بیماری های خواب | علایم و درمان
اغلب ما در زندگی خود مشکلات خواب وبیماری های ناشی از آن را تجربه کرده‌ایم. این مشکل معمولا طبیعی و اغلب اوغات موقت است و دلیل آن می‌تواند استرس یا عوامل خارجی دیگر باشد. اما اگر مشکلات خواب در زندگی شما تداوم یابند یا در زندگی روزمره‌تان مشکل ایجاد کنند، ممکن است شما به بیماری‌های خواب دچار باشید.
مشکلات خواب معمولا بیش از پرخوابی یا کم‌خوابی هستند. کیفیت کم خواب می‌تواند باعث کاهش انرژی، عدم تعادل روحی و به خطر انداختن سلامتی شما شوند. اگر شما نیز با خواب خود مشکل دارید، خوب است بعضی علائم مشکلات خواب را مطالعه کنید و اگر لازم بود به پزشک مراجعه نمایید.
درک بیماری‌های مربوط به خواب
خواب معمولا می‌تواند سنجشی برای سلامت کلی شما باشد. در بسیاری از موارد، افرادی که دچار مشکلات جسمی نمی‌باشند خواب راحتی دارند و کسانی که به طور مداوم با مشکلات خواب مواجه می‌شوند، معمولا مشکلات نهان جسمی یا روحی دارند که ممکن است بسیار جزئی یا خیلی جدی باشد.
متاسفانه کوچکترین مشکل در خواب شما می‌تواند در خلقیات، انرژی، کارایی و توانایی کنترل استرس شما تاثیر داشته باشد و نادیده گرفتن این مشکلات می‌تواند باعث مشکلات جدی در سلامت شما شود یا تاثیر قابل توجهی بر عملکرد شغلی یا تحصیلی شما داشته باشد. بنابراین خوابیدن خوب نه تنها لازم، بلکه ضروری است و نباید آن را با یک موهبت یا نعمت اشتباه گرفت.
نشانه‌ها و علائم مشکلات خواب
متخصصین خواب توصیه می‌کنند که درصورت مشاهده هرکدام از علائم زیر به متخصص مراجعه کنید:
- طول کشیدن بیش از ۳۰ دقیقه برای به خواب رفتن به طور منظم
- بیدار شدن به دفعات متعدد و مشکل برای دوباره خوابیدن
- خواب‌آلودگی مکرر در طول روز، چُرت‌های متعدد یا به خواب رفتن ناخودآگاه یا در زمان نامناسب
- خُروپُف بلند، خرناس کشیدن، صدای خفگی یا قطع تنفس به مدت کوتاه در طول خواب — مشکلاتی که معمولاً توسط همسر و سایر اعضای خانواده گزارش می‌شود.
- احساس خزیدن، و سوزش در پاها و دست‌ها، مخصوصاً موقع خوابیدن
- تکان خوردن ناگهانی دست‌ها یا پاها در طول خواب که توسط همسر یا دیگران گزارش می‌شود
- بیدار شدن با سردرد
- تجربیات زنده رویا مانند موقع خوابیدن
- رفتارهای غیرعادی در خواب مثل خوابگردی
- ضعف ناگهانی عضلات موقع عصبانیت، ترس یا خنده
- ناتوانی برای تکان دادن خود بعد از بیدار شدن
اگر جواب شما به حتی یکی از سوالات بالا بله است، ممکن است مشکلی در خواب شما وجود داشته باشد.
مشکلات رایج خواب
بی‌خوابی
ناتوانی در به خواب رفتن و عدم دریافت میزان خواب کافی برای این‌که زمان بیدار شدن از خواب احساس خستگی نکنید، بی‌خوابی نامیده می‌شود. بی‌خوابی اغلب تابعی از مشکلات دیگر مثل استرس، اضطراب یا افسردگی‌ست. اما این امر می‌تواند به سبب شیوه‌ی زندگی، خوراک، داروهایی که مصرف می‌کنید، ورزش نکردن یا میزان کافئین مصرفی نیز اتفاق بیافتد.
علائم اصلی بی‌خوابی
- – ناتوانی در به خواب رفتن یا ادامه‌ی خواب پس از بیدار شدن ناگهانی در نیمه‌شب
- – بیدار شدن‌های زیاد در طول شب
- – خواب سبک یا احساس خستگی بعد از بیدار شدن
- – نیاز به مصرف قرص یا ابزار خاص برای به خواب رفتن
- – خواب‌آلودگی و بی‌انرژی بودن در طول روز
راه‌های رهایی از بی‌خوابی
- – آخرین وعده‌ی غذایی ۲ ساعت قبل از خواب مصرف شود
- – بعد از ساعت ۴ بعد از ظهر کافئین مصرف نکنید
- – ساعت خواب و بیداری ثابت داشته باشید
- – در طول روز حداقل ۳۰ دقیقه به فعالیت بدنی و ورزش بپردازید
- – از مواد خوراکی مناسب برای قبل از خواب مانند شیر گرم یا سیب استفاده کنید
- – دمای اتاق و نور اتاق را تنظیم نمایید
آپنه‌ی خواب یا وقفه‌ی تنفسی در خواب
آپنه یکی از مشکلات رایج خواب است که در آن به دلیل بسته شدن مجراهای بالایی دهان، تنفس موقتا متوقف می‌شود. این مساله می‌تواند کیفیت خواب شما را کاهش دهد و باعث شود چندین بار در طول شب بیدار شوید. برخی از کسانی که دچار این مشکل هستند، این مساله را فراموش می‌کنند. اما اگر در طول روز دچار خستگی و احساس افسردگی هستید، این مساله ممکن است مشکل شما نیز باشد.
