تغذیه روزه داران در ماه مبارک رمضان
ماه مبارک رمضان یکی از مهمترین ماه های سال قمری برای مسلمانان جهان است و در این ماه مبارک همه ی مسلمانان به دلیل اعتقادات دینی خود به مهمانی خدا می روند. اما علاوه بر اینکه این ماه بسیار مهم و مبارک است رزه داران غزیز باید به تغذیه ی خود بسیار دقت داشته باشند تا روزه داری باعث ضعف جسمانی آن ها نشود و فرد قادر باشد تا به شکل کامل به این فریظه الهی عمل کند. دو وعده ای شدن تغذیه در ماه رمضان که به سحری و اقطار ختم می شود تفاوت بسیار زیادی با روزهای عادی در تغذیه فرد ایجاد می کند به همین سبب اهمیت به نوع تغذیه بسیار مهم است. از این رو ما در این مطلب به توضیح چگونگی تغذیه روزه داران می پردازیم.
روش تغذیه روزه داران
رمضان بعضی از افراد یا افزایش وزن پیدا می کنند یا ضعیف شده و دچار بیماری های گوارشی می شوند. این عوارضی از آنجا ناشی می شود که یاد نگرفته ایم اصولی روزه بگیریم و تغذیه روزه داران را درست رعایت کنیم. پرخوری و بدخوری دلیل عمده این عوارض است. تغذیه روزه داران بسیار اهمیت دارد و باید مواد غذایی نظیر گوشت، مرغ، ماهی، لبنیات و سبزی ها، قسمت اعظم رژیم غذایی شخص را در برگیرد. در تغذیه روزه داران مصرف تمام مواد غذایی باید روی اصول و برنامه باشد. مثلاً اگر میگوییم لبنیات خوب است، باید در نظر داشته باشیم که مصرف بالای لبنیات بدون مصرف آب به میزان کافی، ایجاد سنگهای مجاری ادراری را بسیار افزایش میدهد. مصرف مواد پروتئینی (گوشت، مرغ، لبنیات و ماهی) به تنهایی کافی نیست، بلکه در کنار آنها باید از سبزیجات، سالاد، آب، حبوبات و مصلحات آنها استفاده نمود تا از یبوست جلوگیری شود و باید در نظر داشت که مصرف زیاد غذاهای پروتئینی باعث تشنگی می شود.
گروه های مختلف مورد نیاز در تغذیه روزه داران در این ماه عبارتند از:
۱- گروه گوشت و آجیل، گوشت مرغ، گوسفند، ماهی و چهار مغز مثل (پسته، فندق، بادام و گردو)
۲- گروه نان و غلات: این گروه منبع خوبی از کربوهیدراتهای مرکب هستند و تأمین کننده انرژی، پروتئین، مواد معدنی و فیبرهای غذایی می باشند.
۳- گروه لبنیات ( شیر، ماست، پنیر و غیره) شیر و محصولات لبنی منابع خوب پروتئین و کلسیم هستند که برای حفظ بافت بدن و عملکردهای متعدد فیزیولوژیک ضروری می باشد.
۴- گروه سبزیجات: سبزیجات منبع خوب فیبرهای غذایی، ویتامین A و سایر مواد شیمیایی گیاهی که آنتی اکسیدان هستند، می باشد. این مواد در جلوگیری از سرطان، بیماری ها قلبی-عروقی و بسیاری از بیماریهای دیگر مفید هستند.
۵- گروه میوه ها: میوه را به عنوان آخرین قسمت شام یا فاصله کمی بعد از شام مصرف تا باعث سهولت هضم غذا شده و از بروز بسیاری از مسائل جلوگیری کند.
میوه های ترش، ویتامین C بدن را فراهم می کنند. میوه ها منبع خوبی از فیبرهای غذایی هستند. میوهها و مخلوطی از مغزها را میتوان بعد از شام یا قبل از خواب مصرف کرد.
