چند راهکار ویژه برای تربیت کودک خجالتی
تربیت کودک خجالتی موضوع این بخش از مجله پزشکی اسان طب است. کودک خجالتی همیشه گوشه گیر بوده و نه تنها روابط اجتماعی اش ضعیف است، بلکه نمیتواند از حق خودش هم دفاع کند. شما باید مشکل او را همین الان درمان کنید وگرنه در آینده حتما به مشکلات بزرگی برخورد می کند. در این بخش نکاتی را برای تربیت کودک خجالتی به شما آموزش می دهیم.
تربیت کودک خجالتی
اینکه کودک خجالتی اصلا تمایل ندارد فعالیتی را شروع کند، چون می‌ترسد شکست بخورد و سرزنش شود. این وظیفه شماست که به او کمک کنید علایقش را بشناسد. آیا او در دومیدانی قوی است؟ ذوق هنری دارد یا ریاضیاتش قوی است یا شاید هم عاشق موسیقی است؟ چه کارهایی او را دلگرم و توجه‌اش را جلب می‌کند؟
اگر او خجالت می‌کشد در فعالیت‌های گروهی مانند تیم ورزشی شرکت کند، ابتدا از فعالیت‌های انفرادی مورد علاقه او شروع کنید؛ مثلا نقاشی، موسیقی، هنرهای دستی یا مطالعه. وقتی اعتماد به نفس او بیشتر شد، ترتیبی دهید تا با افراد ماهر در این زمینه‌ها ارتباط برقرار کند و در نهایت کودک خجالتی تان را تشویق کنید تا با کودکان دیگر درباره مهارت‌هایش حرف بزند و تجربیاتش – هر چند مختصر- را در اختیار آنها بگذارد.
به او یاد دهید چطور احساساتش را مدیریت کند
یکی از پژوهشگران دانشگاه هاروارد تعدادی نوزاد را از بدو تولد بررسی کرد و به وجود الگوهایی از ترس و خجالت در آنها پی برد. شش ماه بعد مشاهده کرد که این الگوها در تعدادی از آنها ناپدید یا کمرنگ شده، ولی در برخی دیگر همچنان باقی مانده است. او دریافت نوزادانی که رفتارهای خجولانه و ترسان در آنها از بین رفته بود،پدر و مادرهایی داشتند که از همان ابتدا به آنها یاد داده بودند چطور با موقعیت‌های جدید و ناراحت‌کننده کنار بیایند؛ ولی والدین گروه دوم زمانی که نوزاد‌شان با موقعیت جدیدی که او را می‌ترساند روبه‌رو می‌شد، فقط او را دلداری می‌دادند.
ولی یافته‌های این پژوهشگر نشان می‌دهد که هر قدر شما به رفتاری بیشتر توجه کنید، امکان اینکه دوباره در حضور شما (صرفنظر از مثبت یا منفی بودن آن در نظر شما) تکرار شود، بیشتر خواهد شد. در واقع آن کاری که شما برای آرام کردن کودک خود انجام می‌دهید، ممکن است باعث شود که کودک به طور ناخودآگاه باز هم آن رفتار را از خودش نشان دهد.
راه کار های مقابله با کودک خجالتی
به گزارش آسان طب اولین توصیه این است که کودک خود را در مواقع ناراحتی آرام کنید و او را دلداری دهید.ولی سعی کنید بفهمید این کار شما چه وقت کمک‌کننده است و چه وقت باعث ناراحتی او می‌شود. وقتی فهمیدید رفتار شما اثر منفی دارد، از آرام کردن او دست بردارید و به کودک‌تان یاد دهید چطور با این موقعیت ناراحت‌کننده کنار بیاید.
هر وقت دیدید کودک خجالتی شما، که از هر موقعیت جدیدی ناراحت و مضطرب می‌شود، تلاش می‌کند در عوض نشان دادن احساسات منفی با آن کنار بیاید، او را تشویق کنید.
