خودکاوی و اهمیت آن در سلامت جسم و روان

خودکاوی شاخه‌ای جالب از علم روانکاوی است که در جهت شناخت و بهبود مدل تفکر و در نهایت بلوغ فکری و رفتاری به کار می‌رود. روانکاوی موضوعی بسیار حیرت انگیز و البته شیوه‌ای علمی برای درمان بسیاری از بیماری‌های روانی و همچنین اصلاح رفتاری انسان‌های معمولی می‌باشد. پایه علم روانکاوی مبنی بر ریشه‌یابی واکنش‌های غریزی و ناهنجاری‌های رفتاری است که در لایه‌های مخفی ناخودآگاه انسان قرار دارد. در این مقاله به بررسی موضوع روانکاوی پرداخته و همچنین اهمیت و لزوم استفاده از شیوه خودکاوی را برای تک تک انسانها بازگو می‌نمائیم.

تعریف صحیح روانکاوی و خودکاوی چیست؟

علم روانکاوی به زبان ساده یعنی کنکاش در ناخودآگاه انسان و یافتن دلایل شرطی شدگی ها و همچنین کشف انگیزه های اصلی انسان به عنوان نیروی محرکه در زندگی که این انگیزه ها معمولا ماهیتی غریزی داشته و به بروز ناهنجاری رفتاری و البته واکنش های ناخودآگاه غریزی منجر خواهد شد. بسیاری از انسان ها موضوع رفتار انسانی را با واکنش غریزی اشتباه گرفته و همین موضوع سبب ساز بسیاری از مشکلات در زندگی فردی و اجتماعی آنها می شود. قانون کنش و واکنش می گوید اگر نیرویی توسط یک جسم به جسمی دیگر وارد شود (کنش)، متقابلاً نیرویی یکسان و در جهت عکس به جسم محرک وارد خواهد شد (واکنش) و این قانونی ثابت و بدون تغییر در علم فیزیک می باشد. همین موضوع در هنگام تحریکات غریزی برای انسان اتفاق افتاده و به صورت ناخودآگاه و اتوماتیک نسبت به محرک اولیه واکنش نشان خواهند داد. با همین مثال ساده به وضوح می توان تبدیل شدن انسان به دستگاهی فاقد تحلیل و قدرت تفکر را در هنگام غلیان غرایز مشاهده نمود.

در ادامه باید به تعریف رفتار انسان بپردازیم تا تفاوت این دو از یکدیگر روشن شود. رفتار یعنی اقدام یا دخالت انسانی با استفاده از تفکر (و در درجات تکامل یافته تر با استفاده از خردمندی انسانی) به بروز حالاتی معنی دار و شعورمند که حتی می تواند سکوت، سکون و پرهیز باشد. بنابراین به سادگی می توان تفاوت رفتار انسانی را از واکنش های غریزی تمیز داد. علم روانکاوی می تواند واکنش های غریزی را تشخیص داده و با پیشنهادات فرهنگ سازی شده به جایگزین نمودن رفتار شایسته و مدبرانه انسانی به جای پدیده اولی اقدام نماید. در این مقاله قصد داریم شما را با تکنیک خودکاوی که شاخه ای زیبا از علم روانکاوی است آشنا نموده تا بتوانیم در هر لحظه از زندگی خود، به وسیله این تکنیک جالب به انتخاب هایی شایسته و انسانی دست بزنیم.

آیا خودکاوی تنها در مواقع اورژانسی مورد نیاز است؟

گفتیم که روانکاوی می تواند در درمان بسیاری از بیماریهای روانی مفید و موثر واقع شود، از طرفی با آگاه شدن از دو مقوله متفاوت واکنش غریزی و رفتار انسانی می توان به این نتیجه رسید که بسیاری از اعمال انسان ها در واکنش های غریزی خلاصه شده و در اینجا لزوم استفاده از تکنیک خودکاوی به شدت احساس می شود. انسان امروزی به دلیل قرار گرفتن در محاصره انواع شرطی شدگی ها و… باید به خودکاوی خود پرداخته تا بتواند با جایگزین نمودن رفتار به جای واکنش، به آرامش و همچنین انتخاب های صحیح دست یابد. بنابر این اصل، پیشنهاد مجله پزشکی آسان طب این است که روانکاو خود باشید و انگیزه های واقعی خود را در زندگی کشف نمائید. روانکاوی علمی است که صرف نظر از لزوم و اهمیت بی چون و چرای آن در درمان بیماری های روانی، باید در دستور زندگی هر شخصی که علاقمند به ارتقاء شخصیتی و همچنین آرامش درونی است قرار بگیرد. بنابر این تعریف باید نسبت به ریشه یابی نیروی محرکه خود حساس بوده و اجازه ندهید کار به موارد اورژانسی بکشد.

