معرفی 22 علت مهم و شایع ایجاد گزگز دست

گزگز دست همیشه نگران کننده نبوده و می‌تواند نشانه‌ای از تونل کارپال یا عوارض جانبی یک دارو باشد. زمانی که گزگز دست ناشی از یک وضعیت جدی پزشکی باشد، علائم دیگری نیز همراه خود دارد. در این مقاله به معرفی عوامل به وجود آورنده گزگز دست و زمان مناسب برای مراجعه به پزشک خواهیم پرداخت.

گزگز دست

22 علت ایجاد گزگز دست

این مقاله به معرفی و بررسی تمامی علت‌های ایجاد گزگز دست پرداخته و آن‌ها را به طور کامل شرح می‌دهد.

مورد اول؛ بیماری ام اس (مولتیپل اسکلروز)

بیماری ام اس MS یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به پوشش محافظتی اطراف عصب‌ها حمله کرده و با گذشت زمان عصب‌ها آسیب می‌بینند. کم خونی و سوزش یکی از شایع‌ترین علائم MS هستند. بازوها، چهره و پاها در این وضعیت ممکن است دچار بیحسی شده و معمولا در یک طرف بدن رخ می‌دهند. سایر علائم این عارضه عبارتند از:

از دست دادن بینایی
دید دوگانه
مور مور شدن
ضعف
دشواری به هنگام راه رفتن
لکنت زبان
خستگی

مورد دوم؛ کمبود ویتامین یا مواد معدنی

به گزارش مجله پزشکی آسان طب، ویتامین B12 برای حفظ سلامت عصب‌ها ضروری است و کمبود آن می‌تواند موجب گزگز یا احساس سوزش در دست و پا شود، البته کمبود پتاسیم و منیزیم نیز ممکن است فرد را دچار این علائم نماید. سایر علائم کمبود ویتامین B12 در زیر آورده شده است که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

ضعف
خستگی
زردی رنگ پوست
عدم تعادل و دشواری به هنگام راه رفتن
توهم

مورد سوم؛ مصرف داروهای خاص

آسیب به عصب (نوروپاتی) می‌تواند اثر جانبی مصرف یک دارو باشد و ممکن است دست و پا را تحت تاثیر خود قرار دهد. برخی از داروهایی که باعث ایجاد گزگز می‌شوند، عبارتند از:

آنتی بیوتیک‌هایی نظیر مترونیدازول، نیتروفورانتوئین و فلوروکینولون‌
داروهای ضد سرطان مانند سیس پلاتین و وین کریستین
داروهای ضد انعقاد نظیر فنی توئین (دیلانتین)
داروهای قلب و فشار خون مانند آمیودارون و هیدرازین
سایر علائم آسیب عصبی که از مصرف داروهای خاص نشات می‌گیرند، به شرح ذیل می‌باشند:
احساس گزگز و مور مور شدن
بروز احساسات غیرطبیعی در دستان
ضعف

مورد چهارم؛ جا به جا شدن مهره دیسک

دیسک‌ها لایه‌های نرمی هستند که استخوان‌ها را از ستون فقرات جدا می‌سازند. پارگی و آسیب دیسک می‌تواند منجر به تحریک اعصاب و ستون فقرات فرد شود و علائمی نظیر ضعف، درد و گزگز دست و پا را با خود به همراه داشته باشد.

مورد پنجم؛ بیماری رینود

بیماری رینود هنگامی رخ می‌دهد که رگ‌های خونی فرد دچار خونریزی شده و مانع خونرسانی کافی به دست و پا شوند. فقدان جریان خون سبب می‌شود که انگشتان و ناخن‌های فرد دچار رنگ پریدگی شده و سرد گردند. این علائم غالبا بر اثر سرما یا تنش رخ خواهند داد.

