زالو درمانی و فواید زالو درمانی را بشناسید

فواید زالو درمانی برای سلامتی بسیار است. نیش زالو و مکیدن خون توسط این کرم باعث رفع خیلی از بیماری ها از بدن شدن و درد در بخش های مختلف بدن را تسکین می دهد. حتی یکی از فواید زالو درمانی زیبایی پوست و درمان جوش صورت است. حتی از زالو درمانی برای درمان عفونت لثه هم استفاده می شود. در این بخش از مجله پزشکی آسان طب درباره زالو درمانی و فواید زالو درمانی اطلاعاتی را تقدیم می کنیم.

زالو چیست ؟

زالو کرمی است لزج، چسبنده و خون آشام و به دلیل این صفاتش، چندش آور و نفرت انگیز! در ادبیات ما زالو صفت  به آدم هایی می گویند که از دیگران بهره کشی می کنند و در واقع به آنها می چسبند و خون آنها را می مکند. بیشتر ما از این جانور تصوّر نامانوسی داریم.  امّا آیا واقعاً زالو مستحق این همه لعن و نفرین است؟ لااقل، تاریخ طب گواهی می دهد خدمتی که زالو به نوع بشر کرده است بیشتر از تمام زیان هایی است که برای وی برمی شمارند.

زالوها نرم تنانی تک‌جنسی و عمدتا آبزی هستند که همگی زندگی انگلی دارند. از بین650 گونه شناسایی شده، تنها 50 نوع از آنها از خون پستانداران تغذیه می‌کند که زالوی پزشکی (medical leech) معروفترین آنهاست. این نوع زالوها که رنگ سبز زیتونی تا سبز لجنی و نوارهایی تیره در سطح پشتی خود دارند؛ پس از صید، مدتی در آب های صاف و تمیز نگهداری می شوند تا هر گونه آلودگی احتمالی آنها رفع شود و سپس برای مقاصد طبّی مورد استفاده قرار می گیرند.

تاریخچه زالو درمانی 

سابقه زالو درمانی به حدود 3500 سال قبل در مصر می رسد و از 2500 سال پیش، در هند، یونان، روم، ایران و سپس در اروپا مورد استفاده قـرار گـرفته است. در کشور ما، اطبّای بزرگی چون رازی، ابـن سینا، و جرجانی، این روش را تایید و تشریح کرده اند. در حال حاضر، در کلینیکهای معتبر کشورهایی مانند چین، هند، روسیه، آمریکا، انگلیس و بسیاری دیگر از کشورها از زالو به طور گسترده و رسمی در مقاصد طبّی استفاده می شود؛ بـرای مثال:

1- جامعه جراحان انگلستان، کاربرد زالو پس از جراحی های پلاستیک و پیوند اعضاء( و حتی حین عمل جرّاحی) را پذیرفته است.

2- در روسیه و اوکراین، جهت رفع چروک صورت، کرم‌های آرایشی ساخته می شود که ماده موثره آن از زالو به دست می آید.

3-  در ژوین 2004 میلادی، سازمان غذا و داروی آمریکا(F.D.A)، واردات زالو برای مصارف پزشکی را مورد تایید قرار داد و امتیاز فروش زالو را در این کشور، به یک شرکت فرانسوی، اعطا کرد.

4- کشور ترکیه، مثل بانک خون، بانک زالو هم دارد.

5- قیمت صادراتی هر زالو 6-2 دلار است و کشورهایی مانند روسیه و انگلیس، از این راه، سالیانه میلیون ها دلار درآمد دارند و این در حالی است که مرغوب ترین زالوی طبّی، یعنی زالوی شرقی یا پارسی(hirudo medicinalis orientalis) به راحتی در ایران قابل تکثیر است.

خواص بزاق زالو و فواید زالو درمانی

۱ . خاصیت Anesthetic در زالو درمانی : یکی از فواید زالو درمانی کاهش درد موضعی در هنگام نیش زدن است که عمدتا به دلیل وجود ماده Hirudin می باشد .

۲ . خاصیت Vasodilator در زالو درمانی : این خاصیت به دلیل ماده Histimine می باشد که باعث گشادگی عروق خواهد گردید .

