آشنایی با کیپر ،میوه ای شبیه به زیتون

گیاه کیپر گلهایی کاملا لطیف و سفید با پرچم های صورتی دارد و از اوایل اردیبهشت تا اوایل مهر ماه شروع به گل دادن میکند و در همین زمان است که محلی ها و کشاورزان بایستی با زحمت بسیار دانه دانه این غنچه ها را قبل از این که بزرگ و تبدیل به گل شوند بچینند. کیپر ها را تقریبا هر 6 تا 8 روز می‌چینند و کیپرها انواع متفاوت دارند، گاهی به اندازه یک عدس و گاهی به ابعاد یک زیتون می‌رسند. هر بوته در سال 500 گرم تا 3 کیلو گرم کیپر می‌دهد که معمولا آن را در آب نمک و یا آب و سرکه نگهداری می‌کنند که بهترین نوع نگهداری کیپر با نمک درشت‌دانه است که باعث میشود مزه خود را از دست ندهند. در ادامه بیشتر درباره ی خواص کیپر صحبت می کنیم.

ترکیبات شیمیایی کیپر 

همراهان عزیز آسان طب: ریشه و جوانه های مولد گل آن، دارای پکتین ،ساپونین، نوعی اسانس (به مقدار بسیار جزیی ) ، یک ماده رزینی ، یک رامنوگلوکزید و ماده ای بنام کاپاری روتین Capparirutineاست . این ماده بصورت گرد متبلور به رنگ زرد روشن بدست می آید ،در دمای 189 درجه ذوب می شود. در اتر وکلروفرم ،غیر محلول ولی در آب و الکل محلول است.

اندام مورد استفاده کیپر

میوه، ریشه، پوست، برگ، غنچه و ساقه مورد استفاده قرار می‌گیرد. میوه آن که بر حسب اندازه در 8 شماره درجه‌بندی می‌شود، از ایران صادر می‌گردد و بر اساس اظهاراتی صادرکنندگان، میوه دارای درجه 5-3 دارای بهترین مرغوبیت است. این میوه به فارسی «خیار کبار» یا «خیار شنگ» نامیده می‌شود اما متاسفانه در گمرک ایران به اشتباه تحت عنوان «هندوانه ابوجهل» صادر می‌گردد که گیاهی کاملا متفاوت و از خانواده کدوئیان است و دارای طعمی تلخ و مسهلی قوی محسوب می‌گردد، در حالی که کبار از خانواده کاپاریداسه است.

نحوه مصرف کیپر

کیپر را میتوان به هزار مدل استفاده کرد؛ در پیش غذاها، غذاهای اصلی، سالادها و میان وعده ها و خصوصا در سس ها جایگاهی ویژه دارند. کیپر های کوچک را که بهترین‌ها هستند را معمولا به شکل کامل استفاده می‌کنند و بزرگتر ها را برای مزه‌ دادن به سس‌ها. کیپر یک جزء جدانشدنی از غذاهای ایتالیایی مخصوصاً غذاهای سیسیلی و جنوب ایتالیا می‌باشد. از کیپر به وفور در انواع سالادها، سالادهای پاستا، پیتزا،‌ خوراک‌های گوشتی و انواع سس‌های پاستا استفاده می شود. این میوه کاربرد فراوانی در انواع ترشی‌ها نیز دارد.

در ایران این میوه بسیار شبیه ونوشک (پسته کوهی یا وَنَطَق) می‌باشد و در صورتی که به این میوه دسترسی نداشتید می‌توانید از وَنوشک استفاده کنید. ونوشک میوه درخت “بنه” است که در کوهستان‌های کرمانشاه، خراسان جنوبی، ایلام و کردستان به وفور پیدا می‌شود. این میوه معطر در ایران، به صورت خشک شده در سالاد و ماست و خیار و به صورت ترشی هم مصرف می‌شود.

خواص درمانی کیپر

کیپر در کاهش نفخ تاثیر داشته و خاصیت ضد رماتیسمی دارد و جهت درمان تصلب شرایین و از بین بردن عفونت کلیه به کار می‌رود. در طب آیروودایی (گیاه درمانی) کیپر به عنوان تحریک‌کننده و محافظ کبد ثبت شده است. در بعضی موارد کیپر برای درمان جراحت مفاصل، پوست و بدن به کار می‌رود. پوست ریشه گیاه سابقا در بیماریهای مختلف مخصوصا امراض مربوط به کبد و طحال مصرف می گردیدو از آن در موارد ضروری به عنوان مدر ،قابض و مقوی نیز استفاده به عمل می آمد. مصارف آن در رفع آب آوردن ( hydropisie ) ، بالا بردن مقاومت بدن در برابر سرماخوردگی. اثر بر انگل لیشمانیا اثر ضد میکروبی اثر ضد التهابی رفع کمخونی و رنگ پریدگی دختران جوان رفع ضعف عمومی همراه با ضعف اعصاب و همچنین در نقرس معمول بوده است ،مطالعات جدید اثر مفید آن را در هیستری و حالات عصبی دیگر تایید نموده است. مصرف آن موجب باز شدن خون قاعدگی در موارد قطع این حالت در زنان جوان می شود.

جوانه های ناشکفته و مولد گل آن، اثر نیرو دهنده دارد . از جوشانده آن در محل مصارف داخلی، هنوز هم در الجزایر برای مداوای نقرس استفاده به عمل می آید. پوست ریشه گیاه برای درمان بیماری‌های مختلف از جمله کبد و طحال مصرف می‌گردد ونیز برای رفع ضعف عمومی و ورم مفاصل نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. غنچه نشکفته کیپر دارای اثر نیرودهنده بوده و برگ کبار اقسام کرم معده و روده را از بین می‌برد.

هشدار:

هر 100 گرم کیپر کنسروی حاوی 23 کیلوکالری انرژی، 5 گرم کربوهیدرات، 1 گرم چربی، 2 گرم پروتئین، 3 گرم فیبر و 2964 میلی‌گرم سدیم می‌باشد.

افرادی که مشکل فشار خون دارند در مصرف کیپر کنسروی احتیاط کنند و قبل از مصرف برای یک ساعت آن را در آب خیس دهند تا کمی از نمک آن شسته شود.

منبع: https://mag.asanteb.com