مورد ششم؛ تونل کارپ

تونل کارپ یک گذرگاه باریک است که از مرکز مچ دست عبور می‌کند. در مرکز این تونل عصب میانی قرار داشته که به انگشتان دست، از جمله انگشت شست، اشاره، وسط و بخشی از انگشت حلقه اشاره دارد. فعالیت‌های تکراری نظیر تایپ کردن می‌توانند موجب بروز فشار در اطراف بافت‌های عصب میانی شده و فرد را دچار بیحسی، ضعف و گزگز دست نمایند.

مورد هفتم؛ اسپوندیلوز

گزگز دست

اسپوندیلوز نوعی از آرتریت است که بر روی دیسک‌ها تاثیر می‌گذارد. این وضعیت ناشی از سایش و پارگی استخوان‌های ستون فقرات است. مهره‌های آسیب دیده می‌توانند در نزدیکی عصب‌ها قرار بگیرند و موجب بیحسی در دست‌ها، بازوها و انگشتان دست شوند. اکثر افراد مبتلا به اسپوندیلوز، علائم به خصوصی نداشته و فقط درصدی از آن‌ها ممکن است درد و سفتی را تجربه نمایند. سایر علائم مربوط به این عارضه شامل موارد زیر می‌گردند:

ضعف در بازوها، دست‌ها و پاها
سر درد
از دست دادن تعادل و هماهنگی
اسپاسم عضلانی
گزگز دست

مورد هشتم؛ اپی کوندیلیت

اپی کوندیلیت که با نام آرنج تنیس نیز شناخته می‌شود، ناشی از انجام حرکات تکراری توسط آرنج می‌باشد مانند چرخش مداوم راکت تنیس. انجام حرکات تکراری، به عضلات و تاندون‌های ساعد آسیب رسانده و موجب درد و سوزش در ناحیه آرنج می‌شود. اپی کندیلیت داخلی یا آرنج گلف بازان نیز وضعیت مشابه اپی کوندیلیت بوده که باعث درد در داخل آرنج، ضعف، گزگز یا سوزش دستان فرد خواهد شد.

مورد نهم؛ کیست گانگلیون

کیست گانگلیون به تشکیل مایع در تاندون‌ها و مفاصل دست و مچ دست اشاره داشته که می‌توانند به میزان یک اینچ یا بیشتر رشد نمایند. اگر این کیست‌ها در عصب مجاور فشار وارد نمایند، می‌توانند موجب ایجاد درد، ضعف و گزگز دست شوند.

مورد دهم؛ بیماری دیابت

در بیماری دیابت، قند از جریان خون به سلول‌ها حرکت کرده و داشتن قند خون بالا برای مدت زمان طولانی می‌تواند منجر به آسیب عصبی به نام نوروپاتی دیابتی شود. نوروپاتی محیطی نوعی آسیب عصبی بوده که سبب بیحسی در دست‌ها و پاها می‌شود. سایر علائم نوروپاتی به شرح ذیل می‌باشند:

سوزش
احساس سوزن شدن
ضعف
درد
از دست دادن تعادل

مورد یازدهم؛ اختلال تیروئید

غده تیروئید در داخل گردن، هورمون‌هایی تولید می‌کند که به تنظیم سوخت و ساز بدن کمک کند. تولید میزان کم یا زیاد این هورمون‌ها منجر به کم کاری و پرکاری تیروئید می‌شود. اگر کم کاری تیروئید بدون درمان رها شود، در نهایت به اعصاب آسیب رسانده و منجر به نوروپاتی محیطی می‌گردد. این وضعیت باعث ایجاد ضعف، سوزش و گزگز دست و پا می‌شود.

