علت افزایش وزن و کاهش وزن و درمان آن

گاهی وقتها افزایش وزن و کاهش وزن به خواسته خودمان است و این موضوع مشکلی ندارد. مثلا لاغر هستیم و برای چاقی به سراغ ورزش و رژیم لاغری و داروها رفته ایم . در این صورت افزایش وزن مشکلی ندارد. اما گاهی وقتها بی هیچ دلیلی بدن ما شروع به افزایش وزن یا کاهش وزن می کند. در این صورت باید علت این موضوع را کشف کرده و به فکر کنترل وزن خود باشیم.

علت افزایش وزن

در موارد زیر هنگام افزایش وزن باید به پزشک مراجعه کنید :

– افزایش وزن پس از مصرف یک داروی جدید و یا به طور ناگهانی رخ داده است .

– بی خوابی ، احساس ضعف و افسردگی نیز وجود داشته باشد .

– در هنگام شب ادرار می کنید و یا سابقه مشکلات قلبی و یا درد قفسه سینه نیز دارید .

– افزایش وزن تان قابل دید است، یعنی بدون افزایش غذا یا کاهش تحرک دیگران متوجه شوند

علایم افزایش وزن

تغییرات چند صد گرم وزن از یک روز به روز دیگر کاملا طبیعی است ، اما اگر افزایش وزن سیر فزاینده ای داشته باشد آنگاه دیگر طبیعی نیست .

به گزارش اسان طب شایع ترین عامل افزایش وزن ، افزایش مصرف چربی و کاهش فعالیت و ورزش است . در درصد اندکی از افراد افزایش وزن منشا ارثی و زنتیکی دارد . افرادی که بیش از 30 تا 50 کیلوگرم اضافه وزن نسبت به وزن ایده آل خود دارند ، احتمالا دچار اختلالات متابولیکی می باشند که آن ها را مستعد ذخیره سازی کالری به صورت چربی می کند .

افرادی که سیگار خود را ترک می کنند ، نیز ممکن است دچار افزایش وزن شوند ؛ چرا که اثر تحریکی نیکوتین بر متابولیزم بدن کاهش یافته و از سوی دیگر فرد به جای کشیدن سیگار تمایل به خوردن غذا پیدا می کند .

رژیم های غذایی بسیار محدودکننده نیز می توانند موجب افزایش وزن شوند و چرا که در این حالت بدن تصور می کند که قحطی رخ داده است و تلاش می کند تا به ذخیره سازی کالری بپردازد . هنگامی که مجددا برنامه غذایی عادی خود را شروع می کنید ، بدن به طور کامل به حالت طبیعی خود باز نمی گردد و بدین ترتیب به آسانی وزن اضافه می کنید .

برخی از بیماری ها نیز ممکن است منجر به افزایش وزنتان شوند . کم کاری تیروئید ، با کاهش سرعت متابولیزم موجب تجمع کالری به صورت چربی در بدن می شود . افراد مبتلا به دیابت که به تازگی انسولین درمانی را آغاز کرده اند ، ممکن است دچار افزایش وزنشان شوند . در موارد نادر ، اختلالات هورمونی که موجب افزایش تولید انسولین و یا کورتیزول در بدن می شوند نیز میتوانند موجب افزایش وزن شوند .

برخی از داروها موجب افزایش اشتها و کاهش سرعت سوخت و ساز شده و یا به کالری دریافتی فرصت تبدیل به چربی را می دهند . بانوانی که قرص ضد بارداری و یا استروژن جایگزین مصرف می کنند، دو تا سه کیلوگرم افزایش وزنتان پیدا می کنند . هر گونه گلو کو کور تیکوئید (کورتون) ، برخی از داروهای ضد افسردگی و روان گردان و ضد تشنج می توانند موجب افزایش وزن شوند .

افزایش وزنتان همیشه مربوط به افزایش چربی در بدن نمی باشد ، بلکه احتباس آب نیز می تواند چندین کیلوگرم به وزن افراد اضافه کند .