۳ . خاصیت Anticoagulant در زالو درمانی  : این خاصیت به دلیل آنزیم Hyaluronidas موجود در بزاق H.M می باشد . بعلاوه این آنزیم خاصیت موکوکیتیک و آنتی بیوتیک بسیار قوی دارد در حدی که در درمان گلوکوم هم بسیار موثر هست .

۴ . خاصیت Protealitic inhibitor در زالو درمانی : این حالت به دلیل وجود سه پروتئین خاص به نامهای Hirudin و Bdelin و EgLin می باشد .

الف ) Hirudin در زالو درمانی : مهارگر اختصاصی ترومبین می باشد پس در روند تشکیل لخته موثر هست این ماده امروز به طور صناعی جهت استفاده در امور طبی ساخته می شود .

ب ) Bdelin در زالو درمانی : با وزن مولکولی ۵۰۰۰ ، مهارگر Tripsin و پلاسمین و Acrosin می باشد و اغلب در موارد نیاز به غیر فعال کردن پلاسمین مورد مصرف دارد .

EgLin در زالو درمانی : با وزن مولکولی کم خاصیت مهارگری ELastase و cathepsin و Subtilisin و Chymotripsin را دارد که بسیار موثر در کاهش التهاب بعد از تروما و جراحی ها و مشکلات آندوتلیوم روده ای علی الخصوص بیماری کرون می باشد بعلاوه این ماده مانع تشکیل لخته به دنبال سپتی سمی در خون می گردد .

۵ . خاصیت Antibiotic در زالو درمانی : آنچه را که اخیرا مورد توجه قرار گرفته است این خاصیت Leech می باشد که عمدتا به وسیله Aeromonas Hydrophila یا ( Hirudini ) که در روده زالو زندگی می کند تولید می گردد و بر روی بیماریهای ناشی از استاف اورئوس و توبرکلوز و بیماری دیسانتری و دیفتری موثر می باشد . آنزیمها و پروتئینهای متعدد دیگری نیز در کیسه های بزاقی قدامی و خلفی ( H.M ) موجود می باشند .

آنزیم های موجود در بزاق زالو برای زالو درمانی

هیرودین مهمترین ماده ضد انعقاد بزاق زالو است. پروتئینی‌ متشکل از ۶۵ اسید آمینه است و ردیف اسیدهای آمینه آن با تکنیک PCR مشخص شده است. خاصیت ضد انعقادی هیرودین قوی تر از هپارین است. عمل هیرودین به وسیله عوامل دیگر موجود در زالو مانند همنتین و آنتی استاتین تقویت می‌شود. فعالیت هیرودین را از روی خاصیت ترومبین آن بیان می‌کنند.

امروزه فرم نوترکیب هیرودین به نام لیپرودین سنتز شده است. هیرودین توانایی زیادی در ممانعت از انعقاد خون دارد به طوری که چند قطره بزاق دهان زالو قادر است مقدار زیادی خون را به صورت مایع نگه‌دارد و مانع انعقاد آن شود ( با آزمایشی که به صورت تجربی بر روی خون مکیده شده توسط زالو انجام شد زمان لخته شدن خون به بیش از ۶ ساعت افزایش یافته بود ).

وقتی که خون با لبه بریده بافت تماس حاصل می کند فاکتور ۱۲ یا هاگمن فاکتور فعال می‌شود. متعاقب فعال شدن این فاکتور انعقادی یک سری آنزیم‌ها از جمله آنزیم پروتئاز ترومبین فعال می‌شود این آنزیم سبب تبدیل فیبرینوژن به فیبرین می‌شود و فیبرین به صورت رشته‌های کلاف مانند ، محل بریدگی را می‌بندد و مانع خونریزی می‌شود و خون را منعقد می‌کند.

هیرودین به صورت خیلی اختصاصی و قوی از فعالیت آنزیم پیروتئاز ترومبین جلوگیری می‌کند و مانع انعقاد خون می‌شود. فیبرینوژن یک مولکول دایمر است و دو محل اتصال ( FG ) یا ( Binding sites ) برای رسپتور پلاکت‌های فعال شده دارد. ( Gp116-111a ) این محل اتصال می‌تواند سبب اتصال پلاکت‌ها و ایجاد تجمع پلاکتی کند. احتمالاً هیرودین مانع اتصال دور رسپتور ( Fg/Gp ) می شود و از این طریق مانع انعقاد خون می شود از تجمع پلاکت‌ها جلوگیری می کند. اتصال پلاکت‌ها در داخل عروق می‌تواند مرجع به تشکیل پلاکت‌های عروقی و انسداد عروق شود.