وقتی کودک به خاطر مسأله‌ای کوچک ناراحت می‌شود، فورا برای آرام کردن او ندوید! و بگذارید خودش با آن کنار بیاید؛ ولی زمانی که مسأله آنقدر بزرگ است که او نمیتواند از پس آن بربیاید، به او کمک کنید.
به او راه حل پیشنهاد کنید تا بتواند احساسات منفی‌اش را به طور موثرتری مدیریت کند.
کودک خجالتی خود را تشویق کنید خودش برای حل مشکلات و برطرف کردن اضطراب‌های اینچنینی راه‌حل پیدا کند.
روش های مدیریت استرس برای تربیت کودک خجالتی
از همان دوران کودکی روش‌‌های مدیریت استرس را به او بیاموزید.
به کودک خجالتی تان اجازه دهید آنچه را احساس می‌کند با همه وجودش حس کند. زمانی که از فرط ناراحتی گریه می‌کند، مانعش نشوید. به او بیاموزید احساساتش را بشناسد، آنها را بپذیرد، بداند که این احساسات منفی تا ابد نمی‌مانند و از آنها می‌تواند مهارت‌های کنار آمدن با موقعیت‌های ناراحت‌کننده را یاد بگیرد.
احترام گذاشتن را به او بیاموزید
افراد خجالتی درباره همه و از جمله خودشان قضاوت می‌کنند که بیشتر این قضاوت‌ها منفی است. هر قدر شما در مقام پدر و مادر بیشتر در مورد دیگران قضاوت کنید، کودک خجالتی شما آنها را به خودش می‌گیرد؛ حتی اگر شما درباره کس دیگری حرف بزنید. زمانی که شما از فرم موهای دیگران، مدل لباس پوشیدن و روش زندگی یا طرز صحبت کردن‌شان ایراد می‌‌گیرید و قضاوت می‌کنید.
او فکر می‌کند که همه این طورند و ظاهر شدن در جمع مساوی است با مورد انتقاد قرار گرفتن و قضاوت شدن. ولی تحسین و احترام به دیگرانی که ایراد‌های زیادی هم دارند، باعث می‌شود کودک خجالتی شما که به خاطر کامل نبودن از حضور در جمع می‌ترسد، بفهمد که ایده‌آل نبودن گناه نیست و در واقع همه آدم‌ها ایرادهایی دارند.
خجالتی بودن صفتی نیست که کودک را از پیشرفت در درس و زندگی باز دارد. این صفت هم می‌تواند به کودک کمک کند و هم مانع پیشرفت و رشد او شود. بستگی دارد که این احساس چطور کنترل و مدیریت شود.
نکاتی برای تربیت کودک خجالتی
وقتی کودک خجالتی تان از موقعیتی ناراحت و پریشان شده، جز در مواردی که موضوع واقعاً جدی است، مداخله نکنید و بگذارید به تنهایی با موقعیت کنار بیاید. ولی به او اطمینان دهید که از احساسش باخبرید و آن را درک می‌کنید
با مربی یا معلم او در کودکستان یا مدرسه مدام در تماس باشید و مشکل فرزند‌تان را با او در میان بگذارید تا او هم بتواند در فرآیند اصلاح این صفت به کودک‌تان کمک کند. معلم چشم و گوش شما در مدرسه است.
اگر بتوانید با کودک خجالتی تان در کنار هم کار کنید و اطلاعات مفید رد و بدل نمایید، فرزند‌تان سریع‌تر و موثر‌تر می‌تواند خجالتی بودنش را کنار بگذارد و راحت در مدرسه و بعدها در جامعه با دیگران تعامل کرده، جایگاهش را پیدا کند و به موفقیت دست یابد.
برای کودک خجالتی تان فرصت‌هایی فراهم کنید که با شرکت در آنها امکان رشد داشته باشد. او را تشویق کنید در کارهایی که بقیه همکلاسی‌ها انجام می‌دهند شرکت کند. اجازه ندهید او زیاد به کارهای انفرادی مثل کتاب خواندن یا تماشای تلویزیون مشغول شود.
