درمان اسکیزوفرنی با دارو و بدون دارو
اسکیزوفرنی یکی از بیماری های روحی است که علائم خاص خود را دارد. مثلا شخص در حال صحبت است ولی ناگهان حرفش را قطع می کند ولی خودش هم دلیلش را نمی داند. یا اینکه فکر می کند کسی در حال توطئه علیه اوست و می خواهد به او آسیب برساند. اسکیزوفرنی با دارو و بدون دارو درمان می شود. در این بخش درباره روشهای درمان اسکیزوفرنی اطلاعاتی را تقدیم می کنیم. برای آشنایی با علائم اسکیزوفرنی روی آن کلیک کنید.
درمان اسکیزوفرنی
درمان اسکیزوفرنی که در این بخش از مجله پزشکی آسان طب به آن اشاره می کنیم به دو بخش داروهای ضدروان پریشی و درمان‌های روانی-اجتماعی تقسیم می‌شوند. مدیر پرونده‌ی بیمار، بیمار، درمان دارویی و درمان روانی-اجتماعی باید با هم هماهنگ باشند تا بهتر جواب دهد.
1- درمان اسکیزوفرنی با دارو
یکی از روشهای درمان اسکیزوفرنی استفاده از داروهای ضد روان پریشی است. طبق اطلاعات بدست آمده از اواسط دهه ۱۹۵۰ داروهای ضد روان پریشی وجود داشتند. به انواع قدیمی‌تر آنها، ضد روان‌پریش‌های سنتی یا نسل اول گفته می شود. کم کم در دهه ۱۹۹۰، داروهای ضد روان‌پریشی جدید تولید شدند که به آنها ضد روان‌پریش‌های نسل دوم گفته می شود.
عوارض داروهای ضد روان‌پریشی
عوارض داروهای ضد روان پریشی برای خیلی از افراد وجود دارد. البته بیشتر آنها بعد از چند روز از بین می‌روند. این نکته را یادآوری می کنیم کسانیکه داروهای ضد روان‌پریشی مصرف می‌کنند، نباید قبل از سازگار شدن با داروهای جدید، رانندگی کنند.
برخی عوارض داروهای ضد روان پریشی عبارتند از :
- خواب‌آلودگی
- سرگیجه هنگام جابجایی موقعیت
- تاری دید
- افزایش ضربان قلب
- حساسیت به نور خورشید
- خارش پوست
- مشکلات قاعدگی برای زنان
افزایش وزن و تغییراتی در سوخت و ساز (متابولیسم) بدن از عوارض داروهای ضد روان‌پریشی نسل دوم است. این اثرات جانبی میتوانند خطر دیابت و کلسترول بالا را افزایش بدهند. بنابراین اگر در حال استفاده از داروی ضدروان‌پریشی نسل دوم هستید، باید دائما وزن، سطح قندخون (گلوکز) و سطح لیپید تان توسط پزشک کنترل شود.
برخی دیگر از عوارض داروهای ضد روان‌پریشی نسل اول:
- سفتی عضلات
- گرفتگی‌ها (اسپاسم‌های) مزمن عضلانی
- رعشه
- بیقراری
پزشکان و بیماران برای انتخاب دارو، مقدار دارو و طرح درست درمان، باید با هم همکاری کنند و این ارتباط باید بر اساس نیازهای فردی بیمار و موقعیت پزشکی او باشد.
از عوارض استفاده طولانی‌مدت داروهای ضد روان‌پریشی نسل اول میتوان به دیسکینزی تاردیو یا دیسکینزی تاخیری (TD) اشاره کرد. TD موجب حرکات غیر ارادی خواهد شد. این حرکات معمولا در ناحیه‌ی دهان صورت می‌گیرند. TD می‌تواند خفیف یا شدید باشد. گاهی اوقات، افراد مبتلا به TD، پس از قطع مصرف دارو، نسبتا یا کاملا بهبود می‌یابند. این مشکل در داروهای نسل دوم به احتمال کمتر رخ می دهد. اگر حس می کنید دچار TD شده اید قبل از اینکه دارو را قطع کنید با پزشک مشورت کنید.
طریقه‌ی مصرف داروهای ضد روان‌پریشی
داروهای ضد روان‌پریشی معمولا روزانه و به دو شکل قرص و شربت مصرف می‌شوند. برخی ضد روان‌پریش‌ها تزریقی هستند که ماهانه یک یا دو بار تجویز می‌شوند.
- نشانه‌های اسکیزوفرنی از قبیل احساس هیجان و توهم، معمولا چند روز پس از شروع درمان با ضد روان‌پریش‌ها، بهتر خواهد شد.
- نشانه‌هایی مانند هذیان، معمولا ظرف چند هفته، برطرف می‌شوند.
- بعد از گذشت حدود ۶ هفته، بسیاری از افراد، بهبود نشانه‌های‌شان را تجربه می‌کنند.
