دانه ی سویا و نقش آن در ارتقای سلامت کودکان و بزرگسالان
دانه ی سویا نوعی لوبیاست و مردم آن را لوبیای ژاپنی می نامند. سویا را چینی ها از هزاران سال پیش می شناختند و آن را از نظر غذایی نیروی خانه می دانستند.ما در مجله اینترنتی آسان طب در مورد دانه ی سویا و نقش آن در ارتقای سلامت کودکان و بزرگسالان بیشتر توضیح خواهیم داد.
دانه ی سویا
این ماده غذایی در قرن نوزدهم به آمریکا برده شد و ابتدا آن را از نظر غذایی دومین، و سپس اولین پروتئین شناختند، زیرا:
۱- دانه ی سویا در مقایسه با حبوبات دیگر دارای مقدار زیادی پروتئین با کیفیت خوب شبیه سفیده تخم مرغ و شیر می باشد.
مقدار پروتئین دانه سویا بیش از گوشت گاو و گوسفند و کلسیم آن بیش از شیرگاو و میزان لسیتین” آن بیش از تخم مرغ است.
۲- دانه ی سویا دارای مقدار زیادی اسیدهای چرب اشباع نشده است، مخصوصاً اسیدهای چرب اشباع نشده با یک باند مضاعف که اثر پایین آورندهٔ کلسترول خون در انسان دارد،
به طوری که حدود ۵۸٪ چربی موجود در سویا از نوع اشباع نشده (چربی خوب) می باشد.
در سال ۱۹۹۹ سازمان غذا و داروی امریکا تأیید کرده است که سویا به علت کم داشتن اسیدهای چرب اشباع شده (چربی های بد)، و نداشتن کلسترول، خطر
بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهد.
۳- سویا منبع بسیار خوبی از املاح و ویتامین B و فیبر می باشد.
سویا سرشار از کلسیم، مس، آهن، منیزیم، ، فسفر، پتاسیم و روی است.
در هر لیوان دانهٔ سویای پخته نشده، مقدار ۴ تا ۵ گرم فیبر وجود دارد که ۲ گرم آن فیبر قابل حل می باشد.
4- دانه ی سویا دارای مادّه ای به نام ایزوفلاون است که اثر آن شبیه اثر استروژن” می باشد،
به این ترتیب که موجب استحکام استخوان ها می شود و همچنین از دست دادن حافظه و هوشیاری در سنین بالا پیشگیری می کند.
مطالعات نشان داده است که:
ایزوفلاون های موجود در سویا مخصوصاً ژنیستئین و دیادزئین اثر بیولوژی در ارتقای سلامت انسان دارند.
مقدار ایزوفلاون موجود در سویا بستگی به نوع سویا و محل کشت و چگونگی عمل آوردن آن دارد،
ولی به طور طبیعی در هر گرم سویا، ۵ تا ۶ میلی گرم ایزوفلاون وجود دارد.
۵. کربوهیدرات های موجود در سویا، کربوهیدرات های مرکب می باشند، به طوری که خوردن سویا، قند خون افراد دیابتی را چندان بالا نمی برد.
فرآورده های غذایی دانه ی سویا
سویا به شکلی دانه های تازه، آجیلی (بوداده)، جوانهٔ سویا، ارد سویا، توفو (تکه های سفت شده)، روغن سویا و شیر تازهٔ سویا، تهیه و در دسترس می باشد.
از سویا می توان سوپ، خورش و پلو پخت که هر کدام غذای کاملی می باشد.
پروتئینی که میتوان از یک فنجان سویا به دست آورد، برابر پروتئینی است که از ۱۰۰ گرم گوشت پخته به دست می آید.
در نقاط مختلف جهان انواعی از دانه های سویا کشت می شود که اندازهٔ دانه های آنها از یک دانهٔ نخود تا اندازهٔ یک میوه گیلاس متفاوت می باشد.