مراحل زالو درمانى‏

زالو بهتر از حجامت خون فاسد را از عمق‏ بدن بیرون مى‏کشد. اول محل زالو را با آب گرم پاک کنید (از صابون‏هاى عطرى استفاده نکنید). جایى را که مى‏خواهید زالو بیندازید اول با دست مالش بدهید تا سرخ شود. اگر جاى زالو را با گل سرشوى یا خون بمالند زالو بهتر مى‏گیرد. بهتر آن است که پس از جدا شدن زالو محل گزش او را حجامت بدهند.

هر زالو 5 تا 15 میلى لیتر خون مى‏مکد (10 برابر حجم بدن خود) در مدت 15 تا 60 دقیقه، پس از جدا شدن زالو خونریزى 2 تا 10 ساعت طول مىیکشد.

اگر پس از جدا شدن زالو خون بند نیامد پودر مازوج سوخته، نوره یا خاکستر یا پودر نرم زردچوبه استعمال شود.»

موارد استفاده از زالو و فواید زالو درمانی

1- یکی از فواید زالو و فواید زالو درمانی این است که دُمَل‏ها و زخم‏هاى چرکى و جوش‏هایى که در اثر عفونت خون یا در اثر ترشح هورمون جنسى در خون (در اوایل بلوغ) بر پوست چهره و بدن ظاهر مى‏شود و آفتِ زیبایى دختران جوان است. زیر هر زخم یک عدد زالو بیندازد.

2- غده‏هاى عفونى زیر پوست که درد دارد با انداختن یک زالو زیر غده و یا در ورم گلو از بیرون معالجه مى‏شود.

3- یکی دیگر از فواید زالو و فواید زالو درمانی این است که براى گرفتگى رگ‏هاى قلب که موجب عوارض قلبى و تنگى نفس می ‏شود و دکترها با عمل باز و هزینه‏هاى کلان بدون ضمانت عمل مى‏کنند. با انداختن 4 عدد زالو بالاى پستان چپ با ضمانت و هزینه کم رگ‏ها باز مى‏شود.

4- عوارض سکته مغزى و نرسیدن خون به مغز به صورت فلج یک‏طرفه و رعشه و لرزش سر و دست‏ها و ضعف مغز ظاهر مى‏شود. با انداختن 2 عدد زالو به پشت گوش طرف مقابل آن طرفى که فلج شده، مویرگ‏هاى مغز باز و معالجه مى‏شود.

نکته مهم: در موارد سکته مغزى به دلیل اینکه سلول‏هاى مغز بیشتر از غذا به اکسیژن نیاز دارند، از دست ندادن زمان خیلى مهم است، لذا قبل از هر اقدامى و در کمال خونسردى باید زالو تهیه کرد و پشت گوش بیمار انداخت. تجربه ما در مورد سکته‏هاى مغزى که بلافاصله زالو انداخته شده این است که بیمار پس از نیم ساعت به حالت عادى خود برمى‏گردد (دست و پا و دیگر اعضاى بدن فرمان‏هاى مغز را اجرا مى‏کنند) و پس از ساعت قادر به سخن گفتن مى‏باشد.

اکنون که خطر تا حدود 90 برطرف شده براى تحت نظر داشتن بیمار به بیمارستان مراجعه کنید.

5- یکی از فواید زالو و فواید زالو درمانی این است که عوارض قند بر چشم‏ها (مویرگ‏هاى چشم از خون غلیظ قندآلود پر مى‏شود و موجب کورى مى‏گردد) با انداختن 2 عدد زالو به دو طرف چشم‏ها خون مویرگ‏هاى چشم تخلیه و بینایى برمى‏گردد.

6- عوارض قند روى پاها که باعث سیاه شدن و گاه زخم شدن پاها مى‏شود و جراح‏ها پاى مریض را از مچ قطع مى‏کنند. با انداختن 4 عدد زالو به محل سیاه شده که هر روز تکرار شود، خون قندآلود تخلیه و رنگ پوست پا طبیعى مى‏شود.

