ید چیست و در چه مواد غذایی یافت می شود؟
ید چیست ؟ ید یکی از مواد معدنی ضروری در بدن است که در موادی مانند نمک ید دار وجود دارد و برای سلامتی بدن لازمست و به عنوان مثال غده تیروئید برای درست کار کردن به ید نیاز دارد. علاوه بر نمک ید دار، تربچه، مارچوبه، هویج، گوجه فرنگی، اسفناج، شاهی، سیب زمینی، نخود، قارچ، پیاز و …. هم دارای ید هستند. در این بخش از مجله پزشکی آسان طب درباره ید اطلاعاتی را تقدیم تان می کنیم.
ماده غذایی ید چیست ؟
ید در بدن به میزان بسیار کم مورد نیاز است. برای آنکه هورمون تیروئید به صورت نرمال عمل کند باید هر سال تقریباً معادل 50 میلی گرم و یا تقریباً 1 میلی گرم ید در هر هفته در رژیم غذایی مورد مصرف قرار گیرد. این شبه فلز در متابولیسم چربی ها دخالت می نماید و زیادی آن را از بین می برد و در بهبود و تقویت حالات فیزیکی و روانی دخالت دارد. کمبود ید در اطفال موجب عقب افتادگی و در اشخاص بالغ موجب سرطان سینه، احساس خستگی و… در پاره ای از حالات به ایجاد حماقت و نفهمی ختم می شود. به علاوه موجب اضافه وزن و کمبود انرژی می گردد. در صورت نرسیدن ید به بدن، در دهان احساس یک نوع طعم فلزی و گاهی زخم هایی در دهان و کمی ترشح غدد بزاقی و اسهال و تهوع خواهد شد.
ید چیست و برای شما چه می کند؟
- در سوزاندن چربی ها در رژیم های لاغری کمک می کند.
- در رشد بدن موثر است.
- به تولید انرژی بیشتر کمک می کند.
- سبب بهبود مشکلات روانی و افزایش نشاط روانی می گردد.
- در حفظ سلامت مو، ناخن، پوست و دندان ها کمک می کند.
نحوه عمل آوردن غذاها و مواد تغذیه ای که در خاک نامناسب و فاقد ید عمل آورده شده باشند به عنوان دشمنان،ید محسوب می شوند.
مقدار مورد نیاز ید چیست ؟
- اگر میزان دفع ید کمتر از 20 g/L باشد کمبود ید از نوع شدید خواهد بود.
- اگر میزان ید 20 g/L تا 40 باشد از نوع متوسط خواهد بود.
- اگر میزان دفع ید 50 g/L تا 99 باشد از نوع ملایم خواهد بود.
علائم و نشانه های کمبود ید چیست ؟
1 – در جنین : افزایش سقط، مرده زایی و نقایص مادرزادی (عقب ماندگی ذهنی، کری، اسپاستیسیتی ) ، حالت انقباضی.
2 – در شیرخوارگی : افزایش مرگ و میر دوران شیر خوراگی ، اختلال ذهنی و روانی، حرکتی، کم کاری تیروئید.
شما میتوانید اطلاعات بیشتری در مورد بیماری تیروئید را در اینجا ( غده تیروئید و اختلالات آن ) مطالعه و استفاده کنید.
3 – در دوران کودکی : گواتر، کم کاری تیروئید، اختلال عملکرد روانی و رشد فیزیکی .
4 – در دوران بلوغ : گواتر، کم کاری تیروئید و اختلال عملکرد روانی.
وقتی ید کم تر از مقداری لازم به بدن برسد سلول های غده تیروئید تجزیه می شوند و خونریزی میکنند. هر گاه کمبود ید در مدت طولانی ادامه یابد رفته رفته مقدار بسیاری بافت جایگزین ضخیم، که دیگر قادر به تولید هورمون تیروئید نمی باشد جای این سلول ها را می گیرد. در این صورت دیگر «ید» به تنهایی قادر به نوسازی چنین غده ای نخواهد بود.
هر گاه غده تیروئید با غذاهای،یددار معمولی تغذیه نشود. ید رادیوآکتیو بسیار سمی ناشی از غبارها انفجارهای اتمی را حریصانه جذب می کند. در نتیجه این غده به خصوص در برابر سرطان و «تکمه های پیش سرطانی» آسیب پذیر می گردد. هر گاه،ید کافی به غده تیروئید برسد هیچ ماده رادیو اکتیو جذب نمی شود و هیچ زیانی وارد نمی آید.
نسبت گواتر با بالا رفتن سن افزایش می یابد و به حداکثر خود در سن جوانی می رسد. شیوع آن در دختران بیش تر از پسران است. بیشترین گروه را بچه های 8 تا 14 ساله تشکیل می دهند. بچه های مدرسه ای که در مناطقی با کمبود ید زندگی می کنند. در مقایسه با بچه های مدرسه ای دیگر از ضریب هوشی ( IQ ) پایین تری برخوردارند.
نحوه عملکرد ماده معدنی ید چیست ؟
ید هایی که همراه با آب یا مواد غذایی وارد دستگاه گوارش می شوند پس از ورود به جریان خون جذب غده تیروئید می شوند و غده تیروئید در سلول های خود امکاناتی دارد که می تواند غلظت ید خود را به 30 برابر غلظت ید خون برساند و در حالات فعالیت حتی چندین برابر پیش از این مقدار ید خون را جذب نماید.
ید پس از ورود به سلول های غده ای ابتدا اکسیده و سپس وارد فضاهای درون غده ای می شوند که این فضاها از یک ماده گلیکوپروتئین به نام تیروگلوبولین پر شده اند. تیروگلوبولین در خود تعداد زیادی اسید آمینه تیروزین جا داده است که با «ید» می شوند و T4 و T3 به وجود می آورند.
بدین طریق T4 و T3 در مولکول بزرگ تیروگلوبولین جای دارند. به گزارش آسان طب،سلول های غده تیروئید بر حسب نیاز بدن مقدار کمی از این ترکیب مختلط را می بلعند و پس از بلعیدن تیروگلوبولین آنزیم هایی را روی آن می ریزند که موجب آزاد شدن T4 و T3 از مولکول تیروگلوبولین می گردند. T4 و T3 پس از آزاد شدن از مولکول تیروگلوبولین وارد مویرگ های غده می شوند و از طریق گردش خون به تمام سلول های بدن می رسند. در جریان خون نیز T4 و T3 آزاد نیستند بلکه با پروتئین های خون در پیوندند و به کندی آزاد می شوند و وارد سلول های بدن می شوند.
نتیجه مصرف ید چیست ؟
- قسمت اعظم ید از طریق غذا یا آب به بدن می رسد و مقدار کمتری نیز در بدن از تجریه مواد یددار حاصل می شود.
- ید،به سرعت از طریق دستگاه گوارش جذب می شود.
- ید،مقدار کمی در مدفوع وجود دارد.
- ید،مصرف شده به سرعت از روده ها جذب می شود.
- اگر مقدار زیادی ید در بدن باشد، مقدار آن در ترشحات بینی افزایش می یابد.
- کلر موجود در آب آشامیدنی سبب از دست دادن ید از بدن می شود.
- روزانه 120 میکروگرم ید توسط تیروئید جذب می شود.
- حدوداً 95 درصد ید بدن یعنی 8000 میکروگرم ید در تیروئید قرار دارد.
- روزانه 60 میکروگرم از یدی که جذب شده بدون تغییر و 60 میکروگرم به صورت هورمون های تیروئید به داخل خون ترشح می شود.
- ید به مقدار کمی نیز با مدفوع و عرق دفع می شود.
تامین نیاز های بدن ید چیست ؟
سه دسته مواد غذایی در تامین ید بدن شرکت دارند. بزرگ ترین منبع طبیعی ید مواد غذایی دریایی مثل ماهی آب های شور، صدف و جلبک دریایی هستند. گیاهانی که در سواحل دریا می رویند منابع خوب ید می باشند اما مواد غذایی که دور از دریا رشد می کنند و ماهی آب های تازه ید کمی دارند. یدموجود در گیاهان، بر خلاف سایر مواد معدنی، به مقدار یدخاکی بستگی دارد که گیاه در آن رشد کرده است. مطمئن ترین راه برای تامین ید کافی استفاده از نمک یددار است. مصرف نمک یددار مداخله بهداشتی برای از بین بردن اختلالات کمبود ید می باشد. کلرور سدیم مورد استفاده در تهیه غذاهای تجارتی معمولاً یددار نیست. یدی که به طور غیر عمدی به مواد غذایی اضافه می شود نیز می تواند منبع،ید باشد.
مواد غذایی سرشار از ید چیست ؟
از منابع ید به جز نمک ید دار میتوان به تربچه ، مارچوبه، هویج، گوجه فرنگی، اسفناج، شاهی، سیب زمینی، نخود، قارچ، پیاز، توت فرنگی ، اشنه دریایی، غذاهای دریایی، کبد ماهی، زرده تخم مرغ، کدو مسمایی، میگو، تن ماهی و … اشاره کرد.
دشمنان ید چیست ؟
بعضی مواد غذایی حاوی ترکیبات گواترزا هستند که در استفاده بدن از هورمون های تیروئیدی مداخله می کنند.
گیاهان خانواده کلم حاوی گواترین می باشند که مانع جذب ید در غدد تیروئید می شوند.
مواد گواترزا در بادام زمینی، کلم بروکسل، کلم پیچ، گل کلم، کلم برگی، هلو، گلابی، شلغم، و بعضی از دانه های روغنی موجود می باشد.
ید چیست ؟ این سوالی است که در این بخش از اسان طب به ان پاسخ دادیم . امیدواریم از مطالعه این بخش بهره مند شده باشید. ید یکی از مواد مورد نیاز بدن است. برای همین متخصصان توصیه میکنند همه ما از ید و نمد ید دار استفاده بکنیم.
تربچه و گوجه فرنگی دارای ید میباشند . پس پیشنهاد میکنیم از انها استفاده کنید.
منبع : AsanTeb.com
سلام ممنون بسیار مفید بود