دهان و حفره دهانی دروازه دستگاه گوارش
دهان و حفره دهانی اولین بخش سیستم و دستگاه گوارشی می‌باشد، سفره‌های رنگ وارنگ ما و غذاهای متنوعی که هر روز مصرف می‌شود از راه دهان وارد چرخه هضم و جذب شده است. میزان شناخت عمومی ما از دهان در این حد است که فقط می‌دانیم دهان، محلی است برای فرو کردن لقمه و کمی جویدن و فرو دادن، در این بین می‌دانیم که مایعی به اسم بزاق نیز وجود دارد که ترشح می‌شود و این تمام دانش ماست از دروازه ورودی دستگاه گوارش! اما آیا می‌دانیم اولین قدم برای مبارزه با رادیکال های آزادی که باعث بوجود آمدن سرطان می‌شود آنتی اکسیدان‌هایی است که درون بزاق وجود دارد؟ بیایم کمی بیشتر راجع به دهانمان بدانیم.
دهان و حفره دهانی
دهان محفظه ای است که توسط ماهیچه ها و بافت های استخوانی محاط شده و شامل بخش های بسیار مهم و کاربردهای متفاوتی است. ما از راه حفره دهانی می توانیم صحبت کنیم، دم و بازدم انجام دهیم، بخوریم و بیاشامیم. این ورودی و خروجی بسیار مهم بدن شامل بخش های متفاوتی است:
- لب ها
- فک بالایی
- فک پایینی
- زبان
- دندان ها
- لثه ها
- سخت کام و نرم کام
- غدد بزاقی
- لوزه
فک پایینی دهان با حرکت هایی که به واسطه مفصل لولایی اش طراحی شده است و بافت ماهیچه های نگهدارنده آن با عمل باز و بسته شدن نقش های بسیار مهمی در زندگی ما ایفا می کند، ولی در بخش تغذیه مهمترین کارش، باز نمودن دهان برای ورود لقمه غذا یا نوشیدنی بوده و سپس با حرکت های خود نقشی مهمی را ایفا می کند که در آثر آن غذا در بین انواع دندان های انسان جویده می شود. این جویده شدن مانند یک دستگاه مخلوط کن نیز عمل می کند چرا که با حرکت فک و خورد شدن غذا در زیر دندان ها با بزاق ترکیب می شود و این عمل تا وقتی لقمه آماده بلعیده شدن شود ادامه می یابد. بر روی فک ها دو ردیف لثه وجود دارد درون لثه ها، ریشه دندان ها و پایه نگهدارنده آنها و تاج دندان ها با نظم خاصی از فک بیرون آماده و دو ردیف دندان بر روی هم قرار می گیرد.
دندان یکی از مهمترین بخش‌های دهان
یک فرد بالغ 32 عدد دندان دارد که بسیار نقش مهمی در تغذیه و سیستم گوارشی بدن دارند. بر روی هر فک شانزده عدد دندان وجود دارد که تقریبا به شکل متقارنی بر روی هم قرار گرفته و سیستم جویدن غذا را ایجاد می‌کنند. هر لقمه به شکل میانگین باید نزدیک به 40 بار جویده شود تا به شکل کاملا ریز و با آنزیم های بزاقی ترکیب شود. لذا سلامت دندان ها بسیار اهمیت دارد، اهمیت دهان و دندان یکی از 21 شعار سلامتی قرن 21 است که لزوم سلامتی و بهداشت دندان و دهان و در نهایت زندگی سالم با تغذیه سالم را گوشزد می کند.
هر فرد بالغ 32 دندان دارد که 4 جفت را به عنوان دندان پیش می شناسیم که با مقطعی صاف برای بریدن و قطع کردن بافت های غذایی استفاده می شود، دو جفت دندان نیش که برای بریدن استفاده شده، 8 دندان که کنار هم بعد از نیش ها چیده شده اند و سطح ناهموارتری دارند و معروف به آسیای کوچک هستند و در نهایت 12 دندان انتهایی که معروف به آسیای بزرگ بوده که با ریشه بسیار قوی، سطح مقطع بزرگ و دارای فرو رفتگی هایی هستند که غذا به راحتی در میان آنها خورد و ریز می شود. مجله پزشکی آسان طب امیدوار است هر فرد روزی دو بار با مسواک مناسب جنس دندان و لثه اش مسواک بزند و چون 25 درصد دهان را دندان ها تشکیل می‌دهند باید بدانیم که تنها با مسواک کردن نمی توان دهان و حفره دهانی را تمیز کرد پس لازم است که با دهان شویه هایی مانند آب نمک یا هر دهان شویه ای کل این حفره را تمیز نگاه داریم.
زبان، ماهیچه‌ای بسیار پرکار و کاملا ناشناخته
یکی از مهمترین حواس پنج گانه ما که به چشایی شهرت دارد به این ماهیچه قوی و کاملا انعطاف پذیر مربوط می شود. مزه هایی مانند ترشی، شوری، شیرینی و تلخی در اثر تماس های مواد و ذرات موجود در خوردنی ها با پرزهای چشایی زبان که می تواند تا ده هزار پرز باشد احساس می شود، این عضله کامل در بخش گوارشی نقش بسیار مهم و در عین حال در صحبت کردن، تمیز کردن دهان و … نقش بسیار مهمی ایفا می کند. دو سوم زبان را ما می توانیم ببینیم و یک سوم انتهایی آن تا درون حلق کشیده شده است، پرزهای چشایی بر روی زبان مهمترین بخش درک مزه هر ماده غذایی هستند و البته این نعمت بسیار بزرگی است. بهداشت زبان یکی از مهمترین بخش های سلامت و سلامت گوارشی است که می‌توانیم با کمک شوینده ها و مصرف درست غذای طبیعی به این روند یاری رسانیم.
بزاق و غدد بزاقی
بزاق دهان، اولین دیواره دفاعی بدن در برابر رادیکال های آزاد می باشد که از راه دهان وارد بدن می شوند، ترشحات آنزیمی بر روی غذا و آماده نمودن آن برای ورود به مرحله پیچیده هضم و جذب، نرم کننده توده های خورد شده غذا برای راحتی دفع، مرطوب نگاه داشتن محیط دهانی، مایع شستشوی دهانی بسیار قوی از جمله وظایف غدد بزاقی بوده که یکی از مهمترین رازهای سلامتی دهان است.
کم و یا زیاد شدن ترشح پروتئین های چهارگانه که نقش مهمی در جلوگیری از سرطان دهان و متعلقاتش دارد، تاثیر مستقیم در پوسیدگی دندان داشته و به طور خلاصه می توان گفت بزاق می تواند آیینه تمام نمای سلامت بدن باشد و در کل بزاق مترشح از 3 جفت غده بزاقی اصلی و فرعی و مواد دیگری است که هنوز کارایی بسیاری از مواد درون بزاق برای دانشمندان ناشناخته است.
گروه پزشکی آسان طب ضمن دانستن این که جزء به جزء بدن ما حلقه یک زنجیره بزرگ هستند، پیشنهاد می نماید بیش از پیش مراقب سلامت اعضاء مهم و تاثیرگذاری دهان و حفره دهانی باشیم. سعی کنیم با تغذیه مناسب، جویدن و سپس تمیز نمودن دقیق این خلقت عجیب، به سلامتی خود و اجتماعمان کمک نماییم.
منبع: https://mag.asanteb.com
