اطلاعات پزشکی در مورد مفاصل و کلاژن

ماده خارج سلولی مفاصل شامل (ماده اساسی ، فیبرهای کلاژن ، فیبرهای الاستیک) است.  تغییر در ساختمان در ساختمان و متابولیسم کلاژن به طور مستقیم یا غیر مستقیم در اتیولوژی بسیاری از بیماری ها نقش دارد. در این بخش درباره اینکه کلاژن چیست ، طرز تهیه فیبر کلاژن و میوه های کلاژن ساز اطلاعاتی را تقدیم می کنیم.

مفاصل چیست ؟

میدانیم مفاصل از نظر کار و حرکت به سه دسته تقسیم شده اند .

دسته اول مفاصل متحرک که همه سینویال دارند و از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند . دسته دوم مفاصل نیمه متحرک مانند ستون فقرات و دسته سوم مفاصل غیر متحرک .

چون بیشتر مفاصل متحرک در بیماری های رماتیسمی گرفتار می شوند ما نیز آن را مورد مطالعه وبررسی قرار می دهیم . مفاصل متحرک از دو انتهای استخوان که قسمت اپی فیز آن نامیده می شود تشکیل می گردد . سطوح استخوانی مجاور هم در مفصل را غضروف می پوشاند . اطراف این مفصل را کیسه ای قرار می گیرد که آن را کپسول مفصلی می نامند . سطح داخلی کپسول مفصلی را بافت سینویال پوشانیده که دارای اهمیت ویژه ای می باشد که در مورد آن بحث خواهد شد . اطراف کپسول مفصلی را داربست نگهدارنده مفصل شامل لیگمان ها ، تاندون و عضلات می پوشاند که به استحکام مفصل کمک می کند و از حرکات غیر طبیعی آن جلوگیری می نماید و فقط به مفصل اجازه می دهد در جهتی که لازم است حرکت کند . این مجموعه را یک دستگاه نورولوژیکی کامل می کند . تاثیر آن تعیین وضعیت فضائی مفصل است – حرکت مفصل که توسط سیستم عصبی فرمان می گیرد و بالاخره حس درد که یک آلارم برای مفصل محسوب می شود .

هیستوفیزیولوژی مفاصل

تمام مسائل روماتولوزی نهایتا با تغییرات بافت همبند همراه می باشد . این تغییرات شامل تمام قسمت های اسکلت بدن می شود . لذا لازم است مختصری از هیستوفیزیولوزی و طرز کار بافت همبند در قسمت های مختلف سیستم حرکتی داشته باشیم تا بتوانیم فیزیوپاتولوزی آن را مطالعه کنیم . سلول اولیه بافت همبند را فیزیوبلاست تشکیل می دهد که یک سلول ستاره ای شکل یا دوکی شکل است . وظیفه ان ساختن مواد خارج سلولی و تشکیل بافت های بدن است . این سلول در بافت های مختلف به نام همان بافت نامیده می شود . ماده خارج سلولی شامل (ماده اساسی ، فیبرهای کلاژن ، فیبرهای الاستیک) است. لذا شایعترین قسمت بدن را بافت همبند تشکیل می دهد و پیری انسان مربوط به فرسودگی این بافت است و اکثر ضایعات روماتولوژی چه به صورت مادرزادی و چه به صورت اکتسابی مربوط به این بافت است و اگر روزی مکانیسم حقیقی بافت همبند را بدانیم شاید بتوانیم زمان پیری را تغییر دهیم . برای مطالعه اجزاء مفاصل که شامل تمام مفاصل متحرک بدن می باشد لازم است شناخت کاملی از اجزاء بافت همبند در سیستم های حرکتی مانند غضروف ، استخوان بافت سینویال و کپسول مفاصل داشته باشیم . دو قسمت عمده این بافت ها شامل کلاژن و پرتئوگلیکان ها است.

کلاژن چیست ؟

کلاژن خانواده ای از ملکولهای مخصوص است که ساختمان ملکولی مشابه داشته و یک شبکه خارج سلولی را در تمام جانوران پر سلولی تشکیل می دهد . 20 درصد کل پروتئین های بدن می باشد . عده ای معتقدند که تغییر در ساختمان در ساختمان و متابولیسم کلاژن به طور مستقیم یا غیر مستقیم در اتیولوژی بسیاری از بیماری ها نقش دارد . اگر یک سلول فیبروپلاست را به وسیله ی میکروسکوپ الکترونی مطالعه کنیم مشاهده می شود . دارای هسته ، سیتوپلاسم ، داخل سیتوپلاسم ریبوزوم فراوان ، یک رتیکولوم آندوپلاسمیک بزرگ و یک دستگاه گلژی .

