انواع مختلف کور رنگی و علت ایجاد آن

کور رنگی یک اختلال ارثی بوده که در آن فرد قادر به تشخیص یک یا چند رنگ نخواهد بود. اکثر افرادی که به کور رنگی مبتلا هستند در تشخیص رنگ سبز و قرمز دچار مشکل می‌شوند. عدم توانایی در تشخیص رنگ زرد و آبی نیز می‌تواند مشکل‌ساز شود اما این نوع از کور رنگی کمتر رایج است. وضعیت این بیماری از خفیف تا شدید متفاوت است. اگر فرد به طور کامل دچار کور رنگی باشد به آن achromatopsia گفته شده و تنها دو رنگ سیاه و سفید را می‌بیند، اما این وضعیت به ندرت رخ می‌دهد.

معرفی و بررسی علائم کور رنگی

شایع‌ترین نشانه کور رنگی، تغییر دید در فرد است، برای مثال ممکن است فرد در تشخیص دو رنگ قرمز و سبز دچار مشکل شده و رنگ‌ها روشنایی قبل را برای فرد نداشته باشند. مشکل کور رنگی اغلب در سن جوانی ظاهر شده و در بعضی افراد ناشناخته است، زیرا آن‌ها یک رنگ خاص را به اشیاء مرتبط نسبت می‌دهند. به عنوان مثال، آن‌ها می‌دانند که رنگ چمن سبز است، از این رو آن را سبز می‌بینند. اگر علائم بسیار خفیف باشد، ممکن است فرد متوجه نشود که دچار کوررنگی شده است. در صورتی که به این بیماری مشکوک هستید، حتما به پزشک مراجعه کنید، زیرا آن‌ها قادر هستند تشخیص ابتلا به این وضعیت را تایید کنند و سایر مسائل مشابه را رد نمایند. به گزارش مجله پزشکی آسان طب اکثر افرادی که کور رنگ هستند، رنگ‌های نامبرده شده زیر را به جای رنگ قرمز، سبز و آبی سیر مشاهده می‌کنند:

• زرد
• خاکستری
• بژ
• آبی

کور رنگی در مردان شایع‌تر است، البته احتمال حمل کروموزوم معیوب برای عبور از کور رنگی در زنان بیشتر است اما احتمال ابتلا به آن در مردان به مراتب بیشتر خواهد بود. به گفته انجمن عینک‌سازی آمریکا، نزدیک به 8 درصد مردان سفید پوست دچار کور رنگی هستند و این میزان در زنان تنها 0.5 درصد می‌باشد.

بررسی انواع مختلف کور رنگی

کور رنگی 3 نوع اصلی دارد. در نوع اول، فرد در تفاوت بین رنگ قرمز و سبز دچار مشکل می‌شود. در نوع دوم، فرد در تشخیص رنگ زرد و آبی دچار مشکل خواهد شد و در نوع سوم که achromatopsia نیز نامیده می‌شود، فرد قادر به تشخیص هیچ رنگی نیست و همه چیز از نظر او خاکستری یا سیاه و سفید است. نوع سوم، شایع‌ترین شکل کور رنگی است. این بیماری هم می‌تواند ارثی باشد و هم در طول زندگی فرد را متوجه خود سازد.

ارزیابی نوع ارثی این مشکل

نوع ارثی کور رنگی شایع‌تر از نوع ابتلای آن در طول زندگی می‌باشد. این وضعیت به دلیل نقص ژنتیکی رخ داده و از طریق خانواده به ارث می‌رسد. کسانی که فردی با این مشخصات را در اعضای خانواده خود دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.

ابتلا به کور رنگی در طول زندگی

ابتلا به این وضعیت در طول زندگی، قابل پیشرفت بوده و به طور مساوی بر مردان و زنان تاثیر می‌‎گذارد. بیماری‌هایی که به عصب بینایی یا شبکیه چشم آسیب می‌زنند ممکن است منجر به کوررنگی شوند، به همین دلیل اگر تغییراتی در دید خود احساس کردید باید حتما به پزشک مراجعه نمایید، زیرا ممکن است ناشی از یک مسئله جدی‌تر باشد.

