علل بروز و روش‌های درمان سنگ کیسه صفرا

کیسه صفرا اندامی در زیر کبد است که تا زمانی که دچار مشکل نشده، ممکن است از وجود آن بی‌خبر باشیم. در اصل همین بی‌توجهی به این عضو باعث بوجود آمدن مشکلات جدی در آن می‌شود و معمولا وقتی دچار مشکل می‌شود زندگی فرد را مختل می‌کند. کیسه صفرا، صفرای تولید شده در کبد را نگهداری می‌کند و معمولا پس از این که ما غذای چرب می‌خوریم مقداری از صفرا را از طریق مجاری صفراوی به داخل روده کوچک می‌ریزد. این اتفاق نقش مهمی در هضم و جذب چربی‌های غذایی دارد. در این مقاله قصد داریم تا به علل بروز و راه‌های درمان سنگ کیسه صفرا بپردازیم.

علل بروز سنگ کیسه صفرا چیست؟

به گزارش آسان طب علت مشخصی برای بروز سنگ کیسه صفرا وجود ندارد اما اگر کلسترول موجود در صفرا از یک حدی بالاتر برود می تواند باعث ایجاد سنگ صفرا شود. بعضی وقت ها هم کامل تخلیه نشدن کیسه صفرا و غلیظ شدن آن باعث ایجاد سنگ کیسه صفرا می شود.

دردهای کیسه صفرا معمولا از زیر دنده ها شروع می شود و بعضی وقت ها با تهوع همراه است. این علائم معمولا زمانی شروع می شوند که سنگ به طور موقت یکی از مجراهای صفراوی را مسدود می کند، این انسداد در اکثر موارد دل درد را به دنبال می آورد. این دردها در طرف راست شکم یا پهلوها و کتف ها ادامه دارد. ماهیت این دردها دائمی است و با اجابت مزاج، خروج گاز یا استفراغ بهتر نمی شود، خوردن غذاهای چرب این دردها را تشدید می کند.

خطر تشکیل سنگ های کیسه صفرا در بالای چهل سال افزایش پیدا می کند. وزن ثابت و سالم و مصرف نکردن غذاهای چرب به کم کردن این خطر کمک می کند. از طرف دیگر مصرف فیبر و چربی های خوبی مثل روغن ماهی، روغن زیتون، آردهای سبوس دار (به جای آرد سفید) و برنج قهوه ای (به جای برنج سفید) برای سالم تر ماندن کیسه صفرا موثر است.

در صورتی که به بیماری های دیگری نظیر سینوس های کبدی، دیابت و مشکلات کلیوی مبتلا هستید، عوارض سنگ صفرا در شما تشدید می شود به همین خاطر باید سریعا برای درمان آن اقدام کنید.

محققان بر این باورند که استروژن در تشکیل سنگ های کیسه صفرا نقش دارد، این هورمون جنسی زنانه می تواند میزان کلسترول را در صفرا بالا ببرد. بارداری هم می تواند باعث ایجاد ماده ای به نام لجن کیسه صفرا شود، یک مایع غلیظ که بدن نمی تواند به راحتی آن را جذب کند.

تحقیقات نشان داده است که اگر فردی در خانواده شما سنگ کیسه صفرا داشته باشد، احتمال ابتلای شما به آن نیز زیاد می شود، محققان معتقدند که ژن های خاص می توانند باعث بالا رفتن کلسترول در صفرا شوند. اگر دچار اضافه وزن هستید ممکن است بدن شما کلسترول بیشتری بسازد که معنی آن این است که احتمال داشتن سنگ کیسه صفرا در شما بالا می رود. همچنین ممکن است شما کیسه بزرگتری از کیسه صفراهای معمول داشته باشید که آن طور که می بایست کار کند، کار نمی کند.

اگر مقدار اضافه وزن شما در شکم و کمرتان بیشتر از باسن و ران باشد، احتمال ابتلا به سنگ کیسه صفرا در شما بالا می رود. قرص های جلوگیری از بارداری و هورمون های جایگزین درمان هم می توانند شانس وجود سنگ کیسه صفرا را بالا ببرند، چون دارای استروژن هستند.

داروهای مربوط به کاهش کلسترول هم می توانند باعث افزایش میزان کلسترول در کیسه صفرا بشوند. لبنیات پرچرب، گوشت، غذاهای سرخ شده، نوشیدنی های گازدار، غذاهای اسیدی مثل مرکبات، قهوه و سس گوجه فرنگی باعث التهاب و تحریک کیسه صفرا می شوند. پزشکان معتقدند مصرف این مواد روی کبد و کیسه صفرا فشار زیادی وارد می کنند و باعث ایجاد درد و سنگ های صفراوی می شوند.

راه‌های درمان سنگ کیسه صفرا چیست؟

اغلب پلیپ ها و دردهای کیسه صفرا علائم قابل توجهی ندارند. این مشکلات معمولا به صورت تصادفی و هنگام معاینه معده و اندام های داخلی دیگر تشخیص داده می شوند. اگر این دردها ملایم باشند و به ندرت پیش بیایند احتمالا مسکن برای کنترل درد کافیست، اما اگر علائم سنگ کیسه صفرا شدیدتر باشند و مدام بروز کنند ممکن است به عمل جراحی برای برداشتن کیسه صفرا منجر شود.

نمی شود گفت درمان خاصی برای از بین بردن علائم درد سنگ کیسه صفرا وجود دارد اما به هر حال یک رژیم غذایی سالم و متعادل با چربی کم به تسکین علائم کمک می کند. مصرف میوه و سبزی زیاد (حداقل پنج نوبت در روز)، کربوهیدرات هایی مثل برنج، غلات، ماکارانی، سیب زمینی و موز مشکلات مربوط به سنگ صفرا را کم می کنند.

مصرف مقدار مناسبی از فراورده های لبنی مثل شیر کم چرب، حبوبات، همچنین پرهیز از مصرف گوشت های قرمز، ماهی و تخم مرغ باعث کاهش فشار بر روی کیسه صفرا می شود و در درمان سنگ کیسه صفرا موثر می باشد.

در خصوص درمان سنگ کیسه صفرا بهتر این است که مواد غذایی چرب و سرشار از قند را تا جای ممکن از برنامه غذایی خود حذف کنید. مصرف چربی اشباع موجود در فرآورده های حیوانی، مثل کره، پنیر و روغن، گوشت، شیرینی، بیسکوییت و کیک را کم کنید و به جای آن از چربی های غیر اشباعی که در روغن های سبزیجات مثل آفتابگردان، زیتون، آووکادو، آجیل و بذرهای گیاهی وجود دارند استفاده کنید. جایگزینی وعده های غذایی بیشتر با حجم غذای کمتر به جای سه وعده غذایی سنگین می تواند در کاهش اثرات سنگ کیسه صفرا مفید باشد.

اما می توان گفت بهترین راه های درمان سنگ کیسه صفرا پیشگیری از آن است، چاقی و داشتن اضافه وزن هم احتمال تشکیل سنگ کیسه صفرا را زیاد می کند. پیاده روی کنید تا با کاهش تعداد کالری های مصرفی و افزایش فعالیت بدنی به وزن مناسب برسید. بعد از این که به وزن مناسب رسیدید همچنان ورزش کنید و رژیم غذایی سالم داشته باشید تا وزن مناسب به دست آمده را حفظ کنید.

منبع: https://mag.asanteb.com