خودکاوی دارای چه قابلیت‌هایی است؟

خودکاوی دارای قابلیت بازگشت به نقطه آغاز شرطی شدگی ها و تحریکات غریزی و ضربات ناشی از بازخورد بروز غرایز و محدودیت های تعریف شده را داراست و می تواند با دستیابی به این نقاط آغازین، انگیزه های اصلی انسان ها را در مواجه با انتخاب های زندگی روشن سازد. همچنین می تواند دلایل بسیاری از غرایز غیر قابل توجیه و ظاهراً بی دلیل را پیدا کرده و به این ترتیب آپشن هایی برای درمان یا بهبود رفتار آدمی در دسترس قرار دهد. این نقاط ابتدایی معمولا شامل:

• ریشه یابی شرطی شدگی های کودکی
• ریشه یابی قراردادهای بزرگسالی
• کشف انگیزه های غریزی
• کشف چگونگی شکل گیری ناهنجاری های رفتاری
• کشف دلیل ترس های درونی
• کشف دلیل حسادت های غیر قابل کنترل
• کشف نفرت های بدون توجیه
• کشف دلیل کینه توزی و…

پس از کشف این نقاط می توان به سادگی، توجیهی صحیح و قابل درک برای واکنش های غریزی افراد مانند عصبانیت یا پرخاشگری های دائمی، حسادت مرموز درونی، افسردگی مزمن و… پیدا نمود. بدین ترتیب و با ریشه یابی دلایل ناهنجاری های رفتاری می توان به فرهنگ سازی و در پیش گرفتن شیوه ای پرهیزی و یا تشویقی که باید با مداومت و تکرار همراه بوده و نیاز به تمرینات مستمر دارد، به درمان این ناهنجاری ها پرداخت.

چگونه باید روانکاو خود باشیم؟

قبل از هر چیز باید به بررسی همه جانبه زندگی و عادات فردی خود بپردازید. حتی اگر یکی از مواردی را که در ادامه خواهید خواند در درون خود پیدا کنید باید شخصا وارد عمل شده و توسط تکنیک خودکاوی به کشف دلایل این موضوعات در خود بپردازید. به یاد داشته باشید مهم ترین مسئله در خودکاوی رعایت صداقت با خود می باشد.

• آیا دچار تنبلی مزمن هستید و از این تنبلی رنج می برید؟
• آیا دچار چاقی مفرط می باشید؟
• آیا دچار افراط و تفریط هستید؟
• آیا به استفاده از وسایل ارتباط جمعی مانند حضور در گروه های مجازی اعتیاد دارید؟
• آیا عادت به دروغگویی دارید؟
• آیا غیبت کردن یا قضاوت کردن دیگران را امری عادی می پندارید؟
• آیا در هنگام صحبت کردن در جمع دچار مشکل می شوید؟
• آیا در برقراری ارتباطات سالم اجتماعی دچار مشکل هستید؟
• آیا اعتیاد به جلب توجه یا ترحم اطرافیان دارید؟
• آیا در انتخاب های ساده و یا سخت زندگی دچار تردید یا مشکل می شوید؟
• آیا به طور مرتب و در ریتمی تکرار شونده در حال تمارض هستید؟
• آیا دچار کابوس های شبانه می شوید؟
• آیا زیاد خواب می بینید؟
• آیا خواب هایتان را فراموش می کنید؟
• آیا علاقمند به استفاده از الفاظ زشت هستید؟
• آیا در زندگی شخصی یا اجتماعی تمایل به خشونت دارید؟
• آیا دچار نفرت یا کینه هستید؟
• آیا در بخشیدن افراد دچار ناتوانی هستید؟
• آیا از پیچیده کردن مسائل ساده زندگی لذت می برید؟ و…

خودکاوی چگونه عمل می کند؟

به یاد داشته باشید روانکاوی همیشه در پی یافتن ریشه هاست و ریشه ها ممکن است در جایی باشند که حتی فکرش را هم نمی کنید. تعاملات بین غریزی به شکلی پیچیده عمل کرده و مدام در حال پاس کاری اتوماتیک به یکدیگر می باشد. این سوئیچ کردن های متوالی از غریزه ای به غریزه دیگر به سادگی می تواند انسان را وارد ناهشیاری کرده و تمرکز را از روی تفکر و خردمندی به سمت غریزه صرف و نامتناهی، منحرف گرداند. ممکن است حتی دلایل بسیاری از صفات شایسته انسانی با انگیزه های منفی اتفاق بیفتد.

