دلایل خارش پوست و درمان خارش پوست

خارش پوست یکی از مشکلاتی است که سراغ خیلی ها می اید. اولین علت آن میتواند کثیفی بدن باشد. همچنین خوردن غذاهایی با طبع گرم یا غذاهای حساسیت زا از دلایل خارش پوست هستند. برای درمان خارش پوست سعی کنید غذاهای طبع سرد بخورید. همچنین پوست تان را مرطوب یا چرب کنید. چون خشکی پوست این خارش را شدید تر می کند. در این بخش از مجله پزشکی آسان طب درباره خارش پوست اطلاعاتی را تقدیم می کنیم.

خارش پوست

خارش پوست وضعیتی ناراحت کننده بوده و ممکن است، به همراه سایر مشکلات و بیماری ها همچون خشکی پوست، بیماری پوست، بارداری و در موارد نادر سرطان رخ دهد. خارش، یکی از شایع ترین شکایات پوستی است که گاهی آن قدر شدید می‌شود که خواب و آرامش را از فرد می‌گیرد. شدت خارش گاهی به حدی است که بیمار با خاراندن های مکرر، بدنش را زخم می‌کند.

دلایل خارش پوست چیست؟

خارش پوست ، یکی از شایع‌ترین شکایاتی است که بیماران را مجبور می کند برای تخفیف یا درمان آن به متخصصین پوست و مو مراجعه کنند. گاه خارش چنان شدید است که فرد، قادر به خوابیدن نبوده و امکان زندگی عادی برای فرد وجود ندارد.

شما هم مطمئناً حس خارش را زمان گزیده شدن توسط پشه تجربه کرده اید و یا شاید به دنبال مصرف دارویی خاص یا غذای پر ادویه، دچار خارش و کهیر شده باشید.

 دلایل متعددی برای خارش پوست وجود دارد که برخی از آنها مربوط به بیماری‌های پوستی است و برخی مربوط به بیماری های سیستمیک.

 گاه خارش پوست محدود به کف سر است، مانند کسانی که مبتلا به درماتیت سبوره هستند که باعث شوره سر و التهاب خارش دار می شود.

گاه فرد مبتلا به آلرژی، خشکی پوست یا اگزما است. این افراد از خارش پوست شدیدی رنج می برند و به سبب آن، بیشتر قسمت های بدن خود را با خاراندن، زخم می کنند و نیاز به درمان طولانی مدت، زیر نظر پزشک متخصص پوست دارند.

 در برخی بیماری های داخلی، خارش پوست علامت مهمی محسوب می شود.

همچنین نارسایی کلیه، کم کاری یا پرکاری تیروئید، کم خونی فقر آهن، پلی سیتمی ورا، برخی سرطان های خون شامل لوسمی و لنفوم (به خصوص لنفوم هوچکین)، انگل های روده ای و بیماری های روحی ـ روانی نیز از جمله علل خارش می باشند.

 دیابت نیز جزء علل داخلی خارش پوست مطرح می شود، اما اغلب افراد مبتلا به دیابت، خارش ندارند. اگر بیمار مبتلا به دیابت، فاقد بیماری پوستی خارش دار باشد و با خارش مراجعه کند، ابتدا باید به دنبال علتی غیر از دیابت گشت.

 برخی بدخیمی های داخلی می توانند با خارش پوست همراه باشند، لذا اگر فردی با خارش معمولی مزمن مراجعه کرد باید یک معاینه کامل و آزمایشات لازم برای بررسی بدخیم های داخلی و نیز آزمایشاتی جهت بررسی عملکرد تیروئید، کبد و کلیه و نیز بررسی های هپاتیت و حتی کم خونی فقر آهن، بر اساس صلاحدید پزشک مد نظر باشد.

بیماری های کبدی مختلف می توانند با خارش پوست همراه باشند و بطور کلی 20 تا 50 درصد بیماران مبتلا به یرقان (زردی) خارش دارند. خارش در این افراد احتمالاً منشأ مغزی دارد، زیرا مشاهده شده است که در سیستم اعصاب مرکزی، سطح پپتیدا اوپیوئید (مخدر) افزایش یافته و گیرنده های آنها کاهش یافته است. در این افراد، سطح اسیدهای صفراوی سرم با شدت خارش هماهنگی ندارد.

سیروز صفراوی اولیه نیز یکی از بیماری‌های کبدی است که بیشتر در خانم های بالای 30 سال رخ داده و می تواند با خارش شدیدی همراه باشد.

