زخم بستر یا زخم فشاری و عوامل مهم ایجاد آن

زخم بستر یک بیماری پوستی است که اکثرا در بخش لگن و باسن و کمر ایجاد می شود و بیشتر برای کسانی اتفاق می افتد که استراحت مطلق هستند و نباید از جایشان جابجا شوند. مثل کسانیکه دچار شکستگی لگن شده اند. برای جلوگیری و درمان زخم بستر روشهای وجود دارد که در این بخش از مجله پزشکی آسان طب به آنها اشاره می کنیم. تشک هایی برای جلوگیری از این مشکل برای بیماران طراحی شده که می توانید از داروخانه ها و لوازم پزشکی فروشی ها خریداری کنید.

زخم بستر

زخم فشاری (که زخم بستر نیز نامیده میشود) قسمتی زخم شده از پوست است که به خاطر آزردگی و فشار مداوم بر قسمتی از بدن ایجاد شده باشد. زخمهای بستر در قسمتهای استخوانی بدن رایج تر هستند (در جاهایی که استخوانها به پوست نزدیک تر هستند) مثل پاشنه های پا، قسمت تحتانی پشت و لگن. عوامل مختلفی ریسک ایجاد زخم بستر را افزایش می دهند- مخصوصا اگر به هر دلیلی فعالیت بدنی شما کاهش یافته و مدت زمان زیادی در رختخواب یا نشسته روی صندلی هستید. استفاده از اقدامات پیشگیرانه صحیح به این معنا است که می توان در اغلب موارد از زخم بستر اجتناب کرد. این اقدامات عبارتند از تغییر حالت تا حد ممکن و استفاده از ابزارهای کاهنده فشار.

زخم بستر چیست؟

زخم بستر قسمتی زخم شده از پوست است که به خاطر آزردگی و فشار مداوم بر قسمتی از بدن ایجاد میشود. با جراحت در قسمتی از پوست ایجاد میشود. سپس این جراحت به بافتهای زیر پوست گسترش می یابد. در موارد شدیدتر، ممکن است آسیب جدی به ماهیچه یا استخوان زیر پوست وارد شود. زخم های بستر می توانند بسیار دردناک بوده و بهبود آنها زمان زیادی طول بکشد.

زخم های بستر می تواند هر قسمتی از بدن را تحت تاثیر قرار دهد اما بیشتر در قسمتهای استخوانی شایع است (جاهایی که استخوانها نزدیک به پوست هستند). قسمتهای شایع برای ایجاد زخم های فشاری عباتند از: اطراف استخوان خواجی (قسمت تحتانی استخوان پشت)، پاشنه ها، آرنج ها، باسن، پشت و پشت سر و شانه ها.

زخم های بستر می توانند خیلی سریع ایجاد شوند. در افرادی که در معرض ریسک بالا قرار دارند (به ادامه مطلب مراجعه کنید)، ایجاد زخم بستر شاید کمتر از یک ساعت طول بکشد.

بیشتر بخوانید:

درمان زخم بستر در طب سنتی با روش های ساده ولی عملی

عامل ایجاد زخم بستر چیست؟

زخم فشاری به خاطر فشار حاصل از وزن بدن بر پوست ایجاد میشود. زمانی ایجاد میشود که قسمتی استخوانی به سطحی مثل صندلی یا رختخواب فشار وارد می کند. در این صورت به پوست و بافت زیر آن فشار وارد میشود و همچنین می تواند به رگها نیز آسیب وارد آورد. در ایجاد زخم بستر، اصطکاک (مالش) نیز می تواند تاثیر گذار باشد. اصطکاک برای مثال زمانی میتوانند اتفاق افتد که بر روی سطحی مثل رختخواب کشیده شوید.

اگر مدت زمان زیادی را مجبورید بر روی صندلی یا رختخواب بگذرانید، ممکن است به پایین سر بخورید و نیاز باشد کسی شما را دوباره بالا بکشد (یا خودتان مجبور باشید خود را بالا بکشید). با این وجود، در زمانی که این سر خوردن و بالا کشیدن اتفاق می افتد،لایه های پوست شما نیز به هم و همچنین به بافتهای زیرین کشیده می شوند. نیروهای مالش یا مخالف نیز می تواند به ایجاد فشار و نهایتا زخم بستر، کمک نمایند. تغییرات حاصل در پوست  در نتیجه افزایش سن نیز این احتمال کشیدگی پوست را افزایش می دهد.

وجود رطوبت زیاد در اطراف پوست (برای مثال اگر بی اختیاری ادارار یا مدفوع دارید یا اینکه زیاد عرق می کنید) می تواند تاثیرات فشار، اصطکاک و نیروی های مخالف را بیشتر نماید. پوست مرطوب نرمتر و آسیب پذیرتر است.

استفاده از اقدامات پیشگیرانه مناسب (به ادامه مطلب مراجعه نمائید) به این معنا است که اغلب زخم های بستر قابل اجتناب هستند.