بنابراین اولین قدم پس از صداقت با خود، باید داشتن شهامت کافی برای یافتن دلایل واقعی باشد. خودکاوی به شکل صحیح لایه به لایه، در درون انسان عمیق و عمیق تر شده و حرکتی عمودی از سطح به عمق دارد و همیشه وجود ریشه ای سطحی، از ریشه ای عمیق تر سرچشمه گرفته تا ما را به سر منشاء اصل کاری برساند. بنابراین باید صبور باشید تا مرحله به مرحله پیش رفته تا به ریشه آغازین دست پیدا کنیم. این ریشه آغازین معمولا در ارتباطی تنگاتنگ با نبوغ ذاتی انسان قرار گرفته و جالب است بدانید دور افتادن انسان از استعدادهای درونی و بذر طبیعی وجودی خویش باعث بروز تمامی ناهنجاری های فکری و رفتاری انسان خواهد بود.

بررسی اهمیت خودکاوی در موضوعات مختلف

♦ خودکاوی و کشف استعدادها: به وسیله تکنیک خودکاوی می توان به کشف استعدادهای مغزی، قلبی و فیزیکی افراد پرداخت. این علایق ممکن است در اثر مرور زمان، در لایه های زیرین قرار گرفته و به دست فراموشی سپرده شود. روانکاوی این امکان را به شخص می دهد که با پیدا کردن این استعدادها به پرورش آن پرداخته و آرامش حاصل از آن را در زندگی فردی و اجتماعی خویش تجربه نماید، مانند استعداد موسیقی در یک فرد که می تواند جنبه های مختلف احساسی و همچنین نظم مغزی را در فرد متبلور نماید.

♦ خودکاوی و کشف انگیزه‌های واقعی انسان: گفتیم که بسیاری از انگیزه های انسان ریشه در غرایز تحت فشار دارد مانند ترس نهفته درونی که منجر به پرخاشگری بی دلیل یا امثال آن خواهد شد. به عنوان مثالی دیگر می توان از مشکل خود کم بینی صحبت به میان آورد که در بسیاری از مواقع منجر به اجازه سوء استفاده دیگران از شخص خواهد شد. مثال روشن تری درباره این موضوع وجود دارد و آن غرور به انحراف رفته ای است که شخص را وادار به اثبات دائمی خود به دیگران می گرداند. تکنیک خودکاوی همچنین می تواند واکنش های غریزی افراد را کشف کرده و بدین ترتیب با یک درمان اصلاح رفتاری به حل این موضوع کمک نماید. مثلا وجود یک حسادت مدام می تواند تمرکز بر اهداف را از بین برده و حواس شخص را متوجه تغذیه دائمی غریزه حسادت نماید، این تغذیه می تواند کینه توزی و یا نفرت بی دلیل از افراد و بدخواهی باشد.

♦ خودکاوی و درمان بیماری‌های جسمی: بسیاری از بیماری های جسمی مانند بیماری های گوارشی و… ریشه در روان فرد داشته که بعدا منجر به عادات زیان بخش در غذا خوردن شخص می شود. همچنین وجود افراط و تفریطی در درون شخص می تواند موجب پرخوری و در نتیجه چاقی مفرط شخص شود. امثال این بیماری ها که ریشه در نوع نگرش و یا تفکر اکتسابی شخص دارد می تواند با یک خودکاوی صحیح مورد بررسی قرار گرفته و با اصلاح موضوع مورد بحث در تفکر و همچنین اصلاح شیوه زندگی، مورد مداوا قرار گیرد.

بررسی تکنیک خودکاوی

تکنیک خودکاوی یا خود روانکاوی سهمی غیر قابل انکار در بلوغ فکری و همچنین بلوغ رفتاری انسان داراست. همچنین می تواند به شناخت هر چه بیشتر او کمک کرده و افق دید او را در مورد وجودیت خویش گسترش دهد. در تکنیک خود روانکاوی باید به موضوعاتی که در ادامه خواهید خواند پرداخته شود:

• بررسی عادات فردی و دلایل به وجود آمدن این عادات
• بررسی خواب های تکرار شونده در رویاهای شبانه شخص
• بررسی سرکوب های غریزی و نقش آنها در انگیزه های واقعی افراد
• بررسی وسواس های فکری یا رفتاری افراد
• بررسی مغایرت های ظاهر و باطن افراد
• بررسی غرایز منفی انگیزشی مانند حسد، نفرت، خشم، غرور، عشق و…
• بررسی رنج ها، چالش ها، افسردگی های عمیق و سطحی و…

پس از بررسی و ریشه یابی تمامی موارد فوق و همچنین موارد بسیاری که می تواند در زندگی هر شخصی وجود داشته و باعث رنج او شود، باید به ارائه راه حل هایی صحیح و خردمندانه برای فرهنگ سازی و بهبود فکری و رفتاری، با انگیزه ای انسانی و شایسته پرداخت. سپس می توان این راه حل ها را به شیوه ای صحیح در برنامه روزانه قرار داد تا به عنوان جایگزینی مناسب بتوان حرکتی صحیح را در سلامت جسم و روان در پیش گرفت.

منبع: https://mag.asanteb.com