گیاه جو بسیار مغذی و مفید برای درمان گلو درد

گیاه جو برای سلامتی فواید زیادی دارد و از آن محصولاتی مانند ماءالشعیر، سمنو و … تهیه می کنند. یکی از خواص گیاه جو درمان گلو درد است. همچنین مصرف گیاه جو کلسترول را کاهش می دهد. ماءالشعیر که از گیاه جو تهیه می شود برای درمان سل، زخم‏ های ریوی و سردرد مفید است. در این بخش از مجله پزشکی آسان طب درباره خواص جو اطلاعاتی را تقدیم می کنیم.

بررسی گیاه جو:

جو گیاهی است علفی و یک ساله که ارتفاعش بسته به انواع مختلف آن، تا یک متر می ‏رسد. برگ ‏های آن متناوب، باریک و دراز به رنگ سبز تیره می ‏باشند.

بیش از دوازده هزار سال پیش شناخته شد، بومی آسیای غربی و آفریقای غربی است و به سرعت در نواحی مدیترانه منتشر شد. جو از آغاز تاریخ انسان و احتمالا قبل از گندم کشت می ‏شده است و هنوز یکی از غذاهای عمده انسان به شمار می ‏رود. جو به طور گسترده در ایتالیا کشت می ‏شود.

در گیلان، آذربایجان، اصفهان، لرستان، خوزستان و … یا به عبارت بهتر، در همه جای ایران نیز به طور وسیعی کشت می ‏شود.

بقراط، پدر علم پزشکی غرب، جو را به عنوان یکی از راه‏ های موثر در درمان بیماری‏ های حاد به کار می ‏برده است. بنابراین به نظر می ‏رسد که انتخاب جو در بین غلات انتخاب درستی است. دم‏ کرده‏های جو هنوز به نام “چای هیپوکرات” معروف است. تجربیات اخیر پزشکی نشان می ‏دهند که مواد تشکیل دهنده جو، خاصیت درمانی دارند. جو همچنین عملکرد درمان‏ های طبیعی را تسهیل نموده و بهبود می ‏بخشد.

ترکیبات شیمیایی گیاه جو:

جدول زیر مواد موجود در 100 گرم جو را نشان می ‏دهد:

گیاه جو حاوی انواع پُلی ساکاریدها نظیر نشاسته و دکسترین است. گیاهک جوانه جو حاوی ترکیبات روغنی از جمله اسیدهای چرب شامل: اسید استئاریک، اسید پالمتیک، اسید اولئیک و اسید لینولئیک می ‏باشد. بنابراین از نقطه نظر مواد غذایی، بین دانه گیاه جو و دانه‏ های در حال رشد و جوانه زده آن تفاوت عمده‏ای می‏ باشد. جو به طور معمول به سه صورت در بازار عرضه می‏ شود.

2- گیاه جو پوست کنده که پوست آن گرفته شده است.

3- گیاه جو سفید که پوست و سبوس آن گرفته شده است و به نام “جو مرواریدی” معروف است.

خواص گیاه جو

جو از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است و دارای خواص دارویی زیر است:

1- غذایی بسیار مقوی است. جوشانده‏ی حاصل از مخلوط دانه‏ های جو همراه با جوی دوسر و گندم ماده غذایی بسیار مقوی در درمان ضعف عمومی بدن است. جو دارای مقادیر بالایی از فسفر است و بنابراین برای وضعیت عصبی و فعالیت‏ های ذهنی بسیار مفید است.

2- برای تخفیف درد مفید است.

3- برای افراد مبتلا به نقرس مفید است.

4- جوشانده گیاه جو داروی خوبی برای مبتلایان به تب، کم‏ خونی و سوءهاضمه است. جوشانده آن که در درمان کم ‏خونی به کار می‏ رود، بدین روش تهیه می شود: 20 گرم جو را در یک لیتر آب به مدت 7 ساعت حرارت ملایم دهید. البته این درمان برای تمام انواع کم‏ خونی ‏ها به کار نمی ‏رود و تنها موارد استفاده خاصی دارد.

6- گیاه جو کلسترول خون را کاهش می‏ دهد.

7- افراد سردمزاج، گیاه جو را باید با شکر بخورند.

8- بیسکویت جو بهترین دارو برای درمان یبوست است و حتی نفخ و شکم درد را از بین می‏ برد. بهتر است به همراه آب میل شود.

9- دانه‏ های آن به دلیل دارا بودن نوعی آلکالوئید به نام “هوردنس”، اثری مقوی بر قلب داشته و به عنوان کمک در درمان تنگی نفس نیز به کار می ‏رود.

10- کشک‏الشعیر(کشک تهیه شده از شیره جو) برای مزاج‏ های گرم و اسهال‏ های صفراوی مفید است.

11- برای برطرف کردن گلو درد و ورم گلو می ‏توان از کشک‏الشعیر استفاده کرد.

12- ماءالشعیر برای درمان سل، زخم‏ های ریوی و سردرد مفید است.

13- ماءالشعیر خون ‏ساز است و زود هضم می ‏شود.

15- خاصیت ملین دارد، در موارد ابتلا به بیماری ‏های گوارشی؛ لوزالمعده، صفرا، مجاری ادراری و عفونت‏ های مخاطی بسیار مفید و موثر است.

16- گلوتن موجود در جو، ماده‏ای نرم، سازگار و آرام بخش بوده و به علت آبدار بودن موجب رفع عطش شده و سبب انقباض عضلانی، اضطراب و تورم شکم هم نمی ‏شود.

17- در طب سنتی، ماده محرک برای تولید شیر در زنان شیرده می ‏باشد. در سایر زنان نیز، جو باعث تعادل هورمون ‏های طبیعی بدن و تولید استروژن می‏ شود که رشد سالم سینه را به همراه دارد.

روش تهیه محصولات جو

سمنو یا مالت جو:

جو را مانند دیگر غلات خیس کرده و در حرارت معتدل نگهداری می ‏کنند تا جوانه بزند. هنگامی که جوانه به حد معینی  می ‏رسد به آن “مالت” می‏ گویند، که دارای ویتامین فراوان است. از پختن طولانی مدت جوانه جو له شده ، سمنو حاصل می ‏شود.

عصاره مالت جو:

از جوشاندن مالت جو در آب و غلیظ کردن مایع حاصل در خلاء، عصاره مالت به دست می‏آید که دارای 60 درصد مالتوز، 10 درصد ساکاروز، 20 درصد دکسترین و مقداری مواد مغذی و ویتامین‏های B1 و B2 است.

کشک الشعیر:

جو پوست کنده را با آب مخلوط کرده و ‏آن ‏قدر می ‏جوشانند تا کاملا باز شود. سپس آن را له و صاف می ‏کنند به طوری که خود جو نیز داخل آب شود. کشک الشعیر شبیه آش جو می‏ باشد.

ماءالشعیر:

گیاه جو پوست کنده و پوست نکنده را خوب شسته و داخل آب جوش ریخته چند دقیقه می ‏جوشانند. آن را می‏ پزند تا جایی که دانه‏ هایش کاملا باز شود. بعد آن را با پارچه بدون این که له شود، صاف می‏ کنند و بعد از سرد شدن از آن استفاده می‏ کنند.