صندلی شما وضعیت مناسبی داشته باشد و وضعیت آن را طوری تنظیم کنید که لازم نباشد جهت دسترسی به پدال گاز، پای خود را به سمت آن پرتاب کنید!

انواع درد سیاتیک

به گزارش آسان طب درد سیاتیک در نواحی مفصل کمر، باسن، پا و ساق پا رخ می دهد. به گفته محققان دو نوع درد سیاتیک شایع داریم.

• دردهای وخیم سیاتیکی کمر و پا یکی از انواع درد سیاتیک
  

• دردهای وخیم سیاتیک یکی از انواع درد سیاتیک است که به صورت ناگهانی رخ میدهد . البته این دردها اکثرا بعد از چند روز و چند هفته خوب می شود. طبق بررسی های بدست آمده منبع اصلی این دردهای وخیم سیاتیک، مفصل ستون مهره ها، دیسک، عصب ها، یا ماهیچه ها و لیگامنت ها است.

• دردهای مزمن سیاتیکی کمر و پا یکی از انواع درد سیاتیک

• این دردها نسبت به دردهای وخیم طولانی تر هستند و شاید بیشتر از 3 ماه در بدن بماند. از پیامدهای دردهای مزمن سیاتیکی می توان به آسیب دیدگی عصب ها، جراحت در بافت ها ،آرتروز و یا تاثیر روانی درد بر روی بیمار اشاره کرد.

در هنگام مواجه شدن با هر درد مشکوکی در پا و کمر و … سریعا به پزشک مراجعه کنید.

منبع : AsanTeb.com