 از بیماری های داخلی، نوعی پرخونی به نام پلی سیتمی ورا وجود دارد که در آن بیش از یک‌سوم افراد از خارش رنج می برند. خارش این افراد بیشتر با تغییرات حرارت و به خصوص دقایقی بعد از استحمام است. علت خارش در این بیماری مشخص نیست، ولی آسپیرین موجب تخفیف فوری خارش در آنها می شود (تحت نظر پزشک).

 از بحث بیماریهای داخلی که بگذریم، بیماری های پوستی متعددی وجود دارند که خارش پوست در آنها وجود داشته یا علامت و شکایت اصلی است. به عنوان مثال مشخصه اصلی بیماری هایی مانند اگزمای سرشتی، گال و درماتیت هرپتی فرم، خارش فراوان است.

کانال گوش خارجی، پل و سوراخ بینی و ناحیه اطراف مقعد و ناحیه تناسلی نواحی مستعد خارش پوست محسوب می شوند.

 برخی خارش پوست ها در حیطه بیماری های پوست و مو بسیار مرتبط با مسایل روحی و روانی هستند که به همین علت به آنها درماتیت های عصبی (نورودرماتیت) می گویند. در این بیماریها، فرد تمایل بسیار زیادی به خاراندن برخی نواحی در دسترس پوست مثل ناحیه پشت گردن، پلک فوقانی، ناحیه تناسلی و پشت پا یا جلوی ساق پا دارد.

خارش پوست زیاد در این بیماران، موجب پیدایش پوست ضخیم شبیه به بیماری پسوریازیس (داءالصدف) می گردد. در درمان این افراد باید به مسائل روحی توجه شود و درمان جسمی کافی نمی باشد.

 بسیاری از مواد مخدر نیز باعث خارش می شوند و در لیست مواد خارش زا، باید این مواد را نیز در نظر داشت.

در برخی موارد مثل کهیر، علت اصلی  خارش پوستماده هیستامین است. کهیر می تواند به دلیل مصرف یک دارو مانند آنتی بیوتیک ها یا غذاهای خاص مثل ماهی و ادویه جات و یا به دلیل برخی عفونت ها مثل عفونت های تنفسی فوقانی باشد. البته علل متعدد دیگری هم برای کهیر وجود دارند، مثلاً ممکن است نور آفتاب یا تماس با آب یا تماس با سرما یا ارتعاش موجب کهیر شود.

 گاهی حساسیت های پوستی موجب خارش های شدید می شود؛ مثلا کسی به اسپری ضدعرق و مام زیر بغل دچار حساسیت است.

درمان خارش پوست

برای درمان خارش پوست ، اول باید علت آن را فهمید و بدون این مهم، فائق آمدن بر خارش بسیار مشکل است. اما برخی اقدامات وجود دارد که می توانند به تخفیف خارش کمک کنند، مثلا خنک نگه داشتن محیط و پرهیز از حمام داغ و لباس پشمی.

در افراد مسن که در فصل سرما، دچار خارش پوست می شوند، خشکی یک علت مهم و شایع است که باید مراقب استفاده از شوینده های نامناسب پوست و استحمام مکرر که باعث خشکی پوست می شوند بود و مرتب از کرم مرطوب‌کننده استفاده نمایند.

 برخی داروهای موضعی می توانند موجب کاهش خارش های موضعی شوند، مانند بی حس کننده های موضعی (مثل کرم لیدوکائین یا ژل بنزوکائین) و برخی آنتی هیستامین های موضعی مثل کرم داکسپین.

 محلول های موضعی حاوی کامفور یا فنتول نیز می تواند خنک کننده و تخفیف دهنده خارش باشند.

کورتون موضعی در برخی موارد که علت خارش، التهاب است مثل اگزما می تواند مفید باشد.

کرم یا لوسیون کالامین نیز می تواند مفید باشد.

باید توجه داشت که تمام داروهای موضعی گاهی می توانند خود موجب ایجاد آلرژی و حساسیت و تشدید خارش شوند، بنابراین مصرف این داروها باید زیر نظر پزشک و متخصص پوست باشد تا بتواند اتفاقات احتمالی را مدیریت نماید.

 از نظر داروهای خوراکی، داروهای آنتی هیستامین از شایع ترین داروها برای تخفیف خارش پوست می باشند. بسیاری از این داروها خواب آور بوده و به خصوص در افرادی که رانندگی می کنند یا در افراد مسن باید بسیار مراقب بود.