درمان اضافه وزن و افزایش وزن

پاره ای از علت های افزایش وزن نظیر احتباس آب و یا عوارض دارو ، جزو مشکلات طبی می باشند و نیازمند توجه پزشک . اما در غیر این موارد ، اگر افزایش وزنتان ناشی از تجمع چربی باشد این اصول را رعایت کنید .

مصرف چربی را کاهش دهید .

اگر چه مقداری چربی برای سوخت ساز برخی از مواد غذایی و نیز شرکت در ساختمان برخی از هورمون ها مورد نیاز است ، نباید سهم آن بیش از 20 تا 30 دصرد کالری دریافتی روزانه باشد . شما باید بیاموزید که چربی چیست و چگونه می توان از مصرف آن پرهیز نمود . برنامه های غذایی جدید توصیه می کنند که غذاهای مصرفی شامل میوه ، سبزی وغلات باشند و از گوشت ، فرآورده های شیری به مقدار کمتری استفاده کرد . میزان مصرف کره ، مارگارین ، روغن و سس های سالاد را گاهش دهید .

تحرک داشته باشید .

برای مصرف چربی های ذخیره شده ، باید به طور مرتب فعالیت داشته باشید . نیاز نیست به ورزش های سنگین بپردازید . بین سه تا پنج کیلومتر راهپیمایی در روز با سرعت هر کیلومتر در 15 دقیقه بسیار مفید است . از سوی دیگر ورزش به کاهش افسردگی نیز کمک نموده و پر خوری را کاهش می دهد .

عضلات خود را پرورش دهید .

بیشتر بودن حجم عضلات به معنی افزایش مصرف انرژی است ، این حتی در سنین 70 و 80 سالگی نیز صدق می کند . اگر توصیه به وزنه برداری برای شما ترس آور است ، از پزشک خود در مورد دیگر ورزش ها که به پرورش اندام شما کمک کرده و مناسب وضعیت جسمیتان می باشد، راهنمایی بخواهید . این کار برای درمان اضافه وزن مفید است .

برخی تغییرات را به وجود آورید .

جلوگیری از تشکیل چربی نیازمند تغییر در نحوه زندگی است . ورزش وتغییر برنامه غذایی را به صورت برنامه های زودگذر و موقتی در نظر نگیرید . این دو ، فعالیت های ثابت زندگی برای بقیه ی ایام عمر می باشند .

.

کاهش وزن

در موارد زیر هنگام کاهش وزن باید به پزشک مراجعه کنید :

– کاهش وزن در شرایطی رخ می دهد که تلاش برای کم کردن وزنتان انجام نداده اید .

– در حال کم کردن وزنتان به ناگهان بیش از 5 کیلوگرم وزن از دست می دهید . ( البته  منظور ما در زمان کوتاه مثلا یک ماه است، نه چند ماه)

علایم کاهش وزن

کاهش وزن بدن اگر بدون دلیل صورت پذیرد علامت خطرناکی است و در صورت بروز باید جهت معاینه و انجام آزمایش به پزشک مراجعه کنید . این به ویژه زمانی لازم است که قصد کاهش وزن داشته باشید، ولی به ناگهان مقدار زیادی وزنتان از دست می دهید ، در این حالت ممکن است یک بیماری جدی را با موفقیت در برنامه خود اشتباه بگیرید . تنها در مواردی کاهش وزنتان یک علامت هشدار دهنده نمی باشد که حقیقتا برنامه زندگی خود را تغییر داده و تغذیه مناسب ، مصرف کم چربی ، برنامه ورزشی منظم ، و از سوی دیگر کاهش وزن تدریجی داشته باشید .

