هر آنچه باید در رابطه با افزودنی کاراگینان بدانید

کاراگینان (Carrageenan) یک مکمل غذایی معمولی بوده که از جلبک دریایی قرمز استخراج شده است. اداره غذا و داروی ایالات متحده آمریکا (FDA) این افزودنی را مورد تایید قرار داده اما در رابطه با آن نگرانی‌هایی نیز وجود دارد. گروهی از دانشمندان بر این باورند که کاراگینان می‌تواند موجب التهاب، مشکلات گوارشی همانند تحریک‌پذیری (IBD) و حتی سرطان روده بزرگ شود اما اعتبار این ادعاها به شدت مورد بحث قرار دارد، در این مقاله قصد داریم نگاهی دقیق به این مکمل غذایی داشته باشیم.

ارائه اطلاعاتی در رابطه با کاراگینان

کاراگینان در انواع مختلف می‌تواند خطرات احتمالی زیادی را ایجاد نماید. کاراگینان درجه یک از جلبک دریایی قرمز استخراج شده و به همراه مواد قلیایی پردازش می‌شود. هنگامی که کاراگینان به همراه اسید همراه شود ماده‌ای به نام پلیژن ایجاد می‌کند که برای سلامتی می‌تواند مضر باشد. پلیژن یک ماده التهابی بوده و محققان غالبا از آن برای داروهای ضد التهابی جدید در آزمایشگاه استفاده می‌کنند، پلیژن به عنوان یک افزودنی تایید شده نیز شناخته می‌شود.

اعلام رسمی و کامل نتایج پژوهش‌ها

به گزارش مجله پزشکی آسان طب کاراگینان پردازش شده یا پلیژن برای خوردن ایمن نیست، اینطور که از تحقیقات بر روی حیوانات پیداست این مورد می‌تواند موجب ایجاد تومورها در روده شود و حتی امکان ایجاد سرطان کولون نیز وجود دارد. به علت احتمال ایجاد خطرات مطالعات کمتری از اثرات بالقوه آن بر روی انسان وجود دارد. یافته‌هایی از این قبیل منجر شده تا آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان ماده پلیژن را به عنوان ماده‌ای سرطان‌زا برای انسان معرفی نمایند. این مسئله بدان معناست که آژانس با دیدن تاثیرات ایجاد سرطان بر روی حیوانات به این نتیجه رسیده است که احتمال ایجاد آن بر روی انسان نیز وجود دارد. گروهی از دانشمندان نگران خطرناک بودن کاراگینان غذایی هستند، برخی از مطالعات انجام شده در دهه 1960 حکایت از آن دارد که در صورت ترکیب آن با اسید معده امکان سمی شدن غذا وجود دارد اما هنوز جوامع پزشکی نتوانسته‌اند به صورت دقیق اعلام کنند که چه میزان از مصرف آن می‌تواند باعث ایجاد سم شود، بهتر است بدانید که هیچگونه آزمایش انسانی در این رابطه وجود ندارد. بر اساس برخی از یافته‌ها در سال 2017 مشخص شده است که حتی کاراگینان بدون داشتن اثرات زیاد نیز می‌تواند موجب ایجاد التهاب و اختلالات روده شود که این مسئله حکایت از ایجاد زخم و IBD دارد، با این‌حال محققان یک بررسی در سال 2018 به این نتیجه رسیده‌اند که شواهد کافی برای نتیجه‌گیری در مورد اثرات دقیق سلامتی کاراگینان وجود ندارد.

چگونه کاراگینان مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد این مکمل به روش‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با اینکه هیچ عطر، طعم و یا ارزش غذایی خاصی ندارد اما می‌تواند به عنوان یک تثبیت کننده مورد استفاده قرار گیرد.  برخی از تولیدکنندگان آن را در محصولاتی همانند شیر شکلات جهت تثبیت ارتباطشان استفاده می‌کنند، همچنین می‌تواند جایگزین چربی در غذاهای کم چرب باشد. شرکت‌هایی هستند که اغلب از کاراگینان به عنوان جایگزین گیاهی برای ژلاتین استفاده می‌کنند، همانند دسرها، البته بر اساس مشاهدات صورت گرفته این یک ماده مرسوم در مواد غذایی کنسرو شده مخصوص حیوانات می‌باشد. برخی از محصولات غیر غذایی همانند خمیر دندان نیز دارای کاراگینان هستند، اداره غذا و داروی ایالات متحده آمریکا (FDA) به تولیدکنندگان اعلام کرده است که بر روی محصولات خود باید نام مکمل مربوطه را برچسب نمایند.