 از برخی داروهای مخدر مثل نالوکسان و نالترکسون نیز اثرات ضدخارش دیده شده است و در نهایت از نور درمانی نیز می توان در برخی خارش ها استفاده کرد. مثلا در بیماران مبتلا به اگزمای سرشتی یا بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه.

اگر دچار خارش پوست هستید و علت آن را نمی دانید پزشک متخصص پوست می تواند با پیدا کردن علت خارش پوست (ناشی از بیماری پوستی یا غیر پوستی)، به رفع یا حداقل تخفیف خارش شما بسیار کمک کند.

درمان های خانگی خارش پوست

برای بهبود موقتی خارش پوست و قابل تحمل تر شدن آن، رعایت موارد زیر لازم می باش:

از کرم های مرطوب کننده با کیفیت استفاده نمایید. این کرم ها را حداقل یک و یا دوبار در روز مصرف نمایید و تمرکزتان برروی ناحیه خارش دار باشد.

از کرم های ضدخارش و یا محلول های ضدخارش برروی ناحیه خارش دار استفاده نمایید. مصرف کوتاه مدت کرم های حاوی حداقل 1 درصد هیدروکورتیزون می توانند بطور موقت باعث بهبود مشکل شما شود. بی حس کننده های موضعی همچون لیدوکائین و بنزوکائین می توانند کمک کننده باشند. از بنزوکائین در کودکان زیر دوسال بدون دستور پزشک استفاده ننمایید.

تا آنجا که می توانید از خارش پوست اجتناب نمایید. اگر قادر به جلوگیری از خارش نیستید ناحیه خارش دار را بپوشانید، ناخن هایتان را کوتاه نمایید و شب ها از دستکش استفاده کنید.

از کمپرس سرد و مرطوب استفاده نمایید. پوشاندن محیط تحت تاثیر با بانداپ به جلوگیری از خارش نیز کمک می نماید.
حمام آب ولرم نیز کمک می کند. مخلوط کردن آب وان با جوش شیرین نیز می تواند کمک نماید.

از لباس های گشاد و نخی (پنبه ای) استفاده نمایید.

از شوینده های ملایم که رنگ و عطر ندارند استفاده نمایید. بعد از شستن با صابون حتما همه صابون و یا شوینده روی پوست را با آب بطور کامل بشویید.

از شیونده های ملایم و بدون عطر برای شستن لباس ها و حوله ها استفاده نمایید. موقع شستن لباس ها میزان آب کشی را افزایش دهید.

از چیزهایی که باعث التهاب پوست شما شده و واکنش آلرژیکی بهمراه دارند، اجتناب نمایید. این مواد شامل گردنبدنها، جواهرات، عطرها و هزاران مواد دیگر می باشند.

قبل از خروج از خانه و قرار گرفتن در برابر نور آفتاب از کرم های ضدآفتاب استفاده نمایید.

نکاتی در مورد خارش پوست

خارش پوست پس از حمام آیا ممکن است  به علت بیماری خاصی  باشد؟ از بیماری‌‌های داخلی که باعث خارش پوست می‌‌شود، نوعی پُرخونی به نام «پلی ‌سیتمی ورا» وجود دارد که در آن، بیش از یک‌ سوم افراد از خارش رنج می‌‌برند. خارش این افراد بیشتر همراه با تغییر حرارت و به خصوص دقایقی بعد از استحمام است. علتش هم مشخص نیست و کمی آسپرین موجب تخفیف فوری خارش در‌ آنها می‌‌شود. اما از بحث بیماری ‌های داخلی که بگذریم، بیماری‌‌های پوستی متعددی وجود دارند که خارش از شکایات اصلی مبتلایان آن است؛‌ مثل اگزمای سرشتی، گال و درماتیت هرپسی ‌فرم.

 چه چیزهایی خارش پوست را بدتر می‌‌کند؟

بیشتر خارش‌ها با گرما تشدید می‌‌‌شوند. همچنین استرس، اضطراب و ترس نیز می‌‌‌تواند خارش پوست را تشدید کند. اکثر خارش‌ها، شب ‌هنگام، زمانی که فرد از کار و فعالیت روزانه فارغ می‌‌‌شود، تشدید می‌‌‌شوند. کانال گوش خارجی، سوراخ بینی و ناحیه اطراف مقعد و ناحیه تناسلی، از نواحی مستعد خارش هستند.