شمار زیادی از مشکلات بهداشتی می توانند منجر به کاهش وزنتان ناگهانی و بدون علت واضح گردند . هر ناراحتی که منجر به از دست رفتن اشتها ، برای مدتی طولانی گردد، به طور مثال بیماری های مزمن نظیر سرطان ، ممکن است به کاهش چندین کیلوگرم وزن منجر می گردد . عفونت های مزمن ، نظیر سل و بیماری ایدز از جمله شایع ترین علل کاهش اشتهاء  و کاهش وزن می باشند .

برخی از اختلالات هورمونی می توانند شما را گرسنه سازند . پر کاری تیروئید سرعت سوخت و ساز را افزایش داده و موجب کاهش وزن (تعریق ف لرزش و رعشه ، ضعف عضلات و بی قراری فرد) می شود . در دیابت ، که گلوکز در اختیار سلول ها قرار نمی گیرد ، چربی به عنوان ماده ی اصلی تولید انرژی در بدن مصرف می شود .برخی بیماری ها در افراد مسن ، نظیر پارکینسون و آلزایمر ، می توانند موجب کاهش وزنتان شوند ، مبتلایان به آلزایمر حتی ممکن است فراموش کنند غذا بخورند . افراد مسن ممکن است در اثر عوارض پیری ، نظیر کند شدن سوخت و ساز ، گنگ شدن حس چشائی ، و کاهش اشتها ، وزنتان را کم کنند . اما این تنها مشکلات جسمی نیستند که موجب کاهش وزن می شوند ، بلکه در برخی افراد افسرده تمایلی به مصرف غذا وجود ندارد و بدین ترتیب فرد بتدریج ضعیف می شود . “بی اشتهایی عصبی” ، یک بیماری روانی که فرد از خوردن غذا سرباز می زند ، می تواند منجر به کاهش وزن شدید وسریع گردد .

تسکین کاهش وزن و کنترل وزن

کاهش وزنتان ناخواسته مشکلی نیست که بتوان آن را با غذا خوردن بر طرف نمود ، این مشکل می تواند نشانه ای از وجود یک بیماری جدی که نیازمند توجه پزشک است ، باشد . در ادامه نکاتی را که ممکن است پزشک پیشنهاد کند ، ذکر خواهیم نمود .

سل را درمان کنید .

سل مترادف با کلمه مرگ نمی باشد . این بیماری تقریبا به طور کامل با مصرف آنتی بیوتیک قابل درمان است . البته درمان آن طولانی مدت است و در طول چندین ماه باید به دقت به آن عمل کنید .

تیروئید پر کار را درمان کنید .

پزشکان پرکاری تیروئید را با استفاده از برخی داروها ، جراحی ، ید رادیواکتیو که بخش هایی از غده را تخریب می کند ، درمان می کنند . به گزارش اسان طب پس از درمان ممکن است مجبور باشید قرص های تیروئید مصرف کنید تا میزان هورمون تیروئید در بدنتان متعادل گردد .

بنابراین متوجه شدیم که افزایش وزن یا کاهش وزن بیش از حد هر دو مشکل ساز هستند . اگر با توجه به قدتان و میزان bmi تان کاهش وزن یا افزایش وزن زیادی دارید سریعا به فکر درمان باشید . هر دوی اینها اکثرا با یک رژیم غذایی مناسب و یک ورزش مناسب قابل درمان است . برای افزایش وزن یا کاهش وزن میتوانید به متخصص تغذیه مراجعه کنید .

متاسفانه افزایش وزن بیش از حد نه تنها باعث افسردگی می شود بلکه ممکن است ما را دچار بیماریهای قلبی و … بکند . همچنین ممکن است بخاطر افزایش وزن قلب درد و پا درد بگیریم.

همینطور که کاهش وزن ناگهانی مشکوک است افزایش وزن ناگهانی هم مشکوک است. در این موارد سریعا به پزشک مراجعه کنید تا علت شناسایی شود. به عنوان مثال ممکن است مشکل تیروئید داشته باشید که با دارو درمان می شود.

منبع :

asanteb.com