پوکی استخوان + علت آن + چگونگی تشخیص و درمان

بیماری پوکی استخوان یکی از مشکلاتی است که کم کم با افزایش سن بوجود می اید. با وجود این بیماری استخوان ها شکننده تر می شوند. برای جلوگیری از بیماری پوکی استخوان مصرف لبنیات را فراموش نکنید. همچنین ورزش های مناسب به شما توصیه می شود. ویتامین D‌ یکی دیگر از روشهای پیشگیری از پوکی استخوان است که یک منبع آن نور خورشید می باشد. در این بخش از مجله پزشکی آسان طب درباره بیماری پوکی استخوان و روشهای پیشگیری و درمان آن اطلاعاتی را برای شما آماده کرده ایم که تقدیم تان می کنیم.

بیماری پوکی استخوان چیست؟

استخوانها به نظر محکم می رسند اما در واقع استخوانها با چاله هایی شبیه کندوی عسل پر شده اند. بافتهای استخوان مرتبا در طول زمان تجزیه و دوباره ساخته میشوند. در حالی که برخی سلولها بافتهای جدید استخوان را می سازند، سلولهای دیگری آنها را تجزیه کرده و مواد معدنی را در داخل استخوان تخله می کنند.

وقتی پیرتر میشویم، استخوانی که از دست می دهیم بیشتر از استخوانی خواهد بود که ساخته میشود. سوراخهای ریز لابه لای استخوانها بزرگتر شده و لایه محکم خارجی نازک تر میشود. به بیان دیگر، تراکم استخوانهای ما کمتر میشود. استخوانهای سخت اسفنجی شده و استخوانهای اسفنجی، اسفنجی تر میشوند. اگر این از دست دادن تراکم استخوان ادامه یابد، پوکی استخوان نامیده میشود.

شکستن استخوانها در تصادفات سخت طبیعی است. اما اگر تراکم استخوانی شما کافی باشد، باید بتوانند در اغلب مواقع در برابر افتادنها مقاومت کنند. استخوانهایی که در نتیجه پوکی استخوان ضعیف میشوند بیشتر در معرض شکستگی قرار دارند. استخوان نیز دقیقا مثل هر سازه مهندسی دیگر است. اگر بیفتید و وزن خود را روی یک استخوان شکننده بیاندازید، به نقطه ای می رسد که سازه قدرت کافی برای تحمل وزنی که روی آن افتاده است را ندارد. اگر استخوان بشکند زنگ خطری است که فرد مسن دچار پوکی استخوان شده باشد.

شکستن استخوانها برای افراد مسن می تواند به مشکلات جدی منجر شود. لگن محل رایج پوکی استخوان است و شکستگی لگن سبب ناتوانی در قسمت پایین بدن و ایجاد وابستگی میشود. پوکی استخوان در کمر و ستون فقرات نیز رایج است.

هورمون استروژن به ساخته شدن و تجدید استخوانها کمک می کند. سطح استروژن در زنان بعد از یائسگی کاهش می یابد و از بین رفتن استخوان سرعت می گیرد. به همین دلیل است که پوکی استخوان در زنان مسن رایج تر است. اما مردان نیز به آن مبتلا میشوند.

یک سوم از کل شکستگی های لگن در مردان اتفاق می افتد با این وجود مشکل پوکی استخوان در مردان اغلب نادیده گرفته شده یا در مورد آن سهل انگاری میشود. عملکرد در مردان بعد از شکستگی لگن نسبت به زنان بیشتر کاهش می یابد.

دانشمندان پیشنهاد می دهند که زنان بعد از 65 سالگی برای پوکی استخوان تحت معاینه و بررسی قرار گیرند. زنانی که کمتر از 65 سال سن دارند و در ریسک بالای شکستگی قرار دارند نیز باید تحت نظر باشند. مردان باید در مورد پیشنهادات ارائه شده در مورد معاینه برای پوکی استخوان با پزشک خود مشورت نمایند.