چه کسانی به زخم بستر مبتلا می شوند؟

زخم فشاری اغلب زمانی اتفاق می افتد که فردی در بیمارستان بستری شود. از هر 100 نفری که در بیمارستان بستری میشود 1 تا 5 نفر مبتلا به زخم بستر میشود. با این وجود، زخم های بستر همچنین ممکن است در خانه یا در خانه های سالمندان و مراکز نگه داری نیز اتفاق افتد.

در شرایط زیر احتمال ایجاد زخم های بستر بیشتر است:

A pressure ulcer is more likely to develop if you:

Are seriously ill (including someone in an intensive care unit).

Are not very mobile (for example, you may be confined to a chair or a bed), particularly if you are not able to change your position without help from someone else.

Have had a spinal cord injury (this means you are unable to move or feel your legs, and sometimes your arms).

Have a poor diet.

Are wearing a prosthesis (for example, an artificial limb), a body brace or a plaster cast.

وقتی فرد شدیدا مریض باشد (مثلا در بخش مراقبتهای ویژه).

تحرک کمی داشته باشد (برای مثال محدود به صندلی یا رختخواب باشد). مخصوصا اگر قادر به تغییر موقعیت خود بدون کمک دیگران نباشد.

آسیب نخاعی داشته باشد (به این معنا سات که فرد نمی تواند حرکت کرده و پاهای خود و حتی دستهایش را حس نماید.)

رژیم غذایی نامناسب داشته باشد.

از اعضای مصنوعی (مثلا از پای مصنوعی)، آتل یا گچ استفاده می کند.

سیگار می کشد.

بی اختیاری ادرار یا مدفوع دارد (این سبب مرطوب شدن پوست و آسیب پذیری بیشتر آن میشود).

دیابت دارد (دیابت می تواند بر روی حس ها و توانایی احساس درد در قسمتهای مختلف بدن تاثیر بگذارد).

بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) یانارسایی قلبی دارد.

بیماری آلزایمر، پارکینسون یا روماتیسم مفصلی دارد.

اخیرا دچار شکستگی لگن شده و جراحی در این قسمت داشته است.

بیماری عروقی محیطی دارد (چرخش ضعیف خون در دستها و پاها به دلیل تنگ شدن رگها به خاطر تصلیب شراین).

یک پیشنهاد:

پیشگیری و درمان زخم فشاری یا زخم بستر

ظاهر زخم بستر چگونه است؟

زخم های بستر بسته به شدت آن متفاوت به نظر می رسند و بر اساس شدت و عمق درجه بندی میشوند:

درجه یک: پوست دائما قرمز است اما اصلا پارگی ندارد. در پوست احساس گرما، سختی یا کمی التهاب میشود. در افرادی که پوست تیره دارند، رنگ پوست ممکن است جیگری یا کبود به نظر آید.

درجه دو: زخم هنوز سطحی است. ممکن است شبیه آبسه یا ساییدگی به نظر آید.

درجه سه: زخم از ضخامت پوست گذشته و به بافتهای زیر آسیب رسیده است.

درجه چهار: شدیترین نوع است. زخم عمیق است و به ماهیچه ها یا استخوانهای زیر آن آسیب رسیده است.

پیشگیری از زخم بستر

موسسه ملی ایده آلهای بهداشتی بالینی (NICE) راهنما و خط مشهایی به عنوان بهترین اقدامات برای پیشگیری از زخم های بستر ارائه داده است. NICE پیشنهاد می دهد که افرادی که در بیمارستان یا خانه های سالمندان و جاهای مشابه بستری میشوند یا افرادی که تحت مراقبتهای ویژه در خانه هستند باید ریسک ایجاد زخم بستر در آنها بررسی شود. این کار توسط متخصصین بهداشت (اغلب یک پرستار) انجام میشود. این ارزیابی باید به صورت مرتب تکرار شود چون شرایط فرد در حال تغییر است.

معیارهای متفاوتی برای ارزیابی ریسک ابتلا به زخم بستر، وجود دارد که یکی یا چند مورد زیر پیشنهاد میشود:

 1- تا حد ممکن مرتبا تغییر موقعیت (پوزیشن) دهید

در حالت ایده آل باید تا حد ممکن بلند شده و به اطراف حرکت داشته باشید. با این وجود، اگر این کار عملی نیست، باید وقتی روی تحت نشسته یا خوابیده اید مرتبا تغییر موقعیت دهید. ممکن است برای تغییر موقعیت نیاز به کس دیگری داشته باشید. تغییر موقعیت به این معنا است که باید فشار از روی جاهایی از بدن که مستعد زخم بستر هستند برداشته شود. در مورد موارد زیر از مراقب بهداشت خود مشورت بخواهید:

نحوه نشستن یا خوابیدن.

تا چه حد باید جابه جایی داشته باشید یا باید برای تغییر موقعیت خود از دیگران کمک بگیرید و باید به چه موقعیتی تغییر جهت دهید.

چگونه باید مراقب پاهای خود باشید.

چگونه باید قامت خود را نگه دارید (مثلا، چگونه باید بدن خود را نگه دارید که بر روی صندلی سر نخورد).