علت ابتلا به این وضعیت در شرایط مختلف

چشم حاوی سلول‌های عصبی مخروطی شکل بوده که گیرنده نور هستند و در شبکیه قرار دارند. این سلول‌ها بر اساس تحریک پذیری خود نسبت به طول موج‌های مختلف نور، به سه دسته تقسیم می‌شوند:

√ سلول‌های مخروطی نوع S که نسبت به طول موج‌های کوتاه حساسیت بیشتری نشان داده و موجب دیدن رنگ آبی می‌شوند.

√ سلول‌های مخروطی نوع M که نسبت به طول موج‌های متوسط حساسیت بیشتری نشان داده و موجب دیدن رنگ سبز می‌شوند.

√ سلول‌های مخروطی نوع L که نسبت به طول موج‌های بلند حساسیت بیشتری نشان داده و موجب دیدن رنگ قرمز و زرد می‌شوند.

یکی از دلایل ابتلا به کور رنگی، وراثت بوده که از مادر به فرزند منتقل می‌شود. دلیل دیگر، وجود بیماری یا آسیب به شبکیه چشم می‌باشد. فشار به عصب بینایی آسیب می‌رساند، عصبی که از چشم به مغز سیگنال می‌دهد تا فرد بتواند ببیند، در نتیجه توانایی فرد برای تشخیص رنگ‌ها کاهش می‌یابد. دژنراسیون ماکولا و رتینوپاتی دیابتی سبب آسیب به شبکیه شده و در نهایت می‌توانند منجر به کور رنگی شوند. آب مروارید موجب اختلال در بینایی شده و فرد با گذشت زمان اجسام شفاف را مات می‌بیند، از این رو ممکن است دچار این وضعیت شود. سایر بیماری‌هایی که می‌توانند بر بینایی فرد تاثیر بگذارند به شرح ذیل می‌باشند:

• دیابت
• بیماری پارکینسون
• بیماری آلزایمر
• مولتیپل اسکلروزیس (MS)

برخی از داروها می‌توانند در بینایی فرد، تغییراتی ایجاد کنند. این موارد شامل داروهای ضد پروبیوتیک کلرپرومازین و تردیدین است. آنتی بیوتیک اتامبوتول نیز که برای درمان سل مورد استفاده قرار می‌گیرد، ممکن است مشکلات عصبی بینایی و کور رنگی را در فرد ایجاد نماید. کور رنگی می‌تواند به علت عواملی مانند پیری نیز رخ دهد. از دست دادن بینایی و یا عدم توانایی تشخیص رنگ، جزو عواملی هستند که احتمال ابتلا به آن‌ها با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد. برخی از مواد شیمیایی سمی مانند استایرن نیز که در برخی پلاستیک‌ها وجود دارند، می‌توانند با کور رنگی مرتبط باشند.

چگونگی تشخیص این وضعیت در افراد

استفاده از تصاویر خاصی به نام صفحات شبه ایزو گرافیکی برای تشخیص این وضعیت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تصاویر از نقاط کوچک و رنگی ساخته شده‌اند و اعداد یا نمادها در آن‌ها تعبیه شده است. تشخیص این رنگ‌ها و اعداد در افراد سالم به راحتی قابل تشخیص است اما اگر فردی دچار کور رنگی باشد ممکن است قادر به تشخیص آن‌ها نبوده و یا عدد دیگری را مشاهده کند.

درمان کور رنگی به چه صورت انجام می‌گیرد؟

اگر کور رنگی ناشی از بیماری یا آسیب باشد، تشخیص و درمان به موقع، به بهبود این وضعیت کمک خواهد کرد. هیچ دارو و درمان مشخصی برای این بیماری وجود ندارد اما پزشک متخصص چشم ممکن است عینک‌های رنگی یا لنزهای تماسی را برای تشخیص رنگ‌ها به بیمار توصیه کند. افرادی که دچار کور رنگی هستند اغلب تکنیک‌های خاصی را اعمال می‌کنند و یا از ابزار خاصی برای زندگی آسان‌تر استفاده می‌نمایند. اگر این بیماری ارثی باشد، فرد را تا آخر عمر درگیر خود می‌نماید.

منبع: https://mag.asanteb.com