پوکی استخوان در بچه گربه های ایران و اغلب حیوانات خانگی
استئوپروز یا هیپوپاراتیروئیدیسم ثانویه تغذیه ای، یک بیماری غیر اختصاصی شایع در اکثر بچه گربه های ایران می باشد. این عارضه بعد از بچه گربه ها در بز بیشترین درصد شیوع را دارد. اما این عارضه در اکثر حیوانات اهلی و حیواناتی نظیر همستر ، میمون و خرگوش نیز ایجاد می گردد. در ادامه مطلب درباره پوکی استخوان در بچه گربه های ایران صحبت خواهیم کرد.
استئوپروز یا هیپوپاراتیروئیدیسم ثانویه تغذیه ای
در انسان نیز این بیماری معمولا در مردان و زنان سالخورده به وجود می آید و با علائمی نظیر احساس درد گنگ در ناحیه پشت و یا دردهای شدید و ناگهانی استخوانی به دنبال وارد شدن ضربه یا آسیب منطقه ای مشخص می گردد. البته علائم مربوط به مشکلات تحلیل استخوانی افزون بر استئوپروز، در بعضی از بیماری های تحلیل برنده استخوانی نیز مشاهده می شود. در اختلالاتی مانند پر کاری اولیه پارتیروئید، پرکاری ثانویه مربوط به غده فوق کلیه، پرکاری کاذب پاراتیروئید و آکرومگالی نیز مشکلات استخوانی شبیه آنچه در استئوپروز وجود دارد، مشاهده می شود.
هیپوپاراتیروئیدیسم ثانویه یا پوکی استخوان در بچه گربه
Multiple myeloma، سموم کبدی، عدم تحرک اندام ها، مصرف بی رویه دارو های ضد تشنج و نیز ترشح زیاد هورمون آدرنوکورتیکوئیسم نیز علائم مشابهی ایجاد می کند. اما هیپوپاراتیروئیدیسم ثانویه مهمترین دلیل به وجود آمدن استئودیستروفی فیبروزان در حیوانات می باشد که معمولاً به دو علت ایجاد می گردد:
کمبود های تغذیه ای : این بیماری با اسامی دیگری نظیر Nutritional, Osteopenia, Jurnile, Osteodystrophia Fibrosa Nutritional Osteoprosis شناخته می گردد.
نارسائی مزمن کلیوی : این حالت که بیشتر در سگ ها وجود دارد ، متعاقب بیماری های مزمن کلیوی ایجاد می گردد و تحت عناوین Renal Rickets Renal، Osteodystrophy Rubber jaw نامیده شده است.
به هر حال تحلیل حجم استخوانی در اثر یکی از عوامل اولیه یا ثانویه ذکر شده بروز می کند و در مورد استئوپروز عمدتاً یک اختلال ثانویه باعث ایجاد بیماری می گردد ، البته هنوز گزارشی در مورد استئوپروز اولیه در سگ و گربه به اثبات نرسیده است.
دلیل ابتلا به پوکی استخوان در بچه گربه
به طور کلی بیماری استئوپروز با کاهش معدنی شدن استخوان ها در اثر اختلال در تعادل شکل‌گیری بافت استخوانی با میزان جذب مواد مورد نیاز برای تشکیل بافت استخوانی به وجود می آید. این اختلال ممکن است در اثر ناتوانی استخوان در جذب مواد مورد نیاز به وجود بیاید و یا در اثر کمبود این مواد در جیره غذایی، متناسب با سرعت رشد استخوان هیپرپاراتیروئیدیسم یک اختلال اسکلتی در بچه گربه ها و توله سگ ها در طول رشد است و به صورت ثانویه در اثر مصرف جیره حاوی کلسیم پائین و یا فسفر زیاد بروز می کند.
همراهان مجله ی پزشکی آسان طب ؛ اگر چه هنوز گزارش قانع کننده ای از نارسایی اخذ کلسیم در ایجاد استئوپروز در دسترس نمی باشد، اما به هر حال عدم توازن نسبت کلسیم به فسفر و ناتوانی هدایت این عناصر به بافت فیبروز در ایجاد استئودیستروفی و استئوپروز به اثبات رسیده است، این عارضه ممکن است در اثر کمبود پتاسیم اولیه نیز ایجاد گردد.
سن حیوان نیز در مدت زمان ظهور علائم عدم تعادل مواد ذکر شده تاثیر گذار می باشد، به طوری که بچه گربه هایی که از رشد سریع تری برخوردار هستند، نسبت به بیماری حساس تر می باشند.
ممکن است یک عامل مساعد کننده ژنتیکی نیز در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد. به هر حال مصرف جیره هایی که از نظر کلسیم فقیر می باشند، مهمترین عامل به وجود آورنده بیماری خواهند بود. به عنوان مثال نسبت کلسیم به فسفر در گوشت اسب 1 به 10، در کبد 1 به 50 و در ماهیچه قلب نیز 1 به 50 است. همچنین این جیره ها حاوی مقادیر بسیار زیاد فسفر می باشند که خود باعث تداخل در جذب طبیعی کلسیم می گردد. از نظر نژادی گربه سیامی به علت علاقه به خوردن مقادیر زیاد گوشت، نسبت به بیماری مستعد تر است.
در نهایت در نتیجه مصرف جیره های فوق، یک هیپوکلسمی زودگذر در حیوان ایجاد می گردد که موجب تحرک ترشح هورمون پاراتیروئید می شود و با اثر بر روی استخوان ها، کلیه و روده سبب بالا رفتن سطح کلسیم خون می گردد. پاراتورمون در استخوان ها با تأثیر بر روی استئوکلاست ها موجب فراخوانی کلسیم از این بافت می گردد.
افزون بر این، پاراتورمون از معدنی شدن استئوئیدی که توسط استئوپلاست ها انجام می شود، پیشگیری می کند. همچنین موجب افزایش باز جذب کلسیم در لوله های کلیوی می گردد.
ادامه مصرف چنین جیره هایی موجب بالا ماندن سطح پاراتورمون جهت جبران کمبود کلسیم می گردد. این پدیده باعث توسعه پیشرونده ناهنجاری استخوانی می شود و در نهایت اسکلت‌بندی حیوان ضعیف می گردد.
منبع : https://mag.asanteb.com
