ارائه اطلاعاتی در رابطه با رابدومیولیز و درمان آن
یکی از مشکلاتی که می‌تواند در اثر تجزیه عضلات ایجاد شود رابدومیولیز نام دارد، شکستگی عضلات باعث آزادسازی میوگلوبین در جریان خون خواهد شد، در صورتی که این ماده در خون بیش از حد وجود داشته باشد می‌تواند موجب آسیب کلیه‌ها گردد. بر اساس اطلاعات موجود چیزی در حدود 26000 مورد رابدومیولیز در ایالات متحده آمریکا گزارش شده است، اکثر این افراد با تزریق داروهای خاص درمان می‌شوند اما برخی هم امکان دارد برای جلوگیری از آسیب کلیه‌ها دیالیز و یا هموفیلتراسیون را انجام دهند.
معرفی برخی از علائم و دلایل ایجاد رابدومیولیز
علائم اولیه رابدومیولیز می‌توانند در حد بسیار کمی ایجاد شوند، علائم این مشکل خاص و منحصر به فرد نیستند، گاها به سایر بیماری‌ها شباهت دارند، برخی از این نشانه‌ها را می‌توان موارد زیر عنوان کرد:
- ضعف عضلانی
- خارج شدن مقادیر کم ادرار
- احساس خستگی
- درد و رنج
- ایجاد شدن کبودی
- ادرار به رنگ تیره
- ایجاد شدن مشکلاتی نظیر تب
احساس ناخوشایندی که حکایت از مبتلا شدن به یک نوع بیماری دارد
- حالت تهوع
- استفراغ
- سرگیجه
رابدومیولیز همواره توسط آسیب‌های عضلانی ایجاد می‌گردد، این آسیب‌ها می‌توانند دلایل فیزیکی، شیمیایی و ژنتیکی داشته باشند. اگر بخواهیم به طور کلی بگوییم، هر عاملی که باعث آسیب عضلات شود ممکن است منجر به ایجاد رابدومیولیز گردد. برخی از علت‌های احتمالی این مشکل عبارتند از:
√ تروما: این مورد خود به تنهایی علت‌هایی دارند که شامل موارد زیر می‌شود:
- آسیب‌هایی که حین افتادن وسیله سنگین بر روی عضلات رخ می‌دهد
- سوختگی درجه سوم
- مسدود شدن رگ‌های خونی
- برخی از لرزهای شدید
- فشار عضلانی پاتولوژیک
- به علت تصادفاتی که در رانندگی ایجاد می‌گردد
√ اختلال ژنتیکی و متابولیکی: بعضی از افراد به علت داشتن شرایط ژنتیکی همانند مشکلات متابولیسم امکان دارد دچار رابدومیولیز گردند، برخی از مشکلات متابولیک مانند موارد زیر می‌توانند موجب ایجاد رابدومیولیز گردند:
- کم کاری تیروئید یا سطوح پایین هورمون تیروئید
- کتواسیدوز دیابتی و یا ایجاد کتون در بدن
- عدم تعادل الکترولیتی
اختلالات ژنتیکی که می‌توانند در ایجاد رابدومیولیز نقش داشته باشند عبارتند از:
- کمبود کارنیتین
- بیماری مکردل
- کمبود لاکتات دهیدروژناز
- دیستروفی عضلانی
√ عفونت و التهاب: عفونت و التهاب‌های زیادی وجود دارند که می‌توانند موجب ایجاد رابدومیولیز گردند، از جمله:
- عفونت‌های ویروسی
- عفونت‌های باکتریایی
- پلی میوزیت
- درماتوموتیسیت
- مار گزیدگی
√ داروها: یکی از علت‌های مهم رابدومیولیز داروهایی است که برای کاهش کلسترول به کار گرفته می‌شوند، داروهای استاتین که عبارتند از:
- آتورواستاتین
- پروستادین
با اینکه رابدومیولیز تنها در برخی از افراد استفاده کننده این داروها ایجاد می‌شود اما باید نسبت به این مشکل آگاهی داشته باشند، رابدومیولیز ممکن است به علت قرار گرفتن در معرض سموم خاص و یا میزان بالای الکل هم ایجاد شود. برخی از داروهایی که می‌توانند موجب ایجاد رابدومیولیز گردند شامل موارد زیر می‌شود:
- سیکلوسپورین
- اریترومایسین
- کلشیسین
- کوکائین
- آمفتامین
چگونه رابدومیولیز قابل تشخیص خواهد بود؟
بر اساس مشاهدات صورت گرفته به نظر می‌رسد پزشکان با مشاهده عضلات بزرگ در بدن که دارای برخی از نشانه‌ها نیز باشد مشکل را تشخیص دهند، البته ممکن است آزمایش ادرار و خون نیز تشخیص داده شود. آزمایش‌هایی که برای تعیین سلامت عضلات و کلیه انجام می‌شود شامل موارد زیر خواهد بود:
- کراتین کیناز، آنزیم موجود در عضلات اسکلتی، مغز و قلب می‌باشد
- میوگلوبین در خون و ادرار، نوعی پروتئین که محصول جانبی از تجزیه عضلات می‌باشد
- پتاسیم که یکی دیگر از مواد معدنی مهم بوده و ممکن است به استخوان و عضلات صدمه وارد نماید
وجود سطوح بالایی از موارد گفته شده می‌تواند به عنوان نشانه‌هایی از آسیب عضلانی مورد بررسی قرار گیرد.
