درمان بونیون یا قوز انگشت شست پا
بونیون یا کج شدن شست پا به سمت انگشتان دیگر، از وجود یک زائده استخوانی در لبه خارجی مفصل قاعده شست پا نشات می‌گیرد. این وضعیت باعث می‌شود که مفصل متصل کننده انگشت شست به کف پا، به طرف داخل برجسته شده و یک برآمدگی در سطح داخلی پنجه به وجود آید. این برجستگی در اکثر مواقع بدون درد است اما گاهی در کفش، قرمز و دردناک شده و هر چه بزرگتر شود، راه رفتن برای بیمار دشوارتر خواهد شد. هالوکس والگوس یا قوز شست پا، نام‌های دیگر بونیون به شمار می‌روند.
ارائه اطلاعاتی در رابطه با بونیون
بونیون در زنان شایع‌تر از مردان بوده و اغلب بر بزرگسالان تاثیر می‌گذارد، اما نوجوانان نیز، خصوصا دختران 10 تا 15 ساله، این وضعیت را تجربه خواهند کرد. استفاده از کفش‌های راحت و کاهش فشار بر روی انگشتان پا، درد را از بین می‌برد. توجه داشته باشید که انحراف انگشت شست به طرف انگشت دوم ممکن است آنقدر زیاد شود که انگشت دوم به زیر انگشت شست برود. در شکل پیشرفته‌تر این بیماری، حتی ممکن است بر اثر فشار انگشت شست، انگشت دوم هم منحرف شود.
بررسی دلایل ایجاد قوز شست پا
در رابطه با علت ایجاد این عارضه، نظریه‌های مختلفی عنوان شده است اما بونیون معمولا به دلایل ژنتیکی رخ داده و علت آن هم ساختار ضعیف پا می‌باشد، گرچه ساختار غیرطبیعی استخوان‌ها و همچنین لگن‌هایی که بیش از حد انعطاف‌پذیر هستند نیز به بدتر شدن این وضعیت کمک می‌کنند. به گزارش مجله پزشکی آسان طب و بر اساس عقیده برخی از کارشناسان، پوشیدن کفش‌های نامناسب موجب بروز بونیون می‌شوند، در حالی که عده‌ای دیگر معتقدند کفش نامناسب، تنها مشکل ساختاری موجود را بدتر خواهد کرد. بونیون معمولا با گذشت زمان بدتر شده و دلایل ایجاد آن نیز می‌توانند به شرح ذیل باشند:
- پوشیدن کفش‌های تنگ و کوچک که به انگشتان پا فشار وارد می‌کنند
- پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند و یا نوک تیز
- ایستادن برای مدت طولانی
- ابتلا به بیماری آرتریت
معرفی تمامی علائم عارضه بونیون
علائم و نشانه‌های عارضه بونیون ممکن است شامل موارد قید شده زیر باشند:
- قرمزی و التهاب پوست اطراف انگشت شست
- انحراف انگشت شست به سمت سایر انگشتان
- ضخیم شدن پوست روی برجستگی
- درد مداوم پا
- بیحسی
- احساس سوزش
- التهاب در مفصل آسیب دیده
- قرمزی
- محدودیت حرکت در ناحیه آسیب دیده
قوز شست پا در ابتدا کوچک است اما به مرور زمان بدتر شده و باعث درد و دشواری به هنگام راه رفتن خواهد شد.
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک
در صورتی که فرد هر یک از علائم نامبرده شده زیر را تجربه کند باید حتما به پزشک مراجعه نماید:
- درد مداوم در پا
- کاهش انعطاف‌پذیری در انگشت شست
- وجود توده یا التهاب در نزدیکی مفصل انگشت شست
در صورتی که هر یک از اعضای خانواده شما به این عارضه مبتلا باشند، باید جهت پیشگیری حتما به پزشک مراجعه کرده و با او مشورت نمایید.
