بررسی مشکلات ناشی از اختلال پمفیگوئید
پمفیگوئید یک اختلال خود ایمنی نادر است که می‌تواند در هر سنی ایجاد شود اما بیشتر افراد مسن را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. این بیماری از نقص سیستم ایمنی بدن نشات گرفته و منجر به بروز خارش پوستی و تاول بر روی پاها، بازوها و شکم خواهد شد. پمفیگوئید همچنین ممکن است موجب ضعف در غشاهای مخاطی بدن یعنی چشم، بینی، دهان و اندام تناسلی شده و برخی از زنان باردار را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد. همانطور که می‌دانید غشای مخاطی در حقیقت تولید مخاطی می‌کند که به حفظ داخل بدن افراد کمک بسزایی خواهد کرد. در نظر داشته باشید که هیچ درمان مشخصی برای بیماری پمفیگوئید وجود ندارد اما راه‌های درمانی مختلفی برای بهبود آن وجود دارند که در ادامه مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت.
معرفی انواع مختلف پمفیگوئید
همه نوع‌های این بیماری از نقص سیستم ایمنی بدن ناشی می‌شوند و به صورت بثورات یا تاول‌های پر از مایع ظاهر خواهند شد، اما نواحی بروز این موارد و زمان ایجاد آن‌ها با یکدیگر متفاوت است.
√ پمفیگوئید بولوس: در پمفیگوئید بولوس، تاول اغلب بر روی بازوها، پاها و مناطق حرکتی مانند اطراف مفاصل و پایین شکم رخ خواهند داد و شایع‌ترین نوع پمفیگوئید می‌باشند.
√ پمفیگوئید سیکاتریسیل: تاول‌هایی که در غشای مخاطی ظاهر می‌شوند از این دسته بوده و به پلاکت‌هایی که در غشای مخاطی شکل می‌گیرند، اشاره دارند. این موارد شامل نواحی زیر خواهند شد:
- دهان
- چشم‌ها
- بینی
- گلو
- اندام تناسلی
به گزارش مجله پزشکی آسان طب از نواحی نامبرده شده فوق شایع‌ترین مناطق آسیب دیده به دهان و چشم مربوط می‌شود. بثورات و تاول‌ها ابتدا از این نواحی شروع شده و اگر درمان نگردند به نواحی دیگر گسترش می‌یابند. به عنوان مثال اگر بروز این بیماری در چشم‌ها درمان نگردد، ممکن است سبب التهاب شده و در نهایت منجر به کوری شود.
√ پمفیگوئید گستاتیونیز: اگر تاول‌ها در طول یا مدت کوتاهی پس از حاملگی بروز نمایند، از نوع پمفیگوئید گستاتیونیز می‌باشند که به آن هرپس گستاتیونیز هم می‌گویند در حالی که هیچ ارتباطی با ویروس هرپس ندارد. تاول‌ها معمولا در سه ماهه دوم یا سوم بارداری گسترش می‌یابند اما ممکن است در هر زمانی از دوران بارداری و حتی تا شش هفته پس از زایمان نیز بروز نمایند. در این دوران تاول‌ها بیشتر بر روی دست‌ها، پاها و شکم رخ می‌دهند.
علت بروز این بیماری و معرفی عوامل خطرساز
پمفیگوئید یک بیماری خود ایمنی محسوب می‌شود، این بدان معناست که سیستم ایمنی بدن این افراد اشتباهاً به بافت‌های سالم خود حمله خواهد کرد. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن افراد مبتلا، آنتی بادی را ایجاد می‌کند تا به بافت زیر لایه بیرونی پوست خود حمله کند، این امر در حقیقت موجب می‌شود تا لایه‌های پوستی جدا شوند و زخم‌های دردناکی ایجاد گردد. بهتر است بدانید که دلیل بروز این واکنش توسط سیستم ایمنی بدن افراد مبتلا به پمفیگوئید، هنوز مشخص نشده است. در بسیاری از موارد، هیچ عامل خاصی برای بروز این بیماری وجود ندارد اما برخی از موارد احتمالی می‌توانند شامل موارد قید شده ذیل باشند:
- مصرف برخی از داروهای خاص
- پرتو درمانی
- درمان توسط نور ماوراء بنفش
در نظر داشته باشید که افراد مبتلا به اختلالات خود ایمنی دیگر، بیشتر از سایر افراد در معرض خطر پمفیگوئید قرار دارند و این بیماری در افراد مسن بیشتر از سایر گروه‌های سنی رخ می‌دهد و به نظر می‌رسد که بیشتر از مردان، زنان را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد.
علائم این بیماری در افراد مختلف
شایع‌ترین نشانه پمفیگوئید، تاول‌های جانبی هستند که بر روی دست‌ها، پاها، شکم و غشاهای مخاطی رخ می‌دهند، البته کهیر و خارش نیز از سایر موارد شایع محسوب می‌شوند. تاول‌ها بدون در نظر گرفتن ناحیه مورد نظر دارای ویژگی‌های خاصی می‌باشند که در این قسمت از مقاله به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- قبل از بروز تاول‌ها ابتدا بثورات قرمز ظاهر می‌گردند
- تاول‌ها عموما بزرگ و پر از مایع بوده و رنگ آن‌ها روشن است اما ممکن است برخی اوقات حاوی مقداری خون باشد
- تاول‌ها ضخیم بوده و به راحتی شکافته نمی‌شوند
- پوست اطراف تاول‌ها ممکن است طبیعی و یا کمی تیره و قرمز رنگ باشد
- تاول‌های ترکیده معمولا حساس و دردناک هستند
چگونگی تشخیص بیماری پمفیگوئید
پزشک با مشاهده تاول‌ها به سادگی بیماری فرد را تشخیص خواهد داد اما برای تجویز درمان مناسب، آزمایش‌های بیشتری مورد نیاز است، بدین منظور برخی از پزشکان ممکن است بیوپسی پوستی را انجام دهند، این روش شامل جمع‌آوری نمونه‌های کوچکی از پوست مناطق آسیب دیده خواهد بود. در این مرحله تکنسین‌های آزمایشگاهی این نمونه‌ها را به منظور وجود آنتی‌بادی‌های پمفیگوئید سیستم ایمنی بدن بررسی می‌نمایند. در نظر داشته باشید که این آنتی‌بادی‌ها ممکن است در خون افراد مبتلا نیز وجود داشته باشند، بنابراین ممکن است نیاز به یک نمونه خون کوچک نیز باشد.
معرفی شیوه‌های درمان این بیماری
همانطور که گفته شد هیچ درمان خاصی برای بیماری پمفیگوئید وجود ندارد اما درمان معمولا در بهبود علائم بسیار موفق عمل خواهد کرد. معمولا اولین درمانی که توسط پزشک صورت می‌گیرد مصرف کورتیکواستروئیدها بوده و در هر دو نوع قرص و موضعی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. مصرف این داروها تا حد زیادی التهاب را کاهش داده و می‌توانند به بهبود زخم‌ها و کاهش خارش کمک نمایند، با این حال، استفاده طولانی مدت از آن‌ها می‌تواند عوارض جانبی قابل توجهی را با خود به همراه داشته باشد، بنابراین نحوه مصرف و طول درمان حتما باید تحت نظارت پزشک انجام گیرد. یکی دیگر از روش‌های درمانی مصرف داروهایی است که سیستم ایمنی بدن آن‌ها را با کورتیکواستروئیدها مهار کند. داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی یکی از این موارد محسوب می‌شود اما ممکن است فرد را در معرض خطر عفونت‌های دیگری نیز قرار دهد. در نظر داشته باشید که برخی از آنتی بیوتیک‌ها مانند تتراسایکلین نیز ممکن است به منظور کاهش التهاب و عفونت در افراد تجویز شوند.
نگاهی اجمالی به مقاله پمفیگوئید
بدن اکثر افراد مبتلا به بیماری پمفیگوئید به مصرف داروها پاسخ مناسب نشان می‌دهد اما پمفیگوئید ممکن است در هر زمان حتی پس از درمان مناسب نیز بازگردد. از این رو افراد باید در صورت بروز هرگونه زخم ناشناخته به پزشک مراجعه نمایند زیرا تشخیص سریع و درمان به موقع به مدیریت کردن این وضعیت کمک بسزایی خواهد کرد.
منبع: https://mag.asanteb.com