اطلاعات دیگر درباره بیماری پوکی استخوان

معاینه با یک تست تراکم استخوان در لگن و ستون فقرات انجام میشود. متداولترین تست  DXA مخفف dual-energy X-ray absorptiometry (دو انرژی اشعه ایکس جذب) است. این تست دردی ندارد و مثل عکس با اشعه ایکس است. نتایج شما اغلب به صورت T-score (معیار تی) گزارش میشود که در آن میزان تراکم استخوان شما با میزان تراکم در زنان سالم جوان مقایسه شده است. اگر معیار تی 2.5- یا کمتر باشد نشان دهنده پوکی استخوان است.

برای کم کردن ریسک پوکی استخوان کارهای زیادی می توانید انجام دهید. دریافت مقادیر زیادی کلسیم، ویتامین D و ورزش یک شروع خوب است.

کلسیم یک ماده معدنی است که به استحکام استخوانها کمک می کند. می تواند از غذایی که می خورید از جمله از شیر و محصولات لبنی، سبزیجاتی که برگهای سبز تیره دارند مثل کلم پیچ و کاهو  یا  مکملهای غذایی تامین شود. زنان بالای 50 سال، در روز به 1200 میلی گرم کلسیم نیاز دارند. این میزان برای مردان 1000 میلی گرم در روز از سن 51 تا 70 سال و 1200 میلی گرم در روز بعد از 70 سال است.

ویتامین D به بدن در جذب کلسیم کمک می کند. با افزایش سن، نیاز بدن به ویتامین D افزایش می یابد. ویتامین D توسط نور خورشید در پوست ساخته میشود. همچنین می توانید ویتامین D را از مکملهای غذایی و غذاهای خاصی مثل شیر، تخم مرغ، ماهی های چرب و غلات تقویت شده تامین کنید. برای اطمینان از میزان مناسب دریافت ویتامین D با پزشک خود مشورت کنید. اگر میزان دریافتتان خیلی زیاد یا خیلی کم باشد می تواند مشکل ساز شود.

بیشتر بخوانید:

تاثیرات مواد غذایی بر جلوگیری از پوکی استخوان

ورزش، مخصوصا ورزشهای تحمل وزن نیز به استخوانها کمک می کنند. ورزشهای تحمل وزن عبارتند از پیاده روی، دویدن آرام، تنیس و رقص. کشیده شدن ماهیچه ها به سلولهای شما در استخوانهایتان یادآوری می کند که نیاز به خفظ تراکم بافت دارید.

در مقابل، سیگار کشیدن، استخوانها را ضعیف می کند. مصرف بیش از اندازه الکل هم همین طور است و افراد را بیشتر در معرض افتادن قرار می دهد. داروهای خاصی نیز می توانند ریسک پوکی استخوان را افزایش دهند. وجود سابقه خانوادگی از پوکی استخوان نیز زیسک این مشکل را در شما افزایش می دهد.

خبر خوب این است که حتی اگر در حال حاضر پوکی استخوان دارید، هنوز برای مراقبت از استخوانهایتان دیر نشده است. از آنجایی که استخوانها مرتبا در حال تجدید هستند، با ورزش دادن آنها و مصرف ویتامین D و کلسیم  می توانید با ایجاد توازن رشد استخوانی را بیشتر نمائید.

برخی از داروها نیز می توانند به مبارزه با ضعف استخوان کمک کنند. یکی از پرمصرف ترین آنها bisphosphonate  ها هستند. این داروها برای کسانی تجویز میشوند که پس از تست DXA در آنها پوکی استخوان تشخیص داده شده و یا دچار شکستگی ای شده اند که نشان می دهد شدیدا دچار پوکی هستند. این داروها در زنان بیشتر مورد بررسی قرار گرفته اند اما ثابت شده است که برای مردان نیز موثر هستند.

محققان به دنبال ساختن داروهایی هستند که رشد استخوانها را افزایش دهند. در حال حاضر، فقط یک دارو وجود دارد: هورمون پاراتیروئید. ثابت شده است که این دارو در ساختن استخوان برای زنان و مردان مبتلا به پوکی استخوان که ریسک بالای شکستگی دارند موثر است.

