نشانه‌های گاستروپارزی و علت‌های پدید آمدن آن
گاستروپارزی یک وضعیت پزشکی بوده که بر حرکت غذا از معده به روده کوچک تاثیر می‌گذارد. این اختلال زمانی رخ می‌دهد که انقباضات معمول در معده به درستی کار نکنند. در حقیقت به هنگام هضم، انقباضات معده کمک می‌کنند تا مواد غذایی که به طور جزئی هضم شده‌اند از معده به روده کوچک انتقال یافته و موجب هضم بیشتر و جذب مواد مغذی گردند که در افراد مبتلا به گاستروپارزی این شرایط به درستی رقم نخواهد خورد. گاستروپارزی گاهی اوقات به عنوان فلج معده نیز شناخته شده و می‌تواند به علت مسائل مختلفی به وجود آید. بهتر است بدانید که هیچ درمان شناخته شده‌ای برای گاستروپارزی وجود ندارد اما درمان‌های پزشکی می‌توانند تا حدودی به درمان علائم کمک کنند. این بیماری می‌تواند منجر به تهوع، استفراغ، قند خون و اختلالات تغذیه‌ای گردد. جالب است بدانید که از هر 100 هزار نفر 10 مرد و 40 زن مبتلا به این بیماری می‌باشند.
معرفی دلایل ایجاد گاستروپارزی
علت ایجاد این بیماری در برخی موارد ممکن است ناشناخته باشد اما عوامل خاصی که می‌توانند خطر را افزایش دهند در این قسمت آورده شده است که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- آسیب به عصب واگوس و یا جراحی
- دیابت کنترل نشده
- داروهای خاصی مانند دارو ضدافسردگی، مسدود کننده‌های کانال کلسیم، کلونیدین، آگونیست‌های دوپامین، لیتیوم، نیکوتین و پروژسترون
- شرایطی مانند بیماری پارکینسون، مولتیپل اسکلروز، آمیلوئیدوز و اسکلرودرمی
- جراحی معده
- عفونت ویروسی
- درما‌های پزشکی مانند پرتو درمانی
- کم‌کاری تیروئید
- اختلالات روانی خاص
- اختلالات اشتها
- سرطان
- شیمی درمانی
- استفاده از داروهای تسکین‌دهنده درد مانند کدئین
- مصرف داروهای آنتی کولینرژیک که سیگنال عصبی را مسدود می‌سازند
گاهی اوقات علت ایجاد گاستروپارزی ناشناخته بوده که در این موارد به آن گاستروپارزی ایدیوپاتیک گفته می‌شود و شامل زنان جوان و میانسال خواهد بود.
برخی از علائم گاستروپارزی
علائم گاستروپارزی از خفیف تا شدید متفاوت بوده و در برخی افراد بیشتر از سایر مبتلایان رخ خواهد داد. این علائم شامل موارد قید شده زیر می‌گردند:
- سوزش سر دل یا بیماری ریفلاکس
- حالت تهوع یا استفراغ
- احساس پر شدن معده زودتر از حد طبیعی
- التهاب معده یا درد
- کاهش اشتها
- کاهش وزن به دلیل مصرف کالری کم
توجه داشته باشید که علائم اغلب با خوردن غذاهای جامد، چرب، مواد غذایی حاوی فیبر بالا و نوشیدنی‌های پرچرب و یا نوشابه‌های گازدار بدتر خواهند شد.