7- واریس و برجسته شدن و ورم کردن رگ‏هاى ساق پا که گاه با درد شدیدى همراه است. با انداختن 5 عدد زالو روى پاها و تکرار آن هر 20 روز واریس و درد شدید و ورم آن خوب مى‏شود.

8- آرتروز مزمن و درد شدید زانو و آب زانو و ورم زانو و زیر زانو با انداختن 4 عدد زالو روى پاها تکرار هر ماه آن معالجه مى‏شود.

9- سردرد و سینوزیت مزمن و عفونت سینوس‏ها با انداختن 4 عدد زالو  ( فواید زالو درمانی ) به شقیقه‏ها، عفونت تخلیه و سردرد خوب مى‏شود.

10- کیست و عفونت پستان‏ها با انداختن 4 عدد زالو زیر هر پستان برطرف و معالجه مى‏شود.

11- ورم لوزه‏ها و عفونت آن و خنازیر (زخم خطرناک گلو) با انداختن 4 عدد زالو ازبیرون به لوزه‏ها و زخم خنازیر معالجه مى‏شود.

12- نقرس و درد شدید پاها با انداختن 4 عدد زالو ( فواید زالو درمانی ) بین انگشتان پا معالجه مى‏شود.

13- بادسرخ (ورم بینى) و پوست سر با انداختن 4 عدد زالو به محل ورم کرده معالجه مى‏شود.

14- واریکوسل و عوارض بیضه‏ها و ضعف اسپرم مردان با انداختن 3 عدد زالو زیر بیضه‏ها معالجه مى‏شود.

15- گل‏مژه و عفونت چشم با انداختن یک عدد زالو ( فواید زالو درمانی ) به هر طرف چشم معالجه مى‏شود.

16- با انداختن دو عدد زالو پشت گوش‏ها مى توان امراض صعب العلاج مغز ( (SXC پارکینسون، رعشه، ( (SM و ( (AV گرفتگى عروق مغز، آلزایمر و صرع را معالجه کرد.

عوارض زالو درمانی

دانستنه هایی در باره عارضه زالو درمانی و این که چه زیانهایی دارد این زالو درمانی .لازم به یاد آوری است که برای جلوگیری از عارضه این نوع معالجه  تنها در مراکز و کلینیک های درمانی طبی این کاررا انجام دهید

گاهی ممکن است پس از زالودرمانی عوارض بسیار محدودی در بیمار مشاهده شود که البته احتمال بروز برخی از آن‌ها بسیار نادر است. با وجود این بهتر است از وجود این عوارض پیش از استفاده از این شیوه درمانی آگاه باشید.

خونریزی زیاد از محل گزش به‌ویژه در شرایطی که تعداد زالوهای استفاده شده زیاد باشد از شایع‌ترین این عوارض است. به‌عنوان مثال درصورتی که از 02 زالو به‌طور همزمان استفاده می‌شود مقدار خونی که از بدن بیمار خارج می‌شود ممکن است کم خونی ایجاد کند.

حساسیت به زالو از موارد بسیار نادر ولی محتمل است.

اگر فردی مبتلا به بیماری باشد که به واسطه آن با مشکل انعقاد خون روبه‌رو است باید این مسئله را با درمانگر خود حتما مطرح کند.

زالو درمانی به‌طور کلی یکی از شیوه‌های درمانی کم خطر و کم عارضه است. البته باید توجه داشته باشید که خطرات محدود این شیوه درمانی درصورتی که به متخصص متبحر و آشنا به طب سنتی مراجعه کنید قابل کنترل و پیشگیری است.

فواید زالو درمانی زیاد است. البته برای زالو درمانی باید نزد متخصص بروید . چون هم باید از زالوهای خاص و بهداشتی استفاده شود و هم مکان زالو درمانی کل بدن نیست. بلکه در زالو درمانی باید زالو روی قسمتهای خاص بدن قرار بگیرد.

امیدواریم از اطلاعاتی که در این بخش از اسان طب درباره زالو درمانی تقدیمتان کردیم بهره کافی را برده باشید. پس زالو درمانی را خودتان تنها نباید انجام دهید.