یک راه مهم دیگر برای اجتناب از شکستن استخوانها پیشگیری از افتادن و شکستگی در وهله اول است. متاسفانه، بیش از 2 میلیون شکستگی استخوان در هر سال در کشورهای توسعه یافته نظیر آمریکا اتفاق می افتد (که اگر استخوانها قوی تر می بودند دچار شکستگی نمی شدند.). برای پیشگیری از مشکلات اجتماعی حاصل از شکستگی، از شیوه ترکیبی تمرکز بر اسکلت بندی به علاوه اجتناب از افتادن استفاده می شود.

چیزهای بسیاری می توانند بر ریسک افتادن تاثیر بگذارند مثل میزان تعادل بدنی فرد و میزان وجود موانع خطرناک در محیط اطراف. نوع افتادن نیز خود یک مسئله است. شکستگی در کمر اغلب زمانی اتفاق می افتد که فرد به جلو یا عقب بیافتد.  این اتفاق در افراد مسن فعالی اتفاق می افتد که در زمان افتادن دستهای خود را به طرفین می گیرند. شکستگی های لگن اغلب زمانی اتفاق می افتد که فرد به طرفین می افتد. ممکن است لگن شما آنقدر قوی باشد که بتواند وزنی را که روی آن افتاده و برداشته شده است را تحمل نماید اما ضربه ای را که از طرف دیگر به آن وارد میشود را نتواند تحمل کند.

به همین دلیل است که ورزش با تعادل و اعتماد به نفسی که ایجاد می کند می تواند در پیشگیری از شکستگی ها مفید باشد. برای مثال، ورزش تای چی وزن لازم برای ایجاد استخوان را به بدن وارد نمی کند اما می تواند سبب افزایش تعادل و هماهنگی بدن شده و به شما کمک کند که قبل از سر خوردن خود را نگه دارید.

محققان به دنبال یافتن راههایی بهتر هستند برای اینکه بتوانند بگویند استخوانهای شما تا چه حد قوی است و شانس شکستن استخوان در شما تا چه حد بالا است. در حال حاضر اگرچه، تست DXA بهترین معیار است بسیاری از افراد مسن، حتی زنان پیر آن را انجام نداده اند. اگر نگران سلامت استخوانهای خود هستید، از پزشک خود بخواهید در صورت ممکن برایتان تست تراکم استخوان انجام دهد.

• انتخابهای عاقلانه

پیشگیری از افتادن یعنی حفاظت از استخوانها

• سعی کنید اتاقها بهم ریخته نباشد مخصوصا کف زمین.
• با جوراب یا صندل راه نروید.
• مطمئن شوید که پشت فرشها “ترمز فرش” داشته یا به کف زمین چسبیده باشند.
• در زمان خواب یک چراغ خواب روشن کنید تا راهنمای شما در تاریکی باشد.

برای افزایش تعادل ورزش کنید

• برای یک دقیقه روی یک پای خود بایستید. به تدریج زمان را افزایش دهید. سعی کنید چشمهای خود را بسته و بدون گرفتن جایی تعادل خود را حفظ کنید.
• تا ده شماره روی انگشتان پای خود بایستید و سپس روی پاشنه تا ده شماره بایستید.
• لگن خود را به صورت مدور به چپ و سپس به راست بچرخانید. پاها یا شانه هایتان نباید تکان بخورد. این کار را 5 مرتبه تکرار کنید.

پوکی استخوان بیماری شایعی است که حتی از سنین جوانی هم ممکن است دچار ان شویم. ولی خب بیشتر د رسنین میانسالی خودش را نشان میدهد.

پوکی استخوان بیشتر در اثر کمبود کلسیم ایجاد می شود. برای همین است که میگویند از بچگی شیر خوردن را جزو برنامه خود قرار دهید. شیر ماست انواع لبنیات و کشک همگی سرشار از کلسیم هستند.

همچنین میتوانید از شربت کلسیم و قرص کلسیم برای جلوگیری از پوکی استخوان استفاده کنید. ورزش کردن را فراموش نکنید.

امیدواریم از اطلاعاتی که در این بخش از اسان طب درباره  پوکی استخوان تقدیمتان کردیم بهره کافی را برده باشید.