پر کاری و کم کاری تیروئید در گربه ها
تیروئید در گربه ها
پرکاری تیروئید در گربه ( Hyperthyroidism in cat ) یا هیپرتیروئیدیسم بیماری غده ی تیروئید می باشد که در آن تیروئید بیشتر از مقدار طبیعی، هورمون ترشح می‌کند. هورمون های غده ی تیروئید تیروکسین T4 و T3 می باشند. در این حالت علائمی از بیماری از نظیر تپش تند قلب، تعریق ، لرزش، عدم تحمل گرما، کاهش وزن و بیقراری ظاهر می گردند. از جمله بیماری هایی که باعث پرکاری تیروئید می گردند بیماری گریوز یا بیماری بازدو می باشد.
کم کاری غده ی تیروئید در گربه ها نیز به دلیل اختلال کاری غده ی تیروئید می باشد. بدین شکل که غده ی تیروئید قادر نمی باشد هورمون های تیروئید را به اندازه ی کافی ترشح کند و بدین ترتیب سیستم بدن حیوان را دچار اختلال می کند.
تشخیص و علائم تیروئید در گربه ها
تشخیص با اندازه گیری سطح خونی هورمون های غده تیروئید و در موارد خواص از طریق تست ید رادیو اکتیو انجام می شود .معمولا به دلیل فیدبک منفی هورمون‌های تیروئید بر هیپوفیز سطح خونی TSH (هورمون محرکه تیروئید) کاهش پیدا می کند. این نوع بیماری شامل علائم مختلفی می باشد ، البته ممکن است در آزمایش های کلینیکال همه علائم در بیمار مشاهده نگردند. علائم پرکاری تیروئید در گربه عبارتند از :
- کاهش وزن با وجود اشتهای خوب
- ریزش مو
- جدا شدن ناخن از بستر
- افزایش تعداد ضربان قلب به دنبال انجام کار های همیشگی
- افزایش خفیف فشار خون
- تحریک پذیر بودن و تحریک پذیری شدید و همچنین بی قراری
- تورم نوک انگشتان (یا چماقی شدن)
- کشیده شدن پلک بالا به سمت پایین
- تغییر در ضخامت پوست
- افزایش حرکات دستگاه گوارش
- گواتر یا مشکل بزرگی تیروئید
- افزایش تعریق و بروز حساس شدن به گرما
- ضعف عضلات مخصوصا در نواحی شانه، لگن و ران ها
- لرزش و تنش های غیر ارادی ترمور (به خصوص در دست ها و انگشتان)
- برجسته شدن چشم ها
- کاهش تعداد دفعات قاعدگی یا کاهش حجم خونریزی
- بزرگ شدن پستان در آقایان
- ضخیم شدن پوست در جلوی استخوان ساق پا
اکثر این علائم با درمان پرکاری تیروئید طبیعی می گردند و سایر نشانه ها به درمان جداگانه نیازمند خواهند بود.
بیماری تیروئید در گربه و آزمایش هایی جهت تشخیص پرکاری تیروئید
جهت تشخیص این بیماری بر روی بیمار آزمایش های مختلفی انجام می گردد ؛ نظیر :
- معاینه بالینی ( و تاریخچه بیماری که برهمه مقدم می باشد ).
- اندازه‌گیری تیروتروپین ، هورمون تیروئید و آنتی بادی های تحریک کننده تیروئید موجود در خون برای تأیید تشخیص استفاده می گردند .
- ارزیابی ساختمان و عملکرد غده ی تیروئید با استفاده از تجویز مقدار کمی از ید رادیو اکتیو .
- اندازه گیری تیروتروپین یا هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) که از هیپوفیز ترشح می گردد و کنترل کننده کار تیروئید است. در پرکاری تیروئید مقدار این هورمون در خون به شدت کاسته خواهد شد.
بهتر است که آزمایش های خونی هر ماه یک بار مجددا تکرار گردند و اگر در حال کنترل بودن بیماری با دارو مشخص شد هر ۳ ماه یک بار مجددا تکرار شوند.
