درمان واریس و راه های پیشگیری آن
واریس یک بیماری پوستی است که طی آن رگهای افراد مشخص می شود و همیشه با یک درد گنگ در پا شروع می شود. واریس انواع مختلفی از جمله خفیف، متوسط و پیشرفته دارد. واریس روشهای پیشگیری و درمان زیادی دارد که در این بخش از مجله پزشکی آسان طب به برخی از آنها اشاره می کنیم.
واریس چیست ؟
رگ های تار عنکبوتی همان رگ های نازک و ریزی هستند که گاهی از زیر پوست خودنمایی می کنند و ظاهر پوست را نا زیبا نشان می دهند. واریس برای خانم ها بسیار آزاردهنده است.
همه چیز از یک درد گنگ و احساس خستگی در پا شروع می شود. شاید خیلی از افراد آن را پشت گوش بیندازند و منتظر بنشینند تا روزی این درد برطرف شود غافل از اینکه یکی از سیاهرگ های پایشان روزبه روز گرفتگی بیشتری پیدا می کند و… بعد از آن یک روز می بینند قسمتی از پایشان تغییر رنگ داده و متورم شده و به شدت دردناک است.
انواع دیگری از برجستگی های عروقی به جز واریس ممکن است در پاها دیده شود. تلانژ کتازی، عروقی با قطر4/0-1/0 میلی متر می باشند که به شکل خطوط نازک به رنگ قرمز هستند. عروق شبکه ای، قطورتر (4-2 میلی متر) و پر رنگ تر هستند.
میزان شیوع این اختلال بین %50 -10 تخمین زده می شود. البته این میزان با بالا رفتن سن افزایش می یابد. زنانی که چندین بارداری و زایمان داشته اند شانس بیشتری دارند و احتمالاً میزان شیوع در جوامع شهری بیش تر از جوامع روستایی است.
علل بروز واریس یا علت واریس
واریس یا اولیه است که هیچ علتی به جز استعداد ژنتیکی برای آن یافت نمی شود یا واریس ثانویه که در حالت ثانویه این اختلال عروقی ناشی از بیماری زمینه ای می باشد که در این مورد شایع ترین علت بیماری لخته شدن خون در عروق عمقی پاها (Deeprein Thrombosis) است. به همین دلیل در موارد مشکوک حتماً باید سیستم عروق عمقی پاها قبل از هر درمانی در بیمار بررسی شود.
از نظر ظاهری همان طور که گفته شد عروق به صورت نوارهای پیچ در پیچ، متسع و گاهی اوقات گره داری از روی پوست دیده می شوند. هر چه قطر رگ بیشتر باشد رنگ آن آبی تر و هر چه محل قرار گرفتن رگ نیز عمقی تر باشد رنگ آن کبود تر است. به این ترتیب عروق نازک، سطحی قرمز و عروق کلفت و عمقی، آبی هستند. اهمیت این نکته در انتخاب روش درمانی است. در اکثر موارد شکایت بیمار صرفاً مسائل زیبایی است. اما بعضی اوقات بیماران از درد پاها که با ایستادن طولانی مدت و به ویژه در اواخر روز تشدید می شود شاکی هستند. این درد با در ارتفاع قرار دادن پاها و پوشیدن جوراب واریس تخفیف می یابد. در مواردی ورم مچ پا، خارش، زخم و تغییرات رنگ در پاها دیده می شود این تغییرات به معنی افزایش فشار در سیستم وریدی پاها است که حتماً نیاز به ارزیابی و درمان جداگانه دارد. عوارضی نظیر خونریزی (کبودی پوست) و لخته شدن خون داخل عروق (عروق برجسته دردناک به صورت ناگهانی) در بیماری واریس دیده می شود.
انواع واریس
واریس انواع مختلفی از جمله خفیف، متوسط و پیشرفته دارد که در موارد شدید، عروق خیلی برجسته و کبود می شود و برگشت خون قطع و یا نزدیک به قطع شدن است و باعث خونریزی و ضایعات پوستی می شود.
تسهیل برگشت خون از سیاهرگ به قلب توسط یک سری از دریچه های لانه کبوتری در سیاهرگ ها انجام می شود و هر زمان که این دریچه ها با مشکلی مواجه شوند واریس به وجود می آید.وی با اشاره به این که عامل یاد شده، یکی از عمده ترین علل ابتلا به واریس است، هر گونه عاملی که کار سیاهرگ ها را با اختلال مواجه کند، علتی برای ظهور واریس محسوب می شود؛ به عنوان نمونه، چاقی و اضافه وزن به ویژه در اطراف شکم، فشار اضافى را بر وریدهاى ساق پا تحمیل مى کند.