مورد دوازدهم؛ نوروپاتی مرتبط با الکل

مصرف بیش از حد الکل، به بافت‌های اطراف بدن از جمله اعصاب آسیب رسانده و منجر به ایجاد سوزش و گزگز دست و پا می‌گردد. علائم دیگر نوروپاتی مرتبط با الکل عبارتند از:

احساس سوزن شدن
ضعف عضلانی
گرفتگی عضلات یا اسپاسم
مشکل کنترل ادرار
اختلال نعوظ

مورد سیزدهم؛ سندرم درد میوفاسیال (مزمن)

سندرم درد مزمن موجب دردناکی عضلات شده و گاهی به سایر قسمت‌های بدن نیز گسترش می‌یابد. این سندرم علاوه بر درد عضلانی، موجب احساس سفتی، ضعف و گزگز دست نیز خواهد شد.

مورد چهاردهم؛ فیبرومیالژیا

فیبرومیالژیا نوعی بیماری بوده که موجب خستگی و درد عضلانی می‌گردد و گاهی اوقات با سندرم خستگی مزمن اشتباه گرفته می‌شود زیرا علائم آن‌ها بسیار شبیه به هم می‌باشند. خستگی فیبرومیالژیا غالبا شدید بوده و درد آن در اطراف بدن متمرکز می‌باشد. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است در دست‌ها، بازوها و پاهای خود دچار گزگز و سوزش شوند. سایر علائم مرتبط با آن عبارتند از:

افسردگی
عدم تمرکز
مشکلات مربوط به خواب
سر درد
شکم درد
اسهال
یبوست

مورد پانزدهم؛ بیماری لایم

بیماری لایم نوعی عفونت اسپیروکتی چندسیستمی بوده که قابلیت انتقال باکتری از حیات وحش به انسان‌ها و حیوانات خانگی را دارد. افرادی که باکتری‌های بیماری لایم را دریافت می‌کنند، دچار بثورات و علائم آنفولانزا مانند تب و لرز خواهند شد. سایر علائم مربوط به این بیماری در این قسمت آورده شده است که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

سوزش در بازوها و پاها
درد مفاصل و تورم
فلج موقت در یک طرف چهره
تب و سر درد شدید
ضعف
مشکلات عضلانی
گزگز دست

مورد شانزدهم؛ بیماری لوپوس

گزگز دست

لوپوس یک بیماری خود ایمنی است، بدان معنا که بدن به اندام‌ها و بافت‌های خود حمله کرده و موجب التهاب در بسیاری از اندام‌ها و بافت‌ها می‌گردد، از جمله نواحی زیر:

مفاصل
قلب
کلیه‌
ریه

فشار التهاب می‌تواند به اعصاب آسیب رسانده و منجر به گزگز یا سوزش دستان شما شود. سایر علائم رایج عبارتند از:

بثورات پروانه‌ای شکل بر روی صورت
خستگی
درد مفصلی، سفتی و تورم
حساسیت به نور خورشید
سرد شدن و تغییر رنگ انگشتان دست و پا (بیماری رینود)
تنگی نفس
سر درد
گیجی
مشکل تمرکز
مشکلات بینایی

معرفی علت‌های نادر گزگز دست

بعید به نظر می‌رسد که گزگز دست نشانه‌ای از شرایط نامبرده شده زیر باشد اما به هر حال اگر دچار علائم مرتبط با آن هستید، حتما به پزشک مراجعه نمایید.

مورد هفدهم؛ مرحله چهارم HIV

HIV یک ویروس است که به سیستم ایمنی بدن حمله کرده و با گذشت زمان بسیاری از سلول‌های ایمنی را از بین می‌برد که در این وضعیت بدن دیگر قادر به محافظت از خود در برابر عفونت نمی‌باشد. مرحله چهارم این ویروس، ایدز نامیده می‌شود. ایدز به سلول‌های عصبی موجود در مغز و نخاع آسیب رسانده و سبب گزگز دست و پا می‌شود. علائم دیگر این ویروس به شرح ذیل می‌باشند:

گیجی
ضعف
سر درد
فراموشی
مشکل بلعیدن
از دست رفتن تعادل
از دست دادن بینایی
دشواری به هنگام راه رفتن