2- اطمینان حاصل کنید که چیزهای مناسب می خورید و می آشامید

مهم است که روزانه رژیم غذایی متعادلی داشته و مقائیر زیادی مایعات بنوشید تا از زخم بستر، اجتناب شود. مراقب بهداشتان در مورد رژیم غذایی با شما صحبت خواهد کرد تا ببیند کمبودی از هیچ ماده غذایی نداشته باشید. ممکن است شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهند یا ممکن است توصیه شود مکمل های خاصی را مصرف نمائید.

3- از ابزارهای کاهنده فشار استفاده کنید

ابزارهای بسیاری در بازار موجود هستند که می توانند به کاهش فشار و پیشگیری از زخم بستر، کمک نمایند که شامل تخت، تشکها، بالشت ها یا رواندازهای (چیزهایی که روی تشک قرار داده میشوند) مخصوص میشود. نحوه عملکرد آنها یا با پخش کردن فشار (با قرار گرفتن به صورت قالبی در اطراف بدن) یا با کم کردن مرتب فشار از قسمتهای مختلف بدن (که ابزارهایی با تکنولوژی بالاتر هستند) است. این ابزارها شامل تخت ها و صندلی ها میشوند.

4- پوست خود رامرتبا چک کنید

مراقب بهداشت شما باید مرتبا پوست شما را چک کند تا متوجه هرگونه علامت زخم بستر شود. خود یا مراقبتان در خانه نیز می توانید چک کنید (ممکن است برای این کار نیاز به یک آیینه داشته باشید). اگر در مورد هر قسمتی از پوست خود نگران هستید به مراقب بهداشت خود اطلاع دهید.

همراهان گرامی آسان طب مطالعه این مقاله به شما توصیه می‌شود:

6 راهکار برای درمان زخم بستر در خانه

درمان زخم بستر

اگر در حال حاضر مبتلا به زخم بستر هستید، باید یک مراقب بهداشت مجرب آن را ارزیابی کند. ممکن است بخواهد عکسی از آن بگیرند. از آن می توان برای کنترل میزان پاسخ شما به درمان استفاده کرد. می توانند تعیین کنند که زخم بستر در چه درجه ای است، علائم عفونت را بررسی کنند و علت ایجاد آن را شناسایی کنند.

برای بهبود زخم بستر، باید تا حد ممکن موقعیت خود را تغییر دهید (همان طور که در بالا گفته شد) و همچنین از بالشها و تشکهای کاهنده فشار استفاده کنید. هر دو این اقدامات به کاهش فشار از زخم کمک می کنند. این پیشنهادات برای کسانی است که زخم بستر درجه یک یا دو دارند. آنها باید از تشکها یا بالشهای فوم تخصصی با قابلیت کاهش فشار استفاده نمایند. کسانی که زخم بستر درجه سه یا چهار دارند باید از تشکهای فوم طبی با یک روکش کاهنده فشار یا از یک سیستم با کیفیت کاهنده استفاده نمائید.

اغلب برای درمان زخم بستر به درمانهای دیگری نیز نیاز است که عبارتند از:

آرام بخش- زخم بستر می تواند درناک باشد. مسکن های ساده ای مثل پاراستمول می توانند موثر باشند. گاها مسکن های قوی تری مورد نیاز خواهد بود.

تغییر در رژیم غذایی- رژیم غذایی نامناسب می تواند روند بهبود زخم بستر را کند نماید.

پانسمانها- ممکن است از پانسمانهای مختلفی استفاده شود از جمله پانسمانهای ژل و کف مانند.

آنتی بیوتیکها- اگر نشانه ای از عفونت بود ممکن است نیاز به آنتی بیوتیک باشد.

جراحی- گاهی برای برداشتن پوست آسیب دیده یا مرده ممکن است نیاز به جراحی باشد. واژه پزشکی که برای این نوع جراحی استفاده میشود “دِبریدمان” است. گاها برای بستن زخم بستری که بهبود نمی یابد ممکن است نیاز به جراحی پلاستیک باشد. ممکن است پیوند پوست لازم باشد.

عوارض زخم بستر

ممکن است زخم بستر عفونی شود. به ندرت، این عفونت ممکن است به خون برسد و ایجاد عفونت عمومی یا مسمومیت خونی نماید یا ممکن است به استخوان زیرین رسیده و ایجاد استئومیلیت‌ نماید. در موارد شدید، یک زخم بستر می تواند آسیب دائمی به استخوانها و ماهیچه ها در زیر پوست آسیب دیده شود. کسی که قبلا مبتلا به زخم بستر، بوده احتمال اینکه مجددا دچار آن شود در او بیشتر است.

زخم بستر یکی از مشکلاتیست که برای بسیاری از بیمارانی که برای مدتی روی تخت خوابیده اند می افتد. اولا بیمار اگر میتواند مدام میلیمیتری هم که شده خودش را جابجا کند تا بدنش خشک نشود.

دوما از تشک های این کار استفاده کند. این دشک ها به برق وصل می شود و کمی حالت ویبره دارند.

در بالا درباره علت زخم بستر و درمان زخم بستر اطلاعاتی را تقدیمتان کردیم . امیدواریم از این اطلاعات بهره کافی را برده باشید.