خطرات و عوارض جانبی احتمالی کاراگینان

بهتر است بدانید که بحث در رابطه با وجود ارتباط بین یافته‌های مطالعات مبتنی بر حیوانات و انسان‌ها وجود دارد، کاراگینان دارای عوارض جانبی احتمالی نیز می‌باشد که عبارتند از:

• التهاب
• نفخ
• سندرم روده تحریک پذیر و IBD
• عدم تحمل گلوکز
• سرطان کولون
• حساسیت غذایی

معرفی برخی از محصولات غذایی حاوی کاراگینان

همانطور که در قسمت قبل هم گفته شد کاراگینان دارای موارد استفاده گوناگونی بوده و به همین دلیل در طیف گسترده‌ای از محصولات گنجانده شده است. غذاهای زیر معمولا حاوی کاراگینان می‌باشند:

√ لبنیات: شیر خامه‌ای، شیر شکلاتی، بستنی، پنیر و محصولات ماست خواری

√ جایگزین‌های لبنی: شیر سویا، شیر بادام، شیر کنجد، شیر نارگیل و سایر دسرها

√ گوشت: مرغ و گوشت گاو در برخی از مصارف خاص

√ غذاهای آماده: انواع سوپ‌های کنسرو شده

√ مکمل‌های گیاهی: برخی از غذاهای تغذیه‌ای و یا رژیم‌های حاوی کاراگینان همانند برخی از مکمل‌های گیاهی

از آنجا که می‌توان این ماده را به عنوان جایگزین ژلاتین استفاده کرد برخی از تولیدکنندگان به سراغ به کارگیری کاراگینان در محصولات مبتنی بر ژل همانند دسرهای گیاهی می‌روند.

نتیجه کلی مکمل غذایی کاراگینان

نگرانی در رابطه با مصرف این مکمل غذایی مدت‌هاست که وجود دارد و محققان و دانشمندان در حال بحث هستند، در ابتدای متن نیز اشاره شد که این افزودنی مواد غذایی با مخلوط کردن عصاره جلبک دریایی با مواد قلیایی به دست می‌آید. دانشمندان به طور کلی بر این باورند که این مکمل یا پلی ژن می‌تواند موجب ایجاد سرطان و سایر مسائل مرتبط با بهداشت شود. پلی ژن توسط مخلوط عصاره جلبک دریایی با اسید ساخته می‌شود، این یک مورد از عوامل ایجاد التهاب قوی بوده که در آزمایشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. مطالعات انجام شده در حیوانات نشان می‌دهد که برخی از مواد غذایی حاوی مکمل مورد نظر هنگام قرارگیری در برابر اسید تبدیل به پلیژن می‌شوند، لازم به ذکر است که مطالعات گفته شده به طور قاطع نشان از خطرناک بودن این مکمل ندارد اما از آنجایی که هیچ آزمایشی از آن روی انسان وجود ندارد لازم است پیشگیری و جانب احتیاط تا حد زیادی رعایت شود. ایالات متحده آمریکا استفاده از این مکمل را به عنوان افزودنی مورد تایید قرار داده است اما همانطور که گفته شد در رابطه با عوارض آن همواره جای بحث وجود دارد. برخی از افراد نیز گزارش داده‌اند که با حذف مصرف کاراگانین از رژیم غذایی شاهد کاهش علائم ناراحتی معده همانند التهاب و IBD بودند اما هیچگونه تحقیق علمی این مسئله و ادعاها را مورد تایید قرار نمی‌دهد و حتی رد هم نمی‌کند، بنابراین باید تا زمان مشخص شدن نتیجه کامل در کنار آزمایش بر روی انسان نسبت به مصرف این مکمل محتاطانه رفتار کرد تا بتوان از ایجاد هرگونه مشکلی برای تمامی افراد جلوگیری به عمل آورد.

منبع: https://mag.asanteb.com