مورد هجدهم؛ آمیلوئیدوز

آمیلوئیدوز یک بیماری نادر است و زمانی به وجود می‌آید که پروتئین غیرطبیعی آمیلوئید در اندام فرد تشکیل شده باشد. هنگامی که این بیماری بر سیستم عصبی تاثیر می‌گذارد، موجب ایجاد سوزش و گزگز دست یا پا می‌شود. سایر علائم ناشی از آمیلوئیدوز عبارتند از:

درد و تورم در ناحیه شکم
تنگی نفس
درد قفسه سینه
اسهال
یبوست
التهاب زبان
تورم غده تیروئید در گردن
خستگی
کاهش غیرطبیعی وزن

مورد نوزدهم؛ سکته مغزی

گزگز دست در برخی موارد ممکن است نشانه‌ای از سکته مغزی باشد، از این رو فرد باید به محض بروز علائم زیر، فورا به پزشک مراجعه نماید:

ضعف ناگهانی و گزگز دست و پا به ویژه اگر در یک سمت بدن رخ دهد
ناتوانی در صحبت کردن
گیجی
تاری دید
سرگیجه ناگهانی و از دست دادن تعادل
سر درد شدید و ناگهانی

اگر فرد دچار علائم فوق شود، باید بلافاصله به اورژانس مراجعه کند زیرا درمان سریع می‌تواند خطر ابتلا به آسیب‌های طولانی را کاهش داده و زندگی فرد را نجات دهد.

مورد بیستم؛ سندرم خروجی توراکس

این سندرم از فشار بر روی عروق خونی، عصب‌های گردن و قسمت‌های بالای سینه نشات گرفته و هرگونه آسیب یا انجام حرکات تکراری می‌تواند منجر به این فشرده‌سازی عصبی شود. فشار در عصب‌ها منجر به گزگز، سوزش در انگشتان، درد در شانه‌ها و گردن می‌شود. سایر علائم ناشی از این سندرم به شرح ذیل می‌باشند:

ضعف در ناحیه دست‌ها
تورم التهاب
رنگ پریدگی در دست و انگشتان
سردی انگشتان دست

مورد بیست و یکم؛ واسکولیت یا التهاب رگ

گزگز دست

واسکولیت یک گروه از بیماری‌های نادر است که رگ‌های خونی را متورم کرده و باعث التهاب می‌شود. این التهاب، جریان خون را به اندام‌ها و بافت‌های بدن متوقف ساخته و می‌تواند منجر به مشکلات عصبی مانند ضعف و گزگز شود. سایر علائم واسکولیت در این قسمت آورده شده است که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

سر درد
خستگی
کاهش وزن
تب
راش قرمز
بدن درد
تنگی نفس

مورد بیست و دوم؛ سندرم گیلن باره

سندرم گیلن باره یک بیماری نادر است که در آن سیستم ایمنی بدن، به عصب آسیب می‌زند و اغلب بعد از یک بیماری ویروسی یا باکتری شروع می‌شود. آسیب عصبی باعث ضعف، سوزش و گزگز پا شده و به بازو، دست و صورت نیز گسترش می‌یابد. سایر علائم این بیماری عبارتند از:

اخلال در گفتار، جویدن و بلعیدن
ایجاد مشکل در کنترل مثانه یا روده
دشواری در تنفس
ضربان تند قلب
حرکات غیرمتعارف

زمان مناسب جهت مراجعه به پزشک

اگر گزگز دست در عرض چند روز از بین نرود یا به سایر قسمت‌های بدن نفوذ نماید، باید به پزشک مراجعه کرد. در صورتی که گزگز دست از یک آسیب یا بیماری نشات بگیرد نیز باید به پزشک مراجعه شود. فرد باید به محض بروز هر یک از علائم نامبرده شده زیر در کنار گزگز دست، فورا به پزشک رجوع کند: