پیشگیری از بیماری طاعون و درمان طاعون

بیماری طاعون به طور عمده یک عفونت جوندگان است که در اثر یرسینیاپستیس ایجاد می شود و از طریق گزش اکتوپارازیتهای آلوده به انسان منتقل می گردد. بیماری طاعون در انسان معمولا به یکی از دو شکل عمده بالینی یعنی لنفادنیت حاد ویا پنومونی تظاهر می کند. گاهی به دنبال پیدایش باکتریمی، ریه به طور ثانویه گرفتار می شود و گرفتاری ریه خود موجب انتقال بیماری از انسان بیمار به فرد سالم می گردد. بیماری طاعون در قرن 15 ابعادی فاجعه آمیز به خود گرفت وسبب مرگ گروه کثیری از مردم در اروپا گردید و آن را مرگ سیاه نامیدند. در این بخش درباره روشهای پیشگیری و درمان بیماری طاعون اطلاعاتی را تقدیم می کنیم.

درمان بیماری طاعون

به گزارش مجله پزشکی آسان طب به مجرد مشکوک شدن به طاعون و به منظور حفظ جان بیمار باید اقدامات درمانی عمومی واختصاصی آغاز شوند. این مساله به خصوص در مورد طاعون ریوی و شکل سپتی سمیک از اهمیت خاصی برخوردار است. زیرا در مدت 15 ساعت از شروع بیماری امکان بهبودی بسیار کاهش می یابد.

استرپتومایسین و تتراسیکلین داروهای انتخابی هستند. مقدار استرپتومایسین 0/5 گرم هر سه تا 4 ساعت به مدت دو روز از راه تزریق عضلانی و سپس 1/5 تا 2 گرم روزانه برای 7 تا 10 روز دیگر است. برخی از سوش های یرسینیا درویتنام نسبت به استرپتومایسین مقاوم بوده اند که در این موارد می توان از کانامایسین استفاده کرد. موثر بودن جنتامایسین اثبات نشده است. برخی از پزشکان استعمال استرپتومایسین را بدلیل احتمال بروز واکنش Herxheimer جایز نمی دانند.

تتراسیکلین به مقدار 2 تا 3 گرم در روز برای 48 ساعت از طریق تزریق وریدی تجویز می شود و پس از بهبود حال عمومی بیمار 2 تا 3 گرم از راه خوراکی برای 4 یا 5 روز دیگر ادامه می یابد .

کلرام فنیکل در درمان طاعون بسیار موثر است و به خصوص در مبتلایان به مننژیت طاعونی همراه با استرپتومایسین تجویز می شود . دوز اولیه آن 6 گرم در روز از طریق تزریق وریدی است و پس از بهبود حال بیمار مقدار آن به 3 گرم در روز از راه خوراکی تقلیل داده می شود .

تحقیقات اخیر نشان داده که Co-trimoxazole نیز داروی موثری در درمان طاعون می باشد .

علیرغم وجود شواهدی از انعقاد منتشر داخل عروقی ، به نظر نمی رسد که درمان با هپارین مورد داشته باشد . اکثر بیماران در هفته اول درمان (به طور متوسط 4 روز) بدون تب می شوند . بوبونها معمولا همزمان با سقوط تب بدون درد شده و از بین می روند یا کوچک می گردند . در پاره ای از موارد گانگلیونها تموج پیدا کرده و نیاز به انسزیون دارند . کاربرد رطوبت و گرما در محل خیارک ها به بهبود سریعتر آنها کمک می کند واکثرا نیاز به درناژ و جراحی نمی باشد .

پیشگیری از بیماری طاعون

اساس پیشگیری ، کنترل جوندگان ، استفاده از داروهای کشنده پارازیت های ناقل و گاهی اوقات ایمن سازی جمعیت انسانی است .

نابودی کامل طاعون وحشی به نظر می رسد که غیر ممکن است و برنامه مبارزه بایستی در جهت نابودکردن کانونهای عفونت جوندگان وحشی در اطراف نواحی سکونت انسان صورت گیرد .

در مورد بیماران مبتلا به طاعون بوبونیک رعایت شرایط واصول ضد عفونی کافی است اما پنومونی طاعونی یا انواع سپتی سمیک بایستی ایزوله کامل شوند . کلیه کسانی که با بیماران مبتلا به طاعون بوبونیک در تماس بوده اند باید با یک داروی ضد کک مناسب و موثر درمان شده و به مدت 6 روز تحت نظر باشند . در صورت بروز تب و سایر نشانه های بیماری باید بلافاصله اقدام به درمان آنها گردد .

منطقه زندگی بیمار باید با استفاده از حشره کش مناسب ضد عفونی شود . کسانی که در تماس نزدیک با یک مورد طاعون ریوی بوده اند باید به عنوان پیش گیری روزانه یک گرم تتراسیکلین ویا استرپتومایسین برای مدت 3 روز دریافت دارند .

واکسن طاعون

پس از تهیه اولین واکسن وسط Haffkine در سال 1897 ، تلاش های زیادی در جهت تهیه واکسن های مختلف به صورت کشته شده یا زنده ضعیف شده به عمل آمده است .

واکسن کشته شده طاعون توسط فرمالین در پیش گیری مفید است و در زمان حاضر توصیه می شود .این واکسن به مقدار 0/5 میلی لیتر دردو نوبت به فاصله یک ماه در عضله تزریق می گردد . به گزارش آسان طب تزریق یادآوری 0/2 میلی لیتر چهار تا دوازده هفته پس از تزریق آخر انجام می شود و با تزریقات یادآور در فواصل شش ماه می توان سطح آنتی بادی را در حد مناسب حفظ کرد .

ایمنی حاصله نسبی و امکان ابتلا پس از واکسیناسیون وجود دارد اما شدت بیماری کم و دوره آن کوتاه می گردد .
تزریق واکسن تهیه شده از باسیل زنده ضعیف شده نیز موثر است ، اما نشانه های موضعی و عمومی شدید حاصل شده و دلیلی در مورد تاثیر این واکسن در جلوگیری از طاعون ریوی در دست نیست . تجویز واکسن خوراکی EV76 تاثیر مفیدی در پیش گیری از هر دو نوع طاعون بوبونیک و ریوی در حیوانات حساس آزمایشگاهی داشته است و در مورد انسان نیز به نظر می رسد که این واکسن نتایج امیدوارکننده ای داشته باشد .

بیماری طاعون یک نوع عفونت است که میتواند از راه گزش حیوان الوده به بدن برسد و اگر دیر درمان شود گاهی کشنده است. البته این بیماری اکنون کم شده است ولی باید در هر شرایطی مراقب بود. در این بخش از اسان طب درباره راههای پیشگیری از بیماری طاعون و درمان طاعون اطلاعاتی را تقدیمتان کردیم.

منبع : https://mag.asanteb.com