ارزیابی روش‌های تشخیص عارضه بونیون
در اغلب موارد پزشک با انجام یک معاینه فیزیکی، بونیون را تشخیص می‌دهد زیرا بسیاری از علائم کاملا واضح و قابل مشاهده می‌باشند. در طی انجام معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است از فرد بخواهد که انگشت خود را به سمت جلو و عقب حرکت دهد تا محدودیت حرکات را بررسی نماید. اگر پزشک مشکوک به آسیب دیدگی انگشت یا موارد دیگری باشد، اشعه ایکس را به فرد توصیه می‌نماید. انجام اشعه ایکس شدت بونیون و علت را به طور کاملا دقیق مشخص خواهد کرد. از آنجا که آرتریت نیز یکی از علت‌های بروز بونیون می‌باشد، انجام آزمایش خون نیز ضروری است.
درمان قوز انگشت شست به چه صورت انجام می‌شود؟
دو روش جراحی و غیرجراحی برای درمان بونیون وجود دارد. درمان‌های غیرجراحی به شرح ذیل می‌باشند:
- پوشیدن کفش‌های مناسب و احساس راحتی انگشتان پا در کفش
- کاهش فشار بر روی انگشتان پا
- مصرف داروهای ضد درد مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن
- جدا کردن انگشت شست پا به وسیله یک پد نرم و مخصوص از سایر انگشتان خصوصا به هنگام خواب
تزریق کورتیزون نیز ممکن است به کاهش التهاب و درد پا کمک نماید. اگر روش‌های غیرجراحی به بهبود این وضعیت کمک نکنند، ممکن است جراحی نیاز باشد. روش‌های جراحی زیادی برای درمان بونیون وجود دارد و پزشک با توجه به شدت عارضه، بهترین روش را به فرد توصیه می‌کند، اما به طور کلی اغلب جراحی‌هایی که برای درمان قوز انگشت شست پا مورد استفاده قرار می‌گیرند، شامل بونیونکتومی می‌باشند. این روش شامل مراحل زیر خواهد بود:
- جراحی برای برداشتن زائده استخوانی و اصلاح وضعیت استخوان‌ها
- از بین بردن بافت متورم از مفصل آسیب دیده
پس از انجام جراحی، بهبودی حدود 2 ماه طول می‌کشد. توجه داشته باشید که انتخاب روش جراحی به هیچ عنوان برای زیبایی توصیه نمی‌گردد و تنها برای کسانی به کار می‌رود که دچار درد شدید بوده و در راه رفتن و انجام کارهای روزمره خود با مشکل مواجه می‌شوند.
معرفی عوارض جانبی و پیشگیری از قوز انگشت شست
اگر بونیون بدون درمان رها شود، ممکن است موجب درد کیسه کوچک پر از مایع که در مجاورت مفصل قرار دارد، شده و آن را تحت فشار قرار دهد. این وضعیت موجب بروز التهاب، درد و حساسیت شده و تحرک فرد را دچار مشکل می‌کند. از دیگر عوارض بونیون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تغییر شکل پا
- سفتی انگشت پا
- درد مزمن در انگشتان پا
در صورتی که فرد دچار علائم فوق شود، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند. یک روش موثر برای پیشگیری از ابتلا به این وضعیت، پوشیدن کفش‌های مناسب و راحت می‌باشد. یک کفش مناسب باید کاملا استاندارد باشد، یعنی انگشتان پا در آن احساس راحتی کنند و کفش با شکل پای فرد مطابقت داشته باشد. یکی دیگر از روش‌های پیشگیری، نرمش کردن به صورت روزانه می‌باشد تا عضلات پا بتوانند در وضعیت مناسبی قرار بگیرند. توجه داشته باشید که استفاده از کفش‌های کوچک، نوک تیز و یا پاشنه بلند به هیچ وجه توصیه نمی‌گردد زیرا باعث فشرده شدن انگشتان پا شده و وضعیت را بدتر خواهند کرد، البته در برخی مواقع نیز استفاده از کفش‌های نامناسب موجب بروز چنین وضعیتی می‌گردند. افرادی که دارای اضافه وزن می‌باشند نیز بهتر است برای جلوگیری از ایجاد چنین وضعیتی، وزن خود را کاهش دهند.
منبع: https://mag.asanteb.com