گزینه‌های درمانی برای رابدومیولیز
یکی از نکاتی که در زمینه درمان می‌توان به آن اشاره کرد تشخیص زودهنگام است، در صورتی که این مشکل در اولین مراحل آن تشخیص داده شود می‌توان بدون آسیب طولانی مدت کلیه‌ها را درمان کرد.
√ بازیابی سیال: دریافت مایع کافی در بدن می‌تواند به عنوان مهمترین روش درمانی شناخته شود، این سیال حاوی بی کربنات بوده و می‌تواند میوگلوبین را از درون کلیه‌ها خارج کند.
√ داروها: پزشکان ممکن است داروهایی همانند بی کربنات و انواع خاصی از دیورتیک‌ها را برای کمک به حفظ عملکرد کلیه تجویز نمایند، آنها همچنین ممکن است سطوح بالای پتاسیم در خون، سطح پایین کلسیم در خون و یا هیپوکلسمی را با مایعات مناسب IV درمان کنند.
√ دیالیز: در صورتی که آسیب کلیوی و نارسایی آن به صورت حاد باشد ممکن است نیاز به دیالیز وجود داشته باشد، در طول انجام دیالیز خون از بدن خارج شده و درون ماشین مخصوص دیالیز از هرگونه مواد زائد پاک خواهد شد.
√ درمان‌های خانگی: در موارد خفیف رابدومیولیز می‌توان با برخی از درمان‌های خانگی به سراغ مشکل رفت، اهداف این درمان‌های خانگی استراحت است، به این ترتیب که عضلات بتوانند بازیابی کرده و در صدد جلوگیری از آسیب بیشتر به کلیه برآیند. هرگاه احساس خستگی کردید در یک موقعیت آرام قرار گرفته و سعی کنید تا استراحت خوبی داشته باشید.
چشم‌انداز بلند مدت رابدومیولیز
چشم‌انداز بلند مدت افراد مبتلا به رابدومیولیز بستگی به میزان آسیب کلیه دارد، اگر رابدومیولیز در مراحل ابتدایی مورد درمان قرار گیرد می‌توان برخی از عوارض عمده آن را در چند هفته حل کرد و سلامت را به دست آورد، بعید نیست که افراد مبتلا پس از گذراندن مراحل ذکر شده هنوز هم احساس ضعف و درد ناگهانی عضلات را داشته باشند. در صورتی که کلیه‌ها آسیب ببینند امکان دارد آسیب‌ها به صورت دائمی باشند. تعدادی از عوارض و علائم رابدومیولیز جدی هستند و اگر مورد درمان قرار نگیرند امکان دارد زندگی افراد را نیز تهدید نمایند و به همین دلیل می‌توان گفت که این یک موضوع جدی به حساب می‌آید و باید مورد پیگیری قرار گیرد تا بتوان از ایجاد هرگونه مشکل جلوگیری به عمل آورد.
نکاتی برای جلوگیری از رابدومیولیز
پس از انجام هرگونه فعالیت سنگینی می‌توانید با مصرف آب و نوشیدنی‌های مفید مانع ایجاد رابدومیولیز شوید، اینکار موجب می‌گردد تا میوگلوبین‌های احتمالی آزاد شده به وسیله ادرار رفع شوند. همواره سعی کنید یک بطری آب در کنار خود داشته باشید تا در مواقع نیاز بتوانید از آن استفاده کنید، هر زمان که کوچکترین تشنگی احساس کردید باید آب بنوشید و نگذارید تا تشنگی شما افزایش یابد. در صورتی که نسبت به وجود عفونت مشکوک هستید باید سریعا به پزشک مراجعه کرده تا بتوانند تشخیص درستی داشته باشند.
منبع: https://mag.asanteb.com
