بررسی نور در معماری از زبان معماران بزرگ

از جمله علوم و هنرهایی که می توان به نقش نور در آن اشاره داشت ،هنر معماری است که بحث مفصلی را در زمینه روند بهره گیری از نور طبیعی به خود اختصاص می دهد.نور در معماری یکی از اجزایی است که کنار عناصر و مفاهیم دیگر از قبیل ساختار، نظم فضایی، مصالح، رنگ و غیره مطرح می شود و در طراحی به عنوان یک عنصر مجزا باید نقش خود را ایفا کند. نور در معماری بازی هنرمندانه دقیق و خیره کننده مجموعه ای از اجسام ساخته شده است. در این مطلب به شکل مفصل از  کاربردهای نور در معماری برای شما عزیزان صحبت می کنیم.

نور در معماری

همراهان عزیز آسان طب: چشم های ما برای این آفریده شده اند که فرم ها را زیر نور ببینیم ” این سایه و روشن هاد که فرمها را در مقابل ما برهنه می سازند . مکعب، مخروط، کره، استوانه و هرم اولین فرمهائی هستند که نور آنها را به ما عرضه می کند. تصاویر آنها ناب، ملموس و صریح هستند. یکی از مهمترین مشخصه های نور طبیعی، توالی و دگرگونی آن در طول روز است که باعث حرکت و تغییر حالت در ساعات مختلف می شود. در تاریخ نقاشی توجه به نور در دوره امپرسیونیست ها دیده می شود. هنگامی که نقاشان آتلیه های خود را ترک می کردند و در زیر نور خورشید با نور طبیعی مشغول نقاشی شدند. از مشخصات این سبک توجه به رنگ و نور در ساعات مختلف روز و انعکاس رنگ های اشیاء مختلف در یکدیگر و تأثیر رنگ های پیرامونی و به کار بردن رنگ های خاص و ناب می شد.

موریس لاپیدوس (Morris Lapidus) می گوید : «انسانها مانند پشه هستند. هر کجا نوری باشد به سمت آن هجوم می برند بدون اینکه بدانند چرا. چه بخواهیم و چه نخواهیم به سمت روشنایی می رویم. نور، ما را به خود جذب می کند ». نور همیشه علاوه بر استفاده کاربردی دارای ارزش نمادین نیز بوده است . نور جزیی از ذات زندگی بوده و در بسیاری از فرهنگ ها نور ، یا خورشید ، به عنوان منبع نور ، عنصری خدایی محسوب می شده و آن را ارج می نهاده اند. در مصر باستان نیز نور دارای اهمیتی ویژه بوده است. بنا به موقعیت سرزمین مصر ، شدت نور و در نتیجه تضاد میان تیره و روشن بسیار زیاد می باشد .فرم های صریح و هندسی که در معماری مصر از آن استفاده می شده است با گوشه های تیز و دقیق در زیر نور شدید اثری خاص داشته اند.

اما در معماری مصر بازی نور و سایه تنها محدود به فرم های بزرگ اولیه نیست . سطوح این احجام از نقوش برجسته ای پوشیده شده اند که با کمال ظرافت نقش پردازی و بر سنگ تراشیده شده اند و به این ترتیب پدیده سایه- روشن در اینجا در مقیاسی کوچکتر نیز تکرار شده است. برای مصریان وجود ذات خداوندی برای بشر غیر قابل دسترس و نامرئی بوده است پس به ناچار بایستی در تاریکی باشد. راه رسیدن به این خداوند بایستی از روشنایی به تاریکی ختم شود با کمک چنین پدیده های نوری کمی واضح تر می شده است. از طریق انتخاب محل صحیح ساختمان با توجه دقیق به مسیر خورشید ، از نورآن به ترتیب استفاده می شد که شعاع خورشید در زمانی معین تشکیل یک محور می داده و محل خاصی را روشن می ساخت و جاهای دیگر را در تاریکی باقی می گذاشت . ژان لوئی دوکانیوال Jean- Louis de Canival روشنائی مجسمه های معبد خفرن را به این ترتیب توصیف می کند : «نور از پنجره های کوچک بین دیوار و سقف به داخل و به تک تک مجسمه می تابید و به وسیله سنگهای کف که مرمر سفید سیقلی بودند به ترتیب منعکس می شد که نوری کاملاً محو و این ترتیب به وجود می آمد برای تاباندن نور به داخل استفاده می کردند.

نور در معماری و احساس آن

نور چیزی است که امکان شخصیت سازی و حیات بخشیدن به فعالیتهای روزمره و باز نمائی زندگی در تصورات و حالات روانی متغیر را فراهم می سازد. نور می تواند در فضائی خشن و بی روح همچون مبلی راحتی از ما استقبال کند. به همین دلیل نور مناسب ترین ماده ساختاری است که می تواند به فعالیتهای روزمره ما شکل، زیبائی، لذت و راحتی ببخشد. در دکوراسیون داخلی ،نور در معماری میتواند امکان خلق سیستمهای محیطی هوشمند و سازگار را در بازسازی محیط مصنوع در اختیار ما بگذارد. کلیسای تادائو آندو نمونه مناسبی برای نشان دادن این سیستم هاست.

