استرس شدید و استرس خفیف

استرس در اصل به دو دسته شدید و خفیف تقسیم می شود. استرس خفیف عادی است و خیلی برای شما مشکل ساز نخواهد شد. اما استرس شدید خطرناک است و باعث بیماری های جسمی و روحی در شما خواهد شد. در این بخش درباره استرس شدید و استرس خفیف و همچنین روشهایی برای درمان استرس شدید اطلاعاتی را تقدیم می کنیم.

استرس شدید و استرس خفیف چیست ؟

چه تفاوتی بین استرس شدید و استرس خفیف وجود دارد ؟ تا به حال آنچه گفته شده درباره استرس هایی از نوع خفیف وجود دارد ؟ تا به حال آنچه گفته شده درباره استرس هایی از نوع خفیف و تعریف های مرتبط با آن بوده است . ولی استرس های بالا یا شدید که حمله های آن در کوتاه مدت و یا دراز مدت سیستم های ایمنی بدن و دستگاه های گوارش و قلب و تنفس و غیره را به طور ناگهانی از کار می اندازد و حتی حافظه را هم دچار اختلال می کند در اینجا مورد بحث قرار می دهیم .

.

.

نکته قابل ذکر این که استرس اصولا با اضطراب اشتباه می شود، زیرا علایم آنها مشابه یکدیگر می باشد . استرس معمولا با اضطراب همراه است و رفع آن نیز همزمان صورت می گیرد . از این رو وجه تمایز زیادی بین این دو نمی توان قائل شد . با این حال ، جا دارد به این نکته اشاره کنیم که حالت اضطراب همراه با استرس بیشتر در امتحانات ، کنکورها ، آزمایشهای رانندگی و بعضا بازجوییها و دادگاه ها عارض شخص می شود . هر کس این حالت ها را بارها در طول زندگی آزموده و تجربه کرده است و یا شاهد تشویش و دلهره دیگران گشته است . این نکته را هم ناگفته نگذاریم که داشتن اندکی استرس پیش از امتحان و موارد مشابه لازم و ضروری خواهد بود تا دقت و تمرکز شخص از قدرت بیشتری برخوردار گردد و از رخوت و رکورد به در اید تا به وی کمک کند و آمادگی کافی برای شرکت در آزمون را پیدا نماید و حافظه اش بازتر و روشن تر شود . ولی اگر این حالت به مدتی طولانی ادامه پیدا کند می تواند نتیجه معکوس ببخشد و تمام محفوظات و معلومات او را از ذهنش پاک کند .

این تجربه را بسیاری از افراد در سر جلسه امتحانات کسب کرده اند که مطالبی را که بارها خوانده و حفظ کرده اند. ناگهان با استرسی که دچارش می شوند تمام آموخته های خود را از یاد برده اند و این حالت در آنان تداوم یافته است و آنگاه هر قدر هم که از یاد برده اند و این حالت در آنان تداوم یافته است و آنگاه هر قدر هم که بر حافظه خود فشار وارد آورند ، بیشتر در گرداب یاس و ناامیدی فرو می روند و اوقات کوتاه و گرانقدر آزمایش را با کلنجار رفتن با خود و معلومات سفید خویش سپری می کنند . بارها اتفاق افتاده که شاگردان زبده و ممتاز ورقه سفید داده و از سالن امتحان خارج شده اند و شگفتا که تا پای بیرون نهاده اند تمام پاسخ ها را به یاد آورده اند . ولی جز افسوس خوردن در آن احوال کاری از دست شان برنیامده است .

فرایندی که شخص در این گونه مواقع با آنها رویارویی پیدا می کند بسیار ساده است که اگر به مکانیسم آن پی ببرد مقابله با آن دشوار نخواهد بود . اساسا آدمی هنگامی که احساس می کند در معرض تهدیدی خواه جسمی روحی ، هیجانی و احساسی قرار گرفته بخشی از مغز وی شروع به دادن علامت ها و اخطارهایی می کند تا سوژه متوجه شود ، وقایعی در شرف انجام و تغییرات و دگرگونی هایی در راه است . در این هنگام ارگانیسم واکنشهای لازم و ضروری را نشان می دهد ، ضربان قلب شدت پیدا می کند ، هورمون های استرسی وارد جریان خون می شوند و به همین علت گردش خون به طرف مغز و دستگاه گوارش کاهش می یابد و در آن موقعیت خون زیادتری به سوی عضلات روان می شود .

این امر برای شخصی که در معرض حمله و خطر قرار گرفته می تواند مفید و موثر باشد تا واکنش مطلوب و شایسته و فیزیکی نخواهد بود و کمکی به وی نخواهد کرد .

به این ترتیب است که با آزاد شدن هورمون های استرس در جریان گردش خون ، حافظه شخص دچار عوارضی منفی می شود و کارایی خود را از دست می دهد . پژوهشگران طی آزمایشی که بر روی چند داوطلب انجام دادند به این نتیجه رسیدند که با افزودن هورمون های استرسی (کورتیزول) به خون ، قابلیت و توانایی یادآوری و کلا حافظه سوژه کاسته می شود و هر قدر این میزان تشدید گردد ، حافظه افت و کاهش فزونتری پیدا می کند .به گزارش آسان طب  هنگامی که این مواد از سیستم مغزی فرد خارج شود، قدرت و استعداد حافظه و تفکر وی به حالت نخستین در می اید . از این آزمایش می توان دریافت که چرا شخص در سر جلسه امتحان تمام معلومات خود را از یاد می برد و پس از آنکه از محیط استرس زا خارج شد همه چیز را به یاد می آورد .