کاهش وزن و افزایش خون به علت بدخوری و پرخوری در ماه رمضان و عدم رعایت روش صحیح تغذیه روزه داران
بسیاری از افراد ملی این ماه به لحاظ تغذیه دچار بد خوری و یا پرخوری شده و در تغذیه افراط می کنند به گونه ای که ممکن است، حتی وزن فردی کاهش یافته، اما میزان چربی خون افزایش یابد، بنابراین علت اصلی این مشکلات افراط در مصرف شیرینیجات صنعتی مثل بامیه و زولبیا است چون شیرینیجات، مواد قندی و چربیها، به راحتی سلامت مصرف کنندگان را با خطر مواجه می کند، بنابراین باید از مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ کرده به شدت خودداری کرد، چونبرخلاف آنچه که مردم گمان می کنند که طی ماه رمضان به واسطه روزه گرفتن وزن افراد کم میگرداد و همچنین افرادی که دچار چربی خون بالا هستند، چربی خون آنها کاهش مییابد، در بسیاری از موارد مشاهده شده که پس از ماه رمضان نه تنها باعث کاهش وزن نشده، بلکه موجب افزایش وزن و چربی هم می شود.
مصرف زیاد مواد غذایی چرب هنگام افطار باعث بی اشتهایی در هنگام سحر می شود، چون هضم چربی ها در بدن نیازمند مدت زمان طولانی تر ست، استفاده از خوراکیها و مواد غذایی تا دیروقت و به تأخیر انداختن زمان خواب، موجب بی اشتهایی و بیحوصلگی هنگام سحر می شود، بنابراین اگر وعده افطار به صورت مناسب مصرف شود مشکلی برای وعده سحر ایجاد نخواهد شد. اگر روزه به شیوه مناسب انجام نشود یعنی رژیم غذایی به گونه ای باشد که کالری بیش از حد ممکن وارد بدن شود، به طور حتم به بدن آسیب می رسد.بنابراین اگر روزهداری به شیوه صحیح انجام شده باشد، میتواند با کاهش کالری در بدن، نوع خوب کلسترول یا HDL را در بدن افزایش داده و موجب کاهش کلسترول بد یا LDL شود. در غیر این صورت کلسترول بد خون افزایش مییابد. پس رژیم غذایی متعادل علاوه بر بهبود کلسترول خون، سبب کاهش اسید معده شده و از یبوست و دیگر مشکلات گوارشی پیشگیری می کند و در نهایت موجب زندگی سالم و سلامتی جسمی و روحی می شود.
منع روزه داری: البته ذکر این نکته در تغذیه روزه داران در همین جا ضروری است اگر فردی که بسیار لاغر یا دارای بیماری یا شرایط فیزیولوژیکی خاصی باشد که روزه داری منجر به صدمه به بدن او می شود و پزشک تشخیص داده است که نباید روزه بگیرد، دین اسلام در این موارد به فره( اجازه می دهد که روزه نگیرد. چه بسا این افراد با روزه گرفتن و صدمه به بدن دچار گناه شوند. ” اما از انجا که روزه گرفتن یک رفتار معنوی هست و برای سلامتی انسان بسیار مفید می باشد میزان تشخیص را علاوه بر پزشک، خود انسان هم می تواند تشخیص دهد یعنی اگر به بهانههایی دکتر را متقاعد کند که دکتر بگوید روزه نگیر، اینجا هم چون میتوانسته اما روزه رشته هر چند پزشک بگوید دچار گناه می شود.
در بحث تغذیه روزه داران در ماه مبارک رمضان به تغذیه نوجوانان و تحرک آنها در طول روز باید توجه خاص شود، چرا که دریافت ناکافی مواد غذایی میتواند به را و نمو انها لطمات جبران ناپذیری وارد کند. فعالیت شدید که منجر به مصرف انرژی زیاد و متن تعریق فراوان در طی روز (مخصوصاً در فصل گرم) شود، میتواند به سوء تغذیه خفیف تا شدید منجر گردد. بنابراین به دختران خردسال (مثلاً ۹-۱۲ ساله) و حتی به نوجوانانی که در رکس خطر کمتری قرار دارند و به تمام بیماران و حتی افراد به ظاهر سالمی که روزه داری را به تشدید عوارض بدنی از جمله ضعف فراوان در آنها می شود، توصیه اکید می شود که حتماً مشورت با پزشک تغذیه اقدام به روزه داری نمایند.
منبع: https://mag.asanteb.com/