- خیلی ها هم همچنان تعدادی از نشانه‌ها را خواهند داشت، اما معمولا داروها از تشدید نشانه‌ها جلوگیری می‌کنند.
با وجود این، افراد به روشهای مختلفی به داروهای ضد روان‌پریشی واکنش نشان می‌دهند و هیچ‌کس نمی‌تواند از پیش بگوید بیمار چگونه به داروها واکنش نشان خواهد داد.
تداخل دارویی داروهای ضد روان پریش
داروهای ضدروان‌پریشی اگر با داروهای خاص دیگری همزمان مصرف شوند، میتوانند اثرات جانبی ناخوشایند یا خطرناکی را به وجود آورند. بنابراین باید پزشک خود را از مصرف داروهای بدون نسخه و با نسخه، ویتامین‌ها، مواد معدنی و مکمل‌های گیاهی و حتیمصرف مشروبات الکی و داروهای خیابانی برای اهداف غیرپزشکی باخبر کنید.
2- درمان اسکیزوفرنی با روشهای روان درمانی
روان‌درمانی به اسکیزوفرن‌هایی که شدت یا میزان بیماری شان ثابت مانده، یعنی نه بیشتر شده و نه کمتر کمک می کند. در این روش مهارت‌های مقابله با مشکلات به اسکیزوفرن‌ها داده می شود و به آنها کمک می‌کند تا اهداف زندگی‌شان را دنبال کنند، اهدافی مانند حضور در مدرسه و محل کار.
مهارت‌های مدیریت بیماری
بیمار باید درباره بیماری و روشهای کنترل آن مهارت های لازم را بیاموزد. اسکیزوفرن‌ها میتوانند به مدیریت بیماری خودشان، کمک کنند. آنها میتوانند در این زمینه تصمیمات آگاهانه‌ای بگیرند. اگر بیماران بدانند چگونه مراقب نخستین نشانه‌های هشدار دهنده‌ی عود بیماری باشند و چگونه آن را کنترل کنند، بهترین میتوانند با این مشکل کنار بیایند.
توان‌بخشی
توان‌بخشی بر آموزش اجتماعی و حرفه‌ای برای کمک به اسکیزوفرن‌ها تأکید می‌کند. از آنجا که سن ابتلا به اسکیزوفرنی معمولا با دوره‌های حساس رونق کاری (سنین ۱۸ تا ۳۵) مصادف است، معمولا گذرگاه‌های کار و زندگی این افراد را مسدود می‌کند و جلوی پیشرفت آنها را میگیرد، توان بخشی به این افراد خدمات شغلی، مشاوره‌ی مدیریت مالی و آموزش مهارت‌هایی جهت حفظ روابط مثبت را می دهد تا این اشخاص هم بتوانند به زندگی فردی و اجتماعی شان ادامه بدهند و در آن موفق باشند.
آموزش خانواده
خانواده ها هم باید در زمینه اطلاعاتی پیدا کنند و بفهمند چگونه باید به درمان این بیماران کمک کنند و چگونه با آنها رفتار کنند. برنامه‌های آموزش و حمایت از خانواده‌ها به خویشاوندان و علاقمندان، درباره‌ی اسکیزوفرنی و درمان آن آموزش می‌دهد و توانایی آنها را برای کمک به بهبود عزیزان‌شان، تقویت می‌کند.
رفتاردرمانی شناختی CBT
طبق اطلاعات بدست آمده رفتا درمانی شناختی (CBT) نوعی روان درمانی است که الگوهای فکری و رفتاری بی‌فایده را تغییر می دهد. درمانگر با این روش به اسکیزوفرن‌ها یاد می‌دهد چگونه واقعیتِ افکار و ادراکات‌شان را آزمایش کنند، چگونه به صداهای آزاردهنده «گوش ندهند» و چگونه نشانه‌های‌شان را به طور کلی مدیریت کنند.
گروه های خودیار مخصوص بیماران اسکیزوفرنی
اسکیزوفرن‌ها گروهی به نام گروه های خودیار دارند که طی آن اعضای گروه از یکدیگر حمایت می‌کنند، به هم دلداری می‌دهند و اطلاعات‌شان را درباره‌ی استراتژی‌ها و روشهای مفید مقابله به اشتراک می‌گذارند. در این گروهها درمانگری وجود ندارند و همه عین هم بیمار هستند. همه میتوانند تجربه هایشان را با هم درمیان بگذارند و برای درمان به همدیگر کمک کنند. با شرکت در این گروه ها شخص اعتماد به نفس گرفته و کمتر گوشه گیر می شود.
امیدواریم از اطلاعاتی که در این بخش از مجله پزشکی آسان طب درباره روشهای درمان اسکیزوفرنی تقدیم تان کردیم بهره کافی را برده باشید.
منبع : https://mag.asanteb.com
