اشپل ماهی جایگزینی ارزان برای خاویار

اشپل ماهی به مرواریدهای کوچک طلایی رنگ در بعضی از ماهی ها می گویند. برخی خانواده ها به این تصور که این مرواریدها جزو امعا و احشای ماهی بوده و غیرخوراکی هستند و آنها را دور می ریزند اما در مقابل، برخی از افراد بخصوص هموطنان شمال کشورمان که بخوبی این فرآورده را می شناسند، از آن کوکویی تهیه می کنند که طعم آن بی مثال و ارزش تغذیه ای آن بی شمار است. اما این مرواریدها چه هستند و چه ارزشی دارند و آیا مصرف آن توصیه می شود؟ این مرواریدها، تخمک های بارورنشده حاصل از تخمدان جنس ماده انواعی از ماهی ها هستند که به آن «اشپل ماهی» میگویند که ارزش تغذیه ای اشپل ماهی با خاویار کمی متفاوت است، اما هر دو تخمک های ماهیان خوراکی هستند که قبل از تخم ریزی و لقاح از شکم ماهی خارج و در تهیه انواع غذاها استفاده می شوند.

اشپل ماهی سفید شب عید

ماهی های دریای خزر بخصوص ماهی سفید، در فصل تخم ریزی از دریا به رودخانه مهاجرت می کنند و در رودخانه آنقدر شنا می کنند تا بتوانند مکانی آرام و مطمئن را برای تخم ریزی و یافتن جفت پیدا کنند. اما به محض فراهم شدن شرایط، ناگهان صیادان از راه رسیده و آنها را صید می کنند. این نوع ماهی ها به دلیل شنا و جست و خیز طولانی مدت، عضلاتی ضعیف داشته و به علت مصرف پروتئین و ذخایر بدن برای تولید و غنی سازی تخمک هایشان از نظر تغذیه ای ارزش بالایی نداشته و میزان آب بدن آنها در سطح بسیار بالاتری نسبت به سایر فصول قرار دارد. بنابراین بدانید که اکثر ماهی های سفید ماده ای که به عنوان ماهی سفید شب عید انتخاب می شود، حاوی اشپل است. براین اساس برای آن که از نظر اقتصادی و البته تغذیه ای ضرر نکنید حتما اشپل این ماهی را که سرشار از مواد مغذی است، به همراه سبزی پلوماهی شب عید میل کنید.

خواص اشپل ماهی

اشپل ماهی بخورید، اما به اندازه: اشپل ماهی سرشار از ویتامین های A،E،D،B و املاح معدنی ید و فسفر است. این فرآورده دریایی همچون گوشت ماهی غنی ازپروتئین و اسیدهای چرب غیراشباع امگا ـ ۳ بوده و برای سلامت قلب و عروق مفید و از بروز بیماری هایی چون سکته قلبی و مغزی جلوگیری کرده و تقویت کننده موثر سیستم عصبی و ایمنی بدن است. اشپل به دلیل آن که پرچرب است کالری آن بسیار زیاد بوده و چاق کننده است. برای کاهش دریافت انرژی و معطرکردن این غذا بهتر است هنگام تهیه کوکوی اشپل ماهی مقداری سبزی پلو و سیر به آن بیفزایید و از روغن کمتری برای طبخ آن استفاده کنید.

در اشپل ماهی مراقب بوتولیسم باشید: کلستریدیوم بوتولینوم عامل بروز نوعی مسمومیت غذایی است. این باکتری از طریق خاک، آب، رسوبات دریایی و رسوبات آب نمک براحتی وارد دستگاه گوارش آبزی می شود و به محض آن که ماهی صید و در شرایط نامناسب و غیربهداشتی نگهداری شود، از این باکتری، سمی مهلک ترشح شده که ماهی یا اشپل آن را آلوده و مصرف کننده را مسموم می کند و گاهی نیز خطر مرگ و میر را به دنبال دارد. خوشبختانه این باکتری در برابر حرارت، ناپایدار است.

کوکوی اشپل ماهی 

مواد لازم برای ۴ نفر:

اشپل ماهی: یک عدد

تخم‌مرغ: ۴ عدد

سیر: ۳ حبه(یا برگ سیر تازه : ۱ قاشق)

پیاز: یک عدد متوسط

سبزی کوکو خرد شده: ۱۰۰ گرم(جعفری وشوید بیشتر باشد)

نمک، فلفل، زرچوبه و پور تخم گشنیز به مقدار لازم

روغن مایع: ۳ قاشق غذاخوری

آرد ذرت: ۱ قاشق غذا خوری سر پر (در صورت تمایل یا آرد دیگری که میزان آن کمتر باشد.

طرز تهیه‌: بعد از شستن اشپل ماهی پوست نازک روی آن را گرفته باید رگه های آباره ن هم گرفته شودو در کاسه‌ای می‌ریزیم و با چنگال بافت‌های آن را از هم جدا می‌کنیم. تخم‌مرغ،‌( تخم مرغ ها را هم در کاسه ای جدا خوب می زنیم بعد چند قطره آب سرد در آن ریخته دوباره هم می زنیم بعد داخل مایه ی کوکو می ریزیم) سیر رنده شده( با برگ سیر سبز خرد شده )، پیاز رنده شده، سبزی خردشده، نمک، فلفل ، زردچوبه وپودر تخم گشنیز (آرد ذرت )ر ا به تخم ماهی اضافه می‌کنیم. مواد را خوب با چنگال هم می‌زنیم تا کاملا با هم مخلوط شده و به صورت رقیق درآید تابه را چرب می‌کنیم و روی حرارت می‌گذاریم تا داغ شود. مایه کوکو را داخل تابه ریخته در آن را می‌بندیم ابتدا حرار ت را برای چند لحظه بالا آورده وقتی صدای سرخ شدن آن شنیده شد حرارت را ملایم می کنیم این کار باعث پف کردن کوکو می شود. با حرارت ملایم یک روی آن سرخ شد کوکو را برمی‌گردانیم تا روی دیگرش سرخ شود. در نهایت کوکو را در ظرف مورد نظر می‌گذاریم. برخی از اشپل ماهی ها دارای بوتولیسم هستند که موجب مسمومیت می شود. پس باید مراقب باشید. البته این باکتری ها اگر هم در ان باشند با حرارت نابود خواهند شد.

منبع: https://mag.asanteb.com