خارش پوست هم می‌‌‌تواند ریشه عصبی داشته باشد؟

بله، برخی خارش پوست ها در حیطه بیماری‌ های پوست و مو ارتباط مستقیمی با مسائل روحی و روانی دارند و به همین علت به آنها درماتیت‌های عصبی (نورو درماتیت) می‌‌‌گویند. در این بیماری‌ ها فرد تمایل شدیدی به خاراندن برخی نواحی در دسترس پوست دارد و از خاراندن این نواحی لذت می‌‌‌برد و یک سیکل معیوب از خارش و خاراندن ایجاد شده و پوست شبیه پسوریازیس می‌‌شود.

در درمان این افراد باید حتما به مسائل روحی توجه شود و درمان موضعی به تنهایی کافی نیست. در برخی موارد مثل کهیر، علت اصلی خارش، ماده هیستامین است. کهیر می‌‌تواند به دلیل مصرف یک دارو یا غذای خاص یا به دلیل برخی عفونت ‌ها باشد. البته علل متعدد دیگری هم برای کهیر وجود دارد، مثلا ممکن است نور آفتاب، تماس با آب، تماس با سرما یا ارتعاش موجب کهیر شود. گاهی حساسیت‌ پوستی به برخی مواد، موجب خارش ‌های شدید می‌‌‌شود؛ مثلاَ برخی افراد با مصرف اسپری ضدعرق و خوشبو کننده زیر بغل، دچار حساسیت می‌‌‌شوند.

آیا این خارش پوست درمان دارند؟

بله، البته! قدم اول درمان، تشخیص علت خارش پوست است و بدون این امر، درمان بسیار مشکل خواهد بود. اما با برخی اقدامات می‌‌توان خارش را تخفیف داد؛ مثل خنک نگه داشتن محیط و پرهیز از حمام‌ داغ و یا پوشیدن لباس‌ پشمی. خشکی پوست هم یکی از علل مهم خارش است، لذا در بیمارانی که از خشکی پوست رنج می‌‌‌برند، چرب و مرطوب نگاه داشتن پوست برای تخفیف خارش اهمیت بسیاری دارد. در افراد مسن، خشکی یک علت مهم و شایع است و آنها باید مراقب استفاده از شوینده‌ های نامناسب پوست و استحمام ‌های مکرر که باعث خشکی پوست می‌‌‌شوند، باشند و مرتب از کرم مرطوب ‌کننده استفاده نمایند.

برخی داروهای موضعی نیز می‌‌‌توانند موجب کاهش‌ خارش پوست موضعی شوند؛ مانند بی‌‌حس‌ کننده‌ های موضعی (مثل کرم لیدوکائین، ژل نیزوکائین) و برخی آنتی هیستامین ‌های موضعی(مثل کرم داکسپین) و محلول‌های موضعی حاوی کامفور یا مفتول. کورتون موضعی هم در برخی موارد که علت خارش پوست ، التهاب است (مثل اگزماها)، می‌‌‌تواند مفید باشد. کرم یا لوسیون کالامین نیز موثر خواهد بود. باید توجه داشت که تمام داروهای موضعی گاهی می‌‌‌توانند خود موجب ایجاد آلرژی و حساسیت و یا تشدید خارش گردند، بنابراین مصرف این داروها باید زیر نظر پزشک و ترجیحا با تجویز متخصص پوست باشد تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.

از نظر داروهای خوراکی هم، آنتی ‌هیستامین ‌ها از شایع‌ ترین داروهای تخفیف خارش‌ند، اما بسیاری از این آنها خواب‌‌آور هستند، لذا افراد، به خصوص کسانی که رانندگی می‌‌کنند یا افراد مسن باید بسیار مراقب باشند متاسفانه داروهای آنتی‌هیستامینی که خواب‌آور نیستند، روی خارش پوست اثر ندارند؛ مگر در مورد کهیر.  از برخی داروهای ضد مخدر نیز اثرات ضد خارش دیده شده و در نهایت از نوردرمانی نیز می‌‌توان در برخی خارش‌ ها استفاده کرد.

خارش پوست علت مختلفی دارد. شاید بدنتان کثیف شده و چند وقت است حمام نرفته اید. شاید هم به چیزی حساسیت دارید. یکی دیگر از علل خارش پوست خوردن چیزهایی است که طبع گرمی دارد.

پیشنهاد میکنیم برای درمان خارش پوست به حمام رفته و پوستتان را بشویید. همچنین یه نوشیدنی یا خوراکی با طبع خنک بخورید .

اگر دیدید این خارش پوست طولانی بود میتوانید به پزشک رفته تا علت خارش پوست را شناسایی کنه و درمانش را به شما بگوید.