بارداری در زنان و همچنین ایجاد توده ها و تومورهایی که در ناحیه لگن و شکم به وجود می آید هم می تواند یکی از عوامل ابتلا به واریس محسوب شود.
مشاغلی که فرد مجبور می شود به واسطه انجام فعالیتی به مدت طولانی بایستد هم از جمله مهم ترین عوامل در بروز واریس است به گونه ای که افرادی که در چنین حرفه ها و مشاغلی مشغول به کار هستند باید خیلی بیشتر از دیگران، اصول ایمنی را رعایت و برای حفظ سلامت خود تلاش کنند.
روشهای درمان واریس
درمان های دارویی تقریباً در واریس جایی ندارند، در زیر به معرفی روشهای درمان واریس می پردازیم.
1- درمان اسکلروتراپی واریس
در این روش پزشک داروهایی را داخل رگ ترزیق می کند که باعث بسته شدن و انسداد دهانه رگ می شوند. تعداد جلسات 2-6 و فواصل آن 8-12 هفته می باشد. عوارض این درمان تغییر رنگ در محل رگ درمان شده، ایجاد عروق شبکه ای جدید و در برخی موارد زخم پوستی است.
2- درمان واریس توسط لیزر
لیزرهای YAG ،PDLو IPL بر حسب قطر و عمق رگ متسع به کار می روند. دوباره چند جلسه درمان آن هم به فاصله 2-1 ماه مورد نیاز است. در این روش رگ غیر طبیعی در اصطلاح منفجر می شود و به طور طبیعی تا 1 هفته بیمار در محل آن کبودی خواهد داشت. لیزر، درمان انتخابی جهت عروق دور مچ پا و نیز بیمارانی است که در روش اسکلروتراپی دچار عارضه شده اند.
3- درمان واریس با عمل جراحی
در کنار تمام این درمان ها پوشیدن جوراب واریس ضروری است. بهتر است بیمار دو جفت جوراب را به صورت هر روز یک جفت و یک روز در میان استفاده کند. شستشو با آب سرد بوده و حرارت مستقیم به جوراب ها داده نشود. در این صورت جوراب ها تا 6 ماه قابل استفاده هستند. از آویزان بودن پا به مدت طولانی نظیر روی صندلی نشستن و نیز ایستادن های دراز مدت که باعث راکد ماندن خون داخل عروق می شود باید پرهیز شود. نکته جالب در مورد این درمان های ساده خانم هایی هستند که به صورت ژنتیک استعداد تشکیل واریس اندام تحتانی را دارند. این خانم ها با رعایت یک سری نکات ساده در زندگی روزمره، دوران بارداری و نیز در صورت مصرف داروهای هورمونی می توانند تا حد زیادی جلوی تشکیل عروق غیر طبیعی را بگیرند. به هر حال اهمیت این مراقبت های ساده پیشگیری از ایجاد عروق غیر طبیعی جدید است.
پیشگیری از بیماری واریس
1- برای پیشگیری از واریس به فکر گردش خون بهتر باشید
گردش خون مناسب برای پیشگیری و مقابله با رگ های تار عنکبوتی بخصوص روی پاها لازم و ضروری است. برای داشتن گردش خون مناسب به توصیه های زیر عمل کنید:
-به طور منظم ورزش کنید
بدوید، پیاده روی و دوچرخه سواری کنید، پله ها را بالا پایین کنید. فعالیت های بدنی دیگر مانند تمیز کردن خانه، پیاده رفتن به سر کار و غیره نیز می تواند به بهبود جریان خون کمک کند.
– پاها را بالا نگه دارید
زمانی که می نشینید، پاهایتان را بالاتر نگه دارید تا کمی استراحت کنند.
– خودتان را کش دهید
اگر کارتان به گونه ای است که مدت طولانی می نشینید و یا سر پا می ایستید، بهتر است هر چند دقیقه یک بار حرکات کششی انجام دهید و وضعیت نشستن تان را عوض کنید. انجام هر حرکتی به شما کمک می کند تا گردش خون تان را تحریک کنید.
2- وزن خود را کنترل کنید
اضافه وزن و چاقی مفرط دو عامل رایج بروز رگ های تار عنکبوتی است. به خاطر اینکه فشار وارده به پاها زیاد شده و باعث بروز این مشکل می شود.
