آزمایش بر روی حیوانات خانگی را می‌ توانیم به دو نوع کلی تقسیم کنیم:

1. آزمایشات آموزشی    
2. آزمایشات تحقیقاتی

آزمایشات آموزشی نوعی آزمایش بر روی حیوانات

امروزه در رشته های بیولوژی، دامپزشکی، پزشکی، داروسازی، فیزیولوژی، دندانپزشکی، صنایع غذایی، محیط زیست و حتی آموزش هنر از حیوانات زنده استفاده می‌ گردد.

در کلاس های آزمایشگاهی آناتومی و فیزیولوژی و فارماکولوژی بیشترین تعداد حیوانات بکار می‌ روند. در مدارس بسیاری از کشور ها نیز دانش‌ آموزان روی حیوانات، آزمایشاتی انجام می‌ دهند که معمولاً بدون استفاده از مواد بی‌حسی یا با بی‌حسی ناقص انجام می‌ شود. این آزمایشات ضایعات شدیدی در مهره داران به وجود می‌ آورد. این اعمال حتی گاهی بدون سرپرستی مربی و در ساعت های بعد از مدرسه انجام می گردد.

این مقاله را نیز مطالعه بفرمایید : طی کردن 6 گام تا برقراری روابط خوب با حیوانات خانگی

مضراتی که آزمایش روی حیوانات برای دانشجویان به همراه دارد عبارتند از :

• آسیب رساندن و کشتن حیوانات، قبل از هر چیز به دانشجویان بی‌ احترامی به زندگی و حیات آموخته می شود.
• در عمل به آن ها نشان می‌ دهد که خشونت و کشتن، روشی مجاز و قابل قبول می باشد.
• حساس بودن نسبت به سایر موجودات زنده یک ارزش اخلاقی است که بسیاری از اساتید دانسته یا ندانسته آن را در دانشجو می‌ کشند.
• حساس بودن کیفیتی است که ما را از علائمی که محیط و دیگران می‌ فرستند آگاه می‌ سازد و ما برای درک دیگران و شناختن حد و مرزها و احترام به حقوق آن  ها به آن ها نیازمند می باشیم.

انسان ها سعی دارند تا سطح زندگی خود و اخلاقیات را در آن بالا ببرند اما بدون احترام گذاشتن به سایر موجودات این کار امکان پذیر نخواهد بود. زیرا عدم احترام و همدردی نسبت به دیگران در درون آزمایشگاه خاتمه نمی‌ یابد و به محیط خانه و جامعه هم گسترش خواهد یافت.

دانشجو باید بداند که مسئول کار هایی است که انجام می‌ دهد و صدمه زدن به حیوانات نوعی خشونت و بهره‌کشی و استثمار می باشد و با سایر خشونت‌ های متداول در جامعه مانند تبعیض‌ های جنسیتی و نژادی مشابه و هم جنس است.

ارتباط خشونت آمیز بین دانشجو و حیوان برای دو طرف مخرب خواهد بود. هر ساله در سطح جهان صد ها میلیون حیوان در اثر عملیات آزمایشی، بریدن و قطع اعضاء بدنشان قربانی می‌ گردند و بسیاری از آن  ها به معنای حقیقی کلمه تا سر حد مرگ شکنجه می‌ شوند.

آن  ها در شرایطی بیشترین‌ فشار ها و درد ها را تحمل می‌ کنند که کوچک ترین توان دفاع از خود در برابر انسان ها را ندارند.

تمام مراحل تهیه حیوان از گرفتن آن از طبیعت، پرورش، حمل و نقل، نگهداری و انجام آزمایش، همه و همه کاری غیرطبیعی می باشد و به او آسیب وارد می سازد و باعث درد، ترس، ناراحتی و در نهایت مرگ حیوان می‌ شود.

محققان با کلمات بخصوصی کارشان را طور دیگری جلوه می  دهند، به طور مثال به جای قتل حیوان در آزمایشگاه آن را قربانی کردن به دلیل پیشرفت علم معرفی می کنند.

درد و رنج حیوان دیسترس (Distress) نام دارد. آن  ها در برابر عذاب روحی و جسمی که به حیوان وارد می گردد سکوت می کنند. بعضی از آن  ها حیوان را در رتبه پایین  تری از انسان به حساب می  آورند و او را فاقد احساسات و عواطف، ساختار های خانوادگی، هوش، نوعدوستی و پیوندهای اجتماعی می دانند.

روش های جایگزین آزمایش بر روی حیوانات 

روش  های جایگزین، روش هایی می باشند که جانشین روش های دیگر می‌ گردند در حالی که همان اطلاعات را فراهم می‌ کنند. در آموزش از مدل‌ های مختلفی می‌توان استفاده نمود.

همراهان مجله ی پزشک آسان طب ؛ جایگزین‌ ها انواعی از مدل‌ های آموزشی هستند که باید دارای خصوصیات لازم و کافی برای بررسی بیماری‌ها و ضایعات می باشند و می توانند حالات خاصی را تقلید کنند و قابل انتقال از یک آزمایشگاه به آزمایشگاه دیگر باشند و در اکثر آزمایشگاه‌ ها قابل استفاده هستند و با روش های موجود قابل بررسی کردن می باشند.

روش های جایگزین آزمای های آموزشی که در حال حاضر وجود دارند عبارتند از:

• فیلم های ویدئویی
• کار در کلینیک روی بیماران در کنار مربی
• شبیه ساز های کامپیوتری
• جسد حیوانات مرده
• مانکن و یا آدمک

تا 20 سال پیش در تمام دانشکده‌ های پزشکی و رشته‌های وابسته از حیوانات زنده در کلاس‌ های فیزیولوژی، فارماکولوژی و جراحی استفاده می‌ شد. امروزه حدود 95 درصد دانشکده‌ ها استفاده از حیوان را به طور کامل حذف کرده‌اند. 5 درصد باقی نیز به طور بسیار محدودی از حیوانات استفاده می‌ کنند.