بیماری تیروئید در گربه و رابطه پرکاری تیروئید در گربه ها با گواتر
گواتر آن گونه که عموم مردم فکر می کنند به معنای کم‌کاری تیروئید نمی باشد، بلکه تنها معنای بزرگ شدن غده تیروئید است. گواتر از نظر شکلی به دو نوع تقسیم می گردد :
منتشر : در نوع منتشر تمام غده تیروئید به میزان تقریباً یکسان رشد خواهد کرد و بزرگ می گردد.
ندولر : در نوع ندولر، تیروئید هم در نگاه و هم در لمس توسط پزشک به صورت غده در میاید.
از نظر کارکرد نیز ، گواتر به سه نوع تقسیم می‌گردد ؛ که عبارتند از :
نوع اول ( یعنی گواتر کم‌کار ) : در این نوع گواتر غده تیروئید هم بزرگ می گردد، هم به میزان کافی هورمون تولید نخواهد کرد.
نوع دوم ( گواتر پر کار ) : در این نوع گواتر ، تیروئید هم بزرگ می باشد و هم بیش از نیاز طبیعی بدن هورمون تولید خواهد کرد که به آن پرکاری تیروئید گویند.
نوع سوم ( گواتر ساده ) : نوع سوم گواتر نسبت به دو نوع دیگر رایج تر می باشد، اگر چه تیروئید بزرگ می شود، اما چون میزان تولید هورمون در حد طبیعی نگه داشته شده و از نظر بالینی، هیچ علامتی برای فرد ایجاد نکرده، نام گواتر ساده را بر آن نهاده اند.
درمان بیماری تیروئید در گربه ها
هدف از درمان طبیعی کردن سطح هورمون‌های تیروئید است. در بیمارانی که علت پرکاری تیروئید مصرف زیاد هورمون است باید دوز دارو تنظیم گردد. در حیواناتی که علت بیماری التهاب تیروئید است ، زیرا بیماری خود محدود شونده می باشد و نیازی به درمان اضافه ندارد.
هیپوتیروئیدی یا تیروئید کم کاری در گربه ها به راحتی با دارو قابل درمان می باشد. دامپزشک با توجه به وزن و سن گربه ی شما دارو های مناسب را تجویز خواهد کرد. اما میزان پیشرفت این بیماری در گربه شما حتما باید توسط دامپزشک بررسی گردد تا دامپزشک اطمینان حاصل کند که دوز مصرفی که برای گربه ی شما مد نظر گرفته ، درست می باشد.
با شروع درمان گربه شما فورا بهبود خواهد یافت. در هفته ی اول درمان شاهد رویش مجدد مو های گربه ی خود و فعالیت دوباره ی او خواهید بود. اغلب همه ی گربه هایی که از این بیماری رنج می برند در هفته چهارم درمان به صورت کامل بهبود پیدا می کنند و همه ی علائم بیماری در آن ها ناپدید می گردد.
در مورد پر کاری تیروئید در گربه ها ، اگر دارو برای روش درمان مورد نظر انتخاب گردد ، صاحب گربه باید بداند که این دارو ها مادام العمر خواهد بود. معمولا روش ید رادیواکتیو انتخاب می شود که گربه پس از عمل رادیواکتیو در بیمارستان برای پاک سازی از مواد رادیو اکتیو بستری خواهد شد ، اما بعد از بیمارستان نیاز به هیچ نوع درمانی در این زمینه نخواهد بود.
خوانندگان مجله ی پزشکی آسان طب توجه داشته باشید که با استفاده از دارو های مناسب گربه ی خانگی شما به سادگی بهبود خواهد یافت و شما باز هم می توانید از بودن در کنار گربه خانگی خود لذت ببرید. اما باز هم همیشه مراقب حیوانات خانگی خود باشید و تلاش نمایید که بهترین زندگی را برای آن ها فراهم کنید.
منبع : https://mag.asanteb.com