در نتیجه لازم است که وزن خود را کنترل کنید و به فکر کاهش اضافه وزن تان باشید.
3- ماساژ را دریابید
ماساژ خوب کلید بهبود و افزایش جریان خون است و برای پیشگیری و مقابله با مشکل رگ های تار عنبکوتی موثر است.
برای افزایش تاثیر ماساژتان بهتر است از سرکه سیب استفاده کنید. به این ترتیب که پوست را به سرکه سیب آغشته کرده و ماساژ دهید.
همچنین می توانید پنبه را به سرکه سیب آغشته کنید و روی مناطقی که دچار این مشکل هستند قرار دهید.
روی مناطق مورد نظر ژل آلوئه ورا بزنید و با حرکات دورانی ماساژ دهید. اجازه دهید ژل آلوئه ورا به مدت 15 دقیقه روی رگ های تارعنکبوتی بماند.
4- موقع خوابیدن زیر پاهایتان بالش بگذارید
یکی دیگر از روش های افزایش گردش خون این است که موقع خوابیدن پاهایتان کمی بالاتر قرار بگیرند. برای این منظور می توانید به پشت بخوابید و بالشتی زیر پاهایتان قرار دهید.
5- تغذیه سالمی در پیش بگیرید
برنامه غذایی نقش مهمی در پیشگیری و درمان رگ های تار عنکبوتی دارد. توصیه می کنیم که مصرف مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان ها و ویتامین های C و A را افزایش دهید.
علاوه بر این لازم است که مصرف نمک را کاهش داده و میوه، سبزیجات، مرغ، ماهی و غلات سبوس دار را در الویت برنامه غذایی تان قرار دهید.
6- پاهایتان را قوی کنید
هر ورزشی را برای کار کردن روی عضلات پاها و تقویت آنها انجام دهید. این کار باعث پیشگیری از بروز رگ های تارعنکبوتی نیز می شود.
پیاده روی، ورزش با استپ، دوی نرم، پرش و پدال زدن به شما کمک می کند تا با این مشکل مقابله کنید.
7- پا روی پا نیاندازید
یکی از عادت های نادرستی که به سلامتی کلی بدن آسیب می زند، نشستن و پا روی پا انداختن است.
پا روی پا انداختن به مدت طولانی باعث می شود که گردش خون با مشکل مواجه شده و سر و کله رگ های تار عنکبوتی نیز پیدا شود.
8- از لباس و کفش های مناسب و راحتی استفاده کنید
همانطور که در ابتدا گفتیم لباس های خیلی تنگ و کفش های پاشنه بلند در پیدایش رگ های تار عنکبوتی تاثیر دارند.
لازم است از لباس های مناسبی استفاده کنید که تنگ نبوده و فشاری به پوست وارد نمی کنند.
کفش سبک با پاشنه کوتاه باعث بهبود جریان خون و مقابله با مشکل رگ های تار عنکبوتی می شود.
9- از کرم ضدآفتاب استفاده کنید
اشعه ماورای بنفش باعث تشدید مشکل رگ های تارعنکبوتی می شود. بنابراین لازم است قبل از قرار گرفتن در معرض نور خورشید، حتما از کرم ضدآفتاب استفاده کنید.
از کرم های ضد آفتاب متناسب با نوع پوستتان استفاده کنید و پانزده تا بیست دقیقه قبل از خروج از منزل، کرم بزنید.
واریس یکی از بیماریهای پوستی که بسیاری از افراد دچار ان می شوند . باید سعی کنید نکات ایمنی مربوط به روشهای پیشگیری از واریس را بیاموزید تا به ان مبتلا نشوید.
سعی کنید از پوستتان در مقابل افتاب محافظت کنید. افتاب مستقیم به پوست اسیب می رساند. از کرم های ضد افتاب هم استفاده کنید.
لباسهای خیلی تنگ هم نپوشید.
متاسفانه برخی از انواع واریس با عمل جراحی درمان می شود. ولی برخی از واریس ها با دارو درمان پذیرند.
یادتان باشد باید مراقب جریان خونتان باشید تا به واریس مبتلا نشوید. همچنین میتوانید ورزش کنید . تغذیه شما هم برای جلوگیری از بیماریها تاثیر گذار است.
اضافه وزن هم درصد ابتلا به بیماری واریس را بالا میبرد. پس مراقب وزنتان هم باشید.
امیدواریم از اطلاعاتی که در این بخش با موضوع علت و درمان واریس تقدیمتان کردیم استفاده لازم را برده باشید.
