ویتامین K و بررسی اثرات بینظیر آن بر روی سلامتی انسان
ویتامین K به گروهی از ویتامینهای محلول در چربی اشاره داشته و نقش مهمی در لخته شدن خون، متابولیسم استخوان و تنظیم میزان کلسیم خون دارند. بدن انسان برای تولید پروترومبین، پروتئین و عامل لخته شدن نیاز به ویتامین K دارد. افرادی که از داروهای کاهشدهنده خون مانند وارفارین یا کومادین استفاده میکنند باید از مصرف زیاد این ویتامین پرهیز کرده و قبل از مصرف، حتما با پزشک مشورت نمایند.
اطلاعاتی کامل درباره ویتامین K
کمبود این ویتامین به ندرت اتفاق میاُفتد، اما در موارد شدید میتواند موجب لخته شدن خون و خونریزی شود. ویتامین K1 یا فایولووینون در گیاهان موجود بوده و نوع اصلی ویتامین K در رژیم غذایی را تشکیل میدهد، نوع دوم نیز که منابع کمتری دارد ویتامین K2 یا منواکینون بوده که در برخی از غذاهای مبتنی بر حیوانات وجود دارد. ما در این مقاله قصد داریم تا موضوعات مرتبط با آن را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم.
موضوعات عبارتند از:
- نحوه استفاده و مزایای ویتامین K
- مقدار مصرف ویتامین K
- خطرات احتمالی
نحوه استفاده و مزایای ویتامین K
ویتامین K1 یا Phylloquinone در گیاهان یافت شده و هنگامی که افراد از آن مصرف نمایند، باکتریهای موجود در روده بزرگ را به ویتامین K2 تبدیل کرده و در نتیجه این ویتامین در روده کوچک جذب شده و در بافت چربی و کبد ذخیره میشود.
سلامت استخوان: به نظر میرسد که میان کمبود این ویتامین و پوکی استخوان رابطهای برقرار است. مطالعات انجام شده حاکی از آن است که ویتامین K از استخوانهای قوی محافظت کرده، تراکم استخوانها را بهبود بخشیده و خطر شکستگی را کاهش میدهد. با اینحال، هنوز به مطالعات بیشتری برای اثبات این موضوع نیاز است.
سلامت حافظه: افزایش سطح خون این ویتامین با بهبود حافظه اپیزودیک در بزرگسالان و افراد مسن نیز در ارتباط است. طبق یک مطالعه، افراد سالم بالای 70 سال با بالاترین سطح خون ویتامین K1 دارای بالاترین میزان حافظه اپیزودیک کلامی بودند.
سلامت قلب: ویتامین K ممکن است با جلوگیری از کانیسازی که با استفاده از آن مواد معدنی در شریانها ایجاد میشود، فشار خون پایین را کاهش دهد. این کار باعث میشود تا قلب بتواند آزادانه خون را از طریق بدن پمپاژ کند.
Mineralization به طور طبیعی با افزایش سن در افراد رخ داده و عاملی خطرناک برای بیماریهای قلبی محسوب میشود. بهتر است بدانید که مصرف این ویتامین سبب کاهش خطر سکته مغزی در افراد خواهد شد.
مقدار مجاز مصرف ویتامین K
مصرف این ویتامین در نوزادان و کسانی که به علت سندرم کوتاه مدت، فیبروز کیستیک، بیماری سلیاک یا کولیت اولسراتیو با مشکل نارسایی کبد مواجه میشوند، توصیه میشود. به طور معمول تزریق ویتامین K برای جلوگیری از خونریزی در جمجمه نوزادان که عاملی مرگآور بوده، استفاده میگردد. مصرف توصیه شده این ویتامین بسته به سن و جنس افراد متفاوت خواهد بود. مصرف این ویتامین برای زنان 19 سال به بالا 90 میلیگرم بوده و مردان نیز باید 120 میلیگرم از آن را مصرف نمایند.
معرفی منابع ویتامین K
ویتامین K1 به مقدار زیادی در سبزیجاتی با برگ سبز و گوجهفرنگی وجود دارد. منابع دیگر آن نیز شامل روغنهای گیاهی و برخی میوهها خواهد شد. منابع ویتامین K2 یا منانوکین نیز گوشت، محصولات لبنی، تخم مرغ و لوبیای سویا میباشد. در زیر نمونههایی از منابع غذایی این ویتامین آورده شده است که به آنها اشاره خواهیم کرد:
10 شاخه سبزی جعفری حاوی 90 میلیگرم
نصف فنجان از سبزیجات یخ زده و جوشانده شده حاوی 530 میلیگرم
یک فنجان اسفناج خام حاوی 145 میلیگرم
1 قاشق غذاخوری روغن سویا حاوی 25 میلیگرم از این ویتامین
نصف فنجان انگور حاوی 11 میلیگرم
تخممرغ پخته شده حاوی 4 میلیگرم
نکات و دستورالعملها درباره این ویتامین
دستورالعملهای زیر برای افزایش ویتامین k بدن توسط متخصص تغذیه تایید و به ثبت رسیده است.
هویج پخته شده با کلم بروکلی
لازانیا با اسفناج
کلم بروکسل سرخ شده با گردو و آووکادو
سالاد اسفناج و پستو
وجود چربی در رژیم غذایی، جذب این ویتامین را افزایش میدهد، بنابراین سالاد حاوی سبزیجات به همراه روغن زیتون موجب جذب ویتامین k مورد نیاز بدن خواهد شد.
خطرات احتمالی
خطرات ناشی از مصرف این ویتامین بعید به نظر میرسد و مصرف هر گونه مکمل ممکن است ایجاد مسمومیت کند. ویتامین K می تواند با چندین دارو رایج، از جمله رقیق کننده خون، ضد انعقاد خون، آنتی بیوتیک، داروهای کاهش دهنده کلسترول و داروهای کاهش وزن تعامل داشته باشد. رقیقکنندههای خون مانند وارفارین برای جلوگیری از لخته شدن خون استفاده شده و میتواند جریان خون را به مغز یا قلب متوقف کند. افزایش یا کاهش ناگهانی مصرف این ویتامین میتواند اثرات این داروها را تحت تاثیر قرار دهد. حفظ مصرف ویتامین K به صورت روزانه از این مشکلات جلوگیری خواهد کرد. داروهای ضد انعقادی، اگر در دوران بارداری و یا در هنگام تغذیه با شیر مادر مصرف شوند، خطر ابتلا به کمبود این ویتامین را در جنین یا نوزاد افزایش خواهد داد.
نمونههایی از این ضد انعقادها عبارتند از:
- فنوتیوین
- دیالانتین
داروهای کاهشدهنده کلسترول باعث جذب چربی نیز میشوند. چربیهای غذایی برای جذب ویتامین B لازم است، بنابراین افرادی که این دارو را مصرف میکنند ممکن است در معرض خطر ابتلا به کمبود این ویتامین قرار بگیرند. فردی که این داروها را مصرف میکند لازم است با پزشک خود در مورد مصرف این ویتامین مشورت نماید. بهترین راه برای اطمینان از داشتن مواد مغذی کافی در بدن، مصرف رژیم متعادل با مقدار زیادی میوه و سبزیجات است. بنابراین مصرف مکملها فقط باید در صورت کمبود ویتامین مورد نظر و تحت نظارت پزشک انجام گیرد.
منبع: http://asanteb.com