مکانیسم تولید کلاژن به این صورت است که داخل هسته M-RNA فرمان ساختار را به ریبوزوم می رساند . این فرمان برای انجام کار به کمک ریبوزوم به داخل رتیکولوم آندوپلاسمیک ارسال می شود و در محل ساخته شدن زنجیره α انجام می شود . پروتو کلاژن عبارتست از پلی پپتیدهائی که درون سلول سنتز شده است که به نام زنجیره های آلفا معروف هستند . هر سه زنجیره آلفا یا پرتو کلاژن در درون سلول تشکیل مارپیچی را می دهد که در این حالت به نام پروکلاژن نامیده می شود . این ساختار در انتهای رتیکولوم آندوپلاسمیک شکل می گیرد و پس از تشکیل توسط دستگاه گلزی تجمع و دسته بندی شده به خارج سلول فیبروپلاست ترشح می شود . در این مرحله پرکورسورکلاژن نامیده می شود . تاکنون 5 نوع زنجیره آلفا شناخته شده است . لذا نوع مولکول پروکلاژن بستگی به این دارد که کدام از دسته سه تایی از زنجیره ها به هم پیچ بخورند و به خارج سلول ترشح شوند .

شش نوع منوم های کلاژن شناخته شده است .

1. نوع اول در بسیاری بافتها وجود دارد .
2. نوع دوم قسمت اعظم بافت غضروف را تشکیل می دهد که از سخت ترین نوع کلاژن است .
3. نوع سوم قسمت اعظم کلاژن عروق خونی را تشکیل می دهد .
4. نوع چهارم کلاژنها کلاسیک مامبران بازال می باشد .
5. نوع پنجم کلاژنها جفت و استرومای طبیعی قرینه و لامینای الاستیک و خلفی قرینه وسایر مامبرانها .
6. نوع ششم عمدتا در بافتهای جنینی و برخی از سلول های کشت بافتی و اسکارها وجود دارد . هرگونه اختلالی در ساختار کلاژن باعث بروز مربوط به آن عضو می شود . برای مثال سندرم اهلردانلس و اوستئوژنز ناکامل نقص جنینی تیپ کلاژن می باشد و اوستئوآرتریت نقص ثانوی در سنتز کلاژن تیپ دو می باشد .

کلاژن مهره داران ترکیب اسید آمینه خاصی دارد که در آن گلیسین حدود 1/3 اسید آمینه های موجود را تشکیل می دهد و سایر اسید امینه ها شامل پرولین و هیدروکسی پرولین و هیدروکسی لیزین می باشد .

طرز تشکیل فیبر کلاژن چگونه است ؟

به این ترتیب است که از اتصال منومرها به هم فیبریل های کلاژن تشکیل می شود . مونومرهای کلاژن با فاصله 640 آنگستروم در کنار یکدیگر به صورت طولی یا افقی قرار می گیرند و فاصله عرض یا عمودی منومرها از یکدیگر 1/4 فاصله طولی یا افقی می باشد . به گزارش آسان طب این طرز قرار گرفتن به آنها یک تصویر تاریک و روشن ایجاد می کند و سرانجام اینکه از کنار هم قرار گرفتن به آنها یک تصویر تاریک و روشن ایجاد می کند و سر انجام اینکه از کنار هم قرار گرفتن فیبریل های کلاژن فیبرکلاژن تشکیل می شود . این کلاژن در بافت های مختلف بر حسب وظیفه آنها به طرز خاصی قرار می گیرند .

میوه های کلاژن ساز

کلاژن در زبان یونانی به معنای «تولید‌کننده چسب» می باشد. این چسب نوعی پروتئینی است که فیبرهای سفید پوست، تاندون‌ها، استخوان‌ها، غـــــضروف‌ها و تمام بافت‌های رابط را تشکیل خواهد داد. از میوه هایی که کلاژن ساز هستند میتوان به  پرتقال، نارنگی، لیموترش، گریپ فروت، کیوی، پاپایا، انگور سفید، بلوبری، توت فرنگی و تمشک اشاره کرد. این میوه ها دارای ویتامین ث هستند. طبق بررسی های بدست امده ویتامین c باعث حفظ جوانی و شادابی پوست می شود و همچنین از چین و چروک پوست جلوگیری می کند.

کلاژن موجب جوانسازی و زیبایی پوست می شود. به همین دلیل است که در بسیاری از کرم های جوان کننده کلاژن وجود دارد.

شما میتوانید از خوراکیهای حاوی کلاژن هم استفاده کنید.

 به عنوان مثال پرتقال و نارنگی و گریپ فروت از جمله مرکباتی هستند که کلاژن ساز هم می باشند و باعث جوانی پوست شما می شوند.

همچنین کیوی و انگور سفید هم میتواند به جوان سازی پوست شما کمک کنند.

کلا ویتامین ث باعث جوانی پوست خواهد شد.

هیچ وقت خوردن این میوه ها را فراموش نکنید. کلا میوه و سبزی و مایعات سالم موجب جوانی پوست خواهند شد.

منبع :

asanteb.com