بلوغ دیررس چیست و برای آن باید چه کار کرد

بلوغ دیررس یکی از مشکلاتی است که برای خیلی از نوجوانان اتفاق می افتد. و آنها به موقع علایم بلوغ را نخواهند داشت. از علل بلوغ دیررس می توان به تغذیه نامناسب،  ارث، استرس و اضطراب و … اشاره کرد. اگر متوجه شدید فرزندتان دچار بلوغ دیررس شده است حتما به یک متخصص یا مشاور مراجعه کنید.

بلوغ دیررس

از نظر تعریف به عدم بروز علائم و نشانه های بلوغ تا ۱۴ سالگی (در پسران) یا عدم رشد کامل دستگاه تناسلی (از جمله انزال) تا ۵ سال پس از شروع بلوغ، تاخیر در بلوغ یا بلوغ دیررس گفته می شود.

 اهمیت بررسی بلوغ دیررس در چیست؟

به دو دلیل توجه به بلوغ دیر رس حائز اهمیت است: (۱) ممکن است علت ان یک بیماری و اختلال جدی باشد و هرچه تشخیص و درمان زودتر صورت بگیرد، احتمال بهبودی کامل بیشتر و عوارض و عواقب بیماری کمتر خواهد بود؛ (۲) در صورت عدم درمان سریع و به موقع غالباً قد فرد کوتاهتر از معمول خواهد شد.

به گزارش  آسان طب  برای بالغ شدن دو شرط اساسی لازم است: (۱) اولا غدد بدن (و نیز قسمتهایی از مغز) فعالیت طبیعی داشته باشند؛ و (۲) دستگاه تناسلی وجود داشته باشد و در ضمن ساختمان آنها طبیعی باشد. حال اگر در هریک از عوامل فوق اختلالی وجود داشته باشد، احتمال به تأخیر افتادن بلوغ و یا بالغ نشدن شخصی نیز وجود دارد .

برخی از علل اصلی بلوغ دیررس 

سرشتی ارثی :

خوشبختانه شایعترین علت بلوغ دیررس، همین مسئله است. همچنانکه قبلا ذکر شد فقط ۹۵٪ افراد سالم در محدودهٔ طبیعی بالغ می شوند و ۵٪ بقیه افراد سالم نیز خارج از محدودهٔ سنی فوق (قبل از ۹ سالگی و یا بعد از ۱۴ سالگی بالغ میشوند و یک حالت طبیعی و فیزیولوژیک میباشد. در بلوغ دیررس سرشتی شخصی از سایر جهات (از جمله حس بویایی)کاملا طبیعی بوده و معمولاً سابقه بلوغ دیررس ی در خانواده نیز وجود دارد و بجز تحت نظر بودن پزشک نیاز به اقدام خاص دیگری ندارند.

سو ء تغذیه :

تغذیه مناسب برای فعالیت طبیعی تمامی بافتهای بدن و از جمله غدد لازم و ضروری است و نوجوانی که تغذیه مناسب و کافی نداشته (نظیر افراد با بی اشتهایی عصبی) و دچار سوء تغذیه شود، ممکن است دیرتر بالغ شود.

بیماری و استرسی مزمن:

اصولاً هر نوع بیماری مزمن تضعیف کننده (نظیر کمخونی داسی شکل، مرض قند، بیماری قلبی کبود کننده و…) فشارهای روحی و جسمی و روانی شدید و طولانی مدت (نظیر ورزش های سنگین حرفه ای، افسردگی و …) می توانند باعث بلوغ دیررس شوند.

اختلالات غدد بدن:

اختلال در فعالیت هریک از غدد دخیل در بلوغ می تواند موجب به بلوغ دیررس شود (نظیر کم کاری هیپوفیز یا کم کاری تیروئید). اختلالات دستگاه تناسلی، در اثر برخی از اختلالات ژنتیکی و یا تکاملی  ممکن است قسمتی یا تمامی دستگاه تولید مثل (نظیر بیضه ها) تشکیل نشود و یا ناقص باشد و در نتیجه تغییرات بلوغ رخ ندهد.

داروها:

برخی از داروها (خصوصاً داروهای عصبی) و تریاک و مشتقات آن و ماری جوانا اگر برای مدت طولانی استفاده شوند، میتوانند باعث تأخیر در بلوغ شوند.

 در صورت تاخیر در بلوغ چه کار باید کرد؟

معاینه و برخی آزمایشات هورمونی و گاهی سونوگرافی و رادیولوژی اغلب به علت تأخیر بلوغ دست مییابد. در برخی از افراد ممکن است نیاز به مطالعات کروموزومی پیدا شود.