استفاده بیانی از نور به شکلی نمادین، فراگیر، خشنودکننده، ساده و غریزی و در عین حال ابهام آمیز برای گشودن پنجره دنیای خیالهای بشری، بزرگترین وظیفه نور پردازی در عصر ماست. در سالهای اخیر نورپردازی بیرونی هویت جالبتری ارائه کرده است؛ از تازگی در خور توجه دکوراسیون شهری، خصوصاً در مراکز مشهور تاریخی یا تجاری و فرهنگی، تا بازگشت به نقش ایجاد احساس امنیت در شهرها، همان حس قدیمی و آشنائی که آتش اولین بار به جامعه انسانی بخشید. هنوز هم مؤثرترین واسطه درک ما نسبت به هستی و تجربیات زندگی روشنائی باز هم روشنائی است. امواج گرم و مهربان نور سپیده دم همچون ترنم نی لبکی است که نرم نرمک فضا را از هارمونی لطیف طیفی نقره فام می آکند و با نوازش پوست خفته زندگی نوید شروع دیگر و شوری دیگر را می دهد.

نور در معماری مدرن

در دوران مدرنیسم، معمار ی پنجره ها را ازمحدودیت ساز ه ای جدا کرده وبه آنها این اجازه راداده است که آزادانه در هر اندازه ای ساخته شوند. اما در عوض اینکه نور در معماری آزاد دیده شود خاصیت حیاتی نور ازبین رفت. معماری مدرن دنیایی بی نهایت شفاف و دنیایی از نور را بوجود آورده است خالی از تاریکی که در معماری مرگ فضایی به وجود می آورد. همانطور که تاریکی مطلق اینگونه است. نور به تنهایی نمی تواند نور باشد حتما باید در کنار تاریکی باشد تا معنا وفهم پیدا کند. تاریکی ذاتاً قسمتی از نور است.

نور در معماری و تادائو آندو

نور سرچشمه وجود همه هستی است. با روشن کردن سطح اجسام نور به آنها پیرامون و یک محیط مرئی را اهدا می کند و جمع شدن سایه درپشت آنها به اجسام عمق می بخشد. اجسام تنها درمرزهای روشنایی و تاریکی است که معنی پیدا می کند وشکل خودرا به دست اورده و نشان می دهند و روابط داخلیشان کشف می شود. تادائو آندو درباره ی نور در معماری می گوید: من بسیار عمیق به نقش نورطبیعی نظرمی افکنم نوری که می تواند درهرنقطه از محیط ساخته شده ما بوسیله مجاورت بی واسطه وشایان توجهی از مکان وزمان ما صحبت کند. من نور را به فضای داخلی معماری هدایت می کنم به طوری که آن نور فضا را بوسیله عمق مشخص وتعریف کند وفضاهایی بسیار مهیج وتحریک کننده بوجود بیاورد.

نور در معماری و لویی کان

وقتی من به معماری فکرمی کنم ،آنرا به موسیقی ارجاع می دهم من وقتی به یک طرح نگاه می کنم آنرا یک سمفونی از روابط فضایی که از نور وساختمان تشکیل یافته شده است. نورسازنده ماده است وماده هم سایه ساز است پس سایه متعلق به نور است. من باورندارم فضایی که تنها به گونه ای ساختگی روشن می شود ارزش آن را داشته باشد که به آن اتاق بگوییم.

نور در معماری و لوکوربوزیه

معماری بازی هنرمندانه دقیق وخیره کننده مجموعه ای از اجسام ساخته شده در زیر نور است چشمهای ما برای این آفریده شده اند که فرمها را زیر نورببینند این سایه روشنها هستند که فرمها را درمقابل ما نمایان می سازند. موزه گوگنهایم بیلبائواسپانیا،این موزه در مرکز بیلبائو قرار دارد و فرانک گهری معمار آمریکای شمالی آن را طراحی کرده است.این موزه از نظر ساختار یک شاهکار ساختمانی فوق العاده است.انعکاس بیلیائو در استخر مقابلش در سال ۲۰۰۱هنرمند ژاپنی به نام (hiro yamagata). در موزه گوگنهایم بیلبائو سیستمی را راه اندازی کرد که در استخر موزه کار گذاشته شده ، برای افتتاح موزه و نمایشگاه بوده است. این کار هنری از ۱۵ سیستم لیزری ساخته شده است که چیز غیر منتظره ای را ایجاد می کند که فرد را به سمت موزه دعوت می کند. تمامی نور و رفلکس و انعکاس آن از سطح موزه بازدیدکنندگان را به دنیایی دیگر فرا می خواند. نور مورد نیاز ساختمان از دیوارهای محافظ شیشه ای تامین می شود. دیوارهای شیشه ای را برای محافظت کارهای هنری در مقابل گرما و تشعشع ساخته اند.

منبع: https://mag.asanteb.com