عوارض جانبی این مشکل
گاستروپارزی نه تنها یک وضعیت پزشکی دردناک می‌باشد بلکه می‌تواند عوارض متعددی را ایجاد کند که در این قسمت از مقاله به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت:
- کمر درد شدید به علت استفراغ
- سوء تغذیه به دلیل جذب ضعیف مواد غذایی
- اختلالات قند خون
- رشد بیش از حد باکتری در معده
- کاهش کیفیت زندگی
درمان‌های طبیعی موجود برای رفع گاستروپارزی و رعایت برخی نکات رژیمی
برخی از درمان‌ها مانند طب سوزنی، طب فشاری، بیوفیدبک، هیپنوتراپی، استفاده از زنجبیل و مصرف داروهای ضد انعقاد می‌توانند در درمان این وضعیت مفید واقع شوند. تغییرات غذایی نیز برای افراد مبتلا به گاستروپارزی بسیار اهمیت دارد، از همین رو افراد باید برای درمان مناسب و کمک به هضم راحت مواد غذایی به متخصص تغذیه مراجعه نمایند. در زیر به مواردی از این تغییرات غذایی اشاره خواهیم کرد:
- وعده‌های غذایی کوچک اما مکرر حدودا 4 تا 6 بار در روز
- مصرف نوشیدنی‌هایی با کالری بالا
- اجتناب از میوه‌ها و سبزیجات خام و مصرف پخته شده آن‌ها به دلیل کاهش میزان فیبر
- اجتناب از میوه‌ها و سبزیجاتی که حاوی فیبر بالایی می‌باشند مانند کلم بروکلی و پرتقال
- خوردن غذاهای مایع مانند سوپ و غذاهای پخته شده
- محدود کردن گوشت و برخی از لبنیات‌های خاص
- مصرف آب آشامیدنی در طول وعده‌های غذایی
- خوردن غذاهای کم‌چرب
- ورزش ملایم بعد از غذا مانند راه رفتن
- اجتناب از نوشیدنی‌های گازدار، سیگار و الکل
- دراز نکشیدن حداقل دو ساعت پس از صرف غذا
در نظر داشته باشید که تغییرات کوچک در رژیم غذایی مانند خوردن سوپ می‌تواند به افراد مبتلا به گاستروپارزی کمک نماید.
راه‌های درمانی گاستروپارزی
درمان این بیماری بسته به علت اصلی ایجاد آن متفاوت می‌باشد. در این قسمت به برخی از درمان‌های پزشکی که می‌توانند علائم را کاهش دهند اشاره خواهیم کرد:
- داروهای ضدتهوع و استفراغ مانند پروکلوپرازین، دیفن هیدرامین و تی اتیل پرازین
- داروهایی برای افزایش انقباضات معده مانند متوکلوپرامید
- آنتی بیوتیک‌ها مانند اریترومایسین
- تزریق با سم بوتولینوم (بوتاکس)
- تحریک الکتریکی معده، یک روش جراحی که در آن الکترود‌ها به معده متصل می‌شوند تا باعث انقباض گردند.
در بعضی موارد ممکن است نیاز به تغذیه از لوله‌ها یا فرم‌های وریدی باشد. در نظر داشته باشید که اگر سوء تغذیه یا استفراغ افراد حتی پس از مصرف داروها به قوت خود باقی بماند، پزشک ممکن است تصمیم به عمل جراحی داشته باشد. هدف از این جراحی به طور قطع کمک به معده و درست عمل کردن آن می‌باشد.
روش‌های تشخیص این بیماری
پس از بررسی علائم و معاینات فیزیکی، پزشک ممکن است آزمایشات و روش‌های خاصی را جهت تایید تشخیص گاستروپارزی انجام دهد که به شرح ذیل می‌باشند:
♦ آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی: در این روش یک لوله انعطاف‌پذیر به همراه یک دوربین روشنایی برای بررسی سیستم دستگاه گوارش فوقانی به دنبال نواحی غیرطبیعی می‌باشد.
♦ تصویربرداری رادیولوژیک: این روش شامل استفاده از سی تی اسکن، MRI و سونوگرافی است.
♦ آزمایش خون: برای بررسی دیابت و سایر شرایط به کارگیری خواهد شد.
♦ تست اسکن تخلیه معده: این اسکن شامل خوردن مقدار کمی از مواد غذایی با یک ماده رادیواکتیوی بی‌ضرر بوده به طوری که پزشک متوجه مدت زمان هضم غذا و تخلیه آن از معده خواهد بود.
♦ آزمایش تنفس کربن: در این آزمایش، تولید دی اکسید کربن از طریق سیستم گوارش ردیابی می‌شود.
چکیده‌ای از مقاله گاستروپارزی
گاستروپارزی در حقیقت به تنبلی یا تاخیر در تخلیه معده اشاره دارد و زمانی رخ می‌دهد که انقباضات معمول در معده به درستی کار نکنند. همانطور که گفته شد هیچ درمان شناخته شده‌ای برای درمان این مشکل وجود ندارد اما برخی از روش‌ها می‌توانند تا حدودی به درمان علائم بپردازند. افرادی که به گاستروپارزی مظنون هستند باید با پزشک خود در این باره صحبت نمایند. پزشک پس از انجام آزمایشات به تشخیص درست دست پیدا خواهد کرد و در صورت وجود این بیماری، افراد باید با پزشک خود مشورت نمایند تا وی یک برنامه درمانی متناسب با نیازهای خاص در اختیار بیمار قرار دهد.
منبع: https://mag.asanteb.com