این مشکل می‌تواند بسیار جدی و حتی تهدید‌کننده‌ی زندگی شما باشد و اگر احساس می‌کنید دچار این مشکل هستید یا کسی از اطرافیان خود را می‌شناسید که دچار این مساله هستند، لازم است که به دکتر مراجعه کنید.
علائم اصلی آپنه
- – خر و پف های بلند
- – بیدار شدن‌های متوالی در طول شب
- – احساس خفگی در طول شب
- – احساس خستگی بعد از بیدار شدن
راه‌های رهایی از آپنه
- – مراجعه به پزشک. این بیماری به سادگی و با قرار دادن یک ماسک روی صورت در طول شب برطرف می‌شود.
- – کاهش وزن می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند.
- – روی پهلو بخوابید.
- – زیر سرتان را بالا بیاورید.
سندروم پای بی‌قرار (آر.ال.اس)
سندروم پای بی‌قرار یکی از مشکلات خواب است که با احساس نیاز به تکان دادن دست یا پا همراه است. این مساله هنگام نشستن یا دراز کشیدن شدیدتر می‌شود و باعث احساسی شبیه درد و خواب رفتگی و نیز نا آرامی می‌شود.
نشانه‌های اصلی سندوم پای بی‌قرار
- – احساس ناراحتی و نا‌آرامی شدید و عمیق در پاها یا دست‌ها و احساس نیاز به تکان دادن آنها
- – دراز کشیدن و استراحت باعث افزایش حالت درد می‌شود و شب‌ها بدتر است
- – وقتی پاها را تکان می‌دهید، ماساژ می‌دهید و یا می‌مالید برای چند لحظه بهتر می‌شوید
راه‌های رهایی از سندوم پای بی‌قرار
(سندوم پای بی‌قرار درمان شناخته‌شده ندارد و موارد زیر تنها به بهبود حالت شما کمک خواهند کرد)
- – کاهش فشار و استرس و مواردی که برای مشکلات خواب دیگر شناخته شده.
- – مصرف روزانه‌ی منیزیم یا قرص آن با مشورت پزشک.
حمله‌ی خواب ، خواب بارگی یا نارکولپسی
نارکولپسی عبارت است از میل ناگهانی و مقاومت ناپذیر به خواب. این بیماری در هر صد هزار نفر در حدود ۵۰ نفر شیوع دارد و اوج بروز آن در دهه‌ی دوم و سوم زندگی است.
نشانه‌های اصلی نارکولپسی
- – خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز
- – افزایش دمای بدن و تغییر در خلق و خو پس از بیدار شدن از خواب
- – کاهش توانایی و تحمل عضلات و احساس ضعف در کمر و گردن
- – ناتوانی در تحرک یا صحبت کردن بلافاصله پس از بیدار شدن برای چند لحظه
رهایی از نارکولپسی
(نارکولپسی درمان ندارد و تنها می‌توان به مبتلایان به این مشکل کمک کرد)
- – رعایت موارد ذکر شده برای موارد دیگر مشکلات خواب
- – مراجعه به پزشک
اهمیت خواب در دوران بارداری
پدران و مادران آینده خوب می‌دانند که تولد نوزاد نورسیده، خواب شبانه را برایشان دشوار می‌سازد. اما هیچ کسی فکرش را هم نمی‌کند که برخورداری از خواب کافی در دوران بارداری تا این اندازه دشوار باشد.
مادران در سه ماهه نخست بارداری بیش از حد معمول می‌خوابند. خستگی مفرط یک احساس طبیعی است؛ چون بدن در راستای محافظت و پرورش نوزاد عمل می‌کند. با تشکیل جفت سر راهی (اندامی که تغذیه جنین را تا زمان تولد فراهم می‌کند)، بدن خون بیشتری می‌سازد و قلب سریع‌تر از همیشه کار می‌کند.
در چند هفته پایانی دوره بارداری، بیشتر زنان با مشکلات خواب مواجه می‌شوند. نخستین و مهم‌ترین عامل بروز مشکلات خواب در دوران بارداری، افزایش اندازه جنین است. این امر، یافتن یک موقعیت مناسب برای خوابیدن را دشوار می‌سازد. اگر بنا بر عادت به پشت یا بر روی شکم می‌خوابیدید، خوابیدن به پهلو (همانطور که اغلب پزشکان توصیه می‌کنند) برایتان بسیار دشوار خواهد بود. علاوه‌براین، تغییر حالت در تخت نیز با پیشرفت بارداری و افزایش وزن برای مادر دشوارتر می‌شود.می‌توانند علل دیگری نیز داشته باشند. بسیاری از زنان باردار عنوان کرده‌اند که رویاهای‌شان در دوران بارداری واضح‌تر از قبل شده است؛ برخی از آنها نیز کابوس‌های شبانه را تجربه می‌کنند.
استرس یکی از عواملی است که بر خواب مادران تاثیر می‌‌گذارد. به طور معمول، مادران در دوران بارداری نگران سلامت نوزاد، توانایی وضع حمل و زایمان خود هستند. این احساسات طبیعی هستند، اما ممکن است شما (و شریک زندگی‌تان) را در طول شب بیدار نگه دارند.