هر چند که امتحانات و کنکورها به صورت کنونی نمی تواند معیار صحیحی برای اندازه گیری باشند و اطلاعات شاگرد و دانشجو و متقاضیان استخدام و سایر داوطلبان محسوب شود ، ولی منکر هم نمی توان شد که این رویه در جهان از دیرباز معمول و مرسوم بوده و ملاک و معیاری برای درجه بندی تحصیلات و گرفتن “جواز قبولی” به شمار آمده است .

.

ریلکس (یا آرام سازی روح و جسم) در انواع استرس ها می تواند کارساز شود ، و در بسیاری موارد اثرات آن از دارو درمانی نیز بیشتر می باشد .

نخستین تکنیکی که شخص برای رفع استرس ، باید بکار برد از بین بردن تنش های جسمانی است که الزاما بایستی در وهله نخست با آرام سازی چرخه تند افکار همراه شود . سپس به اجرای این تمرین ها بپردازیم :

– درمان استرس شدید با تمرین پاها و عضلات :

روی صندلی بنشینید و به پای خود نگاه کنید . نفس عمیق بکشید و در ریه ها نگاه دارید . نفس خود را حبس کنید . پس از آن آرام نفس را از سینه خارج کنید و پاها را شل کنید . در ریلکسیشن این حرکت را دوباره تکرار کیند . سپس این تمرین را با ساق پاها انجام دهید و آنها را شل و راحت کنید و مثل تمرین قبل از عضلات آن را آزاد سازید . این حرکت را برای سایر عضله های بدن انجام دهید تا به عضلات آرواره و فک و پوست سر و جمجمه برسید .

– درمان استرس با تمرین تنفس سه هشت 888 :

وقتی که نفس عمیق می کشید غالبا متوجه استرس بدن خود خواهید شد . به هر حال مثلثی را در پیش روی خود مجسم کنید و یا با انگشت چنین شکلی را ترسیم نمایید و در همان حال به شمردن بپردازید . به گزارش آسان طب با تنفس عمیق هوا را به ریه ها بفرستید و تا شماره (8) بشمارید . آنگاه نفس خود را حبس کنید و تا هشت بشمارید . پس از آن نفس خود را بیرون بدهید و هشت شماره بشمارید . این تمرین را چند بار ادامه بدهید تا خود را کاملا آرام حس نمایید .

–  درمان استرس شدید باتنفس شکمی :

این حرکت را معمولا کودکان انجام می دهند . به پشت بخوابید و دستها را روی شکم بگذارید و نفس های عمیق بکشید که شکم تان بالا و پایین برود . دو دقیقه تمرین کافی است تا واکنش های استرسی به پائین ترین سطح برسد .

– درمان استرس شدید با آه کشیدن :

در این تمرین برای درمان استرس نفس را از گلو خارج کنید . به طوری که نفس از گلویتان خارج شود و به صورت “آه” عمیقی در اید . ارتعاش ساقه مغزی که نرم ترین قسمت مغز را تشکیل می دهد و وظیفه کنترل تنفس و فشار خون را بر عهده دارد حالت نرم وملایمی پیدا میکند .

 “دان کمپبل ” پژوهشگری که در این مورد تحقیقات ارزنده ای انجام داده و کتاب “تاثیر موزرات” را نگاشته پیشنهاد می کند که در این تمرین صداها و اصوات ختلفی را چون “اوووو …(وای ی ی ی… به …” و مشابه آنها را تجربه کنید تا دریابید کدام یک تاثیر بهتر و آرام کننده تری بر جای می گذارد.

– درمان استرس شدید با تکنیک “بتی اریکسون” یا خود هیپنوتیزمی :

چشم ها را ببندید و پنج شیئی را که هنوز در کانون دیدتان حضور دارند نام ببرید .هم چنین اصواتی را که می توانید بشنوید و پنج چیزی را که می توانید حس کنید به زبان آورید . سپس چهارتای آنها را نام ببرید و در پی آن سه شیئی و دو و عاقبت یک شیئی . آنگاه از حالت خلسه بیرون بیاید و چشم ها را باز کنید و یا فقط دو شیئی را که می توانید ببینید و بشنوید و حس کنید و اسم ببرید . بعد از سه شیئی و چهار شیئی و پنج شیئی شروع کنید.

در اینجا دو نوع استرس یعنی استرس شدید و استرس خفیف را به شما معرفی کردیم. همچنین چند ترفند برای درمان استرس را تقدیمتان نمودیم. امیدواریم از این بخش اطلاعات کافی را کسب کرده باشید.

اگر شما پیشنهادی برای درمان سریع استرس دارید حتما در بخش نظرات بیان کنید تا دیگران از ان استفاده کنند.