سلامت قلب و ارتباط آن با ورزش

بر اثر فعالیتهای ورزشی پنج تأثیر مهم در سلامت قلب به وجود میآید. الف) افزایش اندازه قلب: این افزایش به شدت و مدت ورزش بستگی دارد و با قطع فعالیت ورزشی کاسته می شود و از بین میرود. ب) کاهش ضربان قلب: این کاهش به معنی کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه در استراحت است. این کاهش ضربان نیز بسته به شدت و مدت ورزش طی سال ها به وجود میآید و به آمادگی جسمانی فرد بستگی دارد. ج) ازدیاد حجم ضربه ای د) افزایش حجم خون و هموگلوبین ه) ازدیاد تراکم مویرگها در عضلات و افزایش حجم عضلانی

تفاوتهای اصلی ورزش ها بر سلامت قلب

چنانچه فعالیت ورزشی با شدتی کمتر از حداکثر مجاز ضربان قلب انجام شود، پس از مدت زمانی که به شدت، مدت و نوع ورزشی بستگی دارد، تغییرات اصلی زیر در ورزشکاران به وجود میآید: ۱- افزایش قدرت جذب اکسیژن به وسیله عضلات ۲- افزایش کارآیی قلب و کاهش ضربان قلب ۳- کاهش مصرف اکسیژن و یا عدم تغییر مصرف اکسیژن حتی هنگام تمرینات ورزشی به دلیل افزایش توانایی های مکانیکی ۴- ازدیاد حجم ضربه ای قلب به دلیل افزایش حجم بطنها و انقباض پذیری عضلات قلب ۵- مصرف کمتر انرژی ذخیره عضلانی (گلیکوژن)، به دلیل ذخیره سازی گلیکوژن و ازدیاد کارآیی و توانایی عضلات در استفاده از چربیها برای سوخت و ساز ۶- ازدیاد آستانه هوازی یا V2 max و کاهش تولید و تجمع اسید لاکتیک ۷- کاهش برون ده قلبی و یا عدم افزایش آن

توان هوازی حداکثر یا VO2max 

به حداکثر مقدار اکسیژنی که در یک دقیقه در اثر فعالیت مصرف می شود، توان هوازی حداکثر یا VO2max می گویند. VO2maX در اثر فعالیتهای ورزشی مداوم افزایش مییابد، هرچقدر نوع ورزشی که ورزشکار انجام می دهد از نوع استقامتی باشد، این توان افزایش بیشتری مییابد. به عبارتی دیگر می توان گفت توان هوازی حداکثر، تنها شاخص دقیق اندازه گیری توانایی ها و آمادگی جسمانی از نظر استقامت است؛ زیرا، به وسیله آن دستگاههای قلبی و تنفسی (انتقال اکسیژن) مورد ارزیابی و اندازه گیری قرار میگیرد.

اختلاف اکسیژن شریانی و وریدی X حجم ضربهای X تعداد ضربان =VO2max

ضربان قلب و شدت تمرین شدت تمرین و تعداد ضربان قلب یک رابطه مستقیم دارند، هرچه ورزش سنگین تر باشد تعداد ضربان در دقیقه بیشتر افزایش مییابد و برعکس، بنابراین میتوان با اندازه گیری شدت ضربان قلب، شدت برنامه ریزی را مشخص کرد.
البته باید توجه داشت برای پیشگیری از عوارض قلبی و عروقی و سلامت قلب نباید تمریناتی انجام داد که شدت آنها برابر حداکثر مجاز باشد. با توجه به اهداف ورزشی، نوع ورزش و برنامه ریزیهای ورزشی این، وظیفه مربیان ورزشی، متخصصین تربیت بدنی و پزشکان طب ورزشی است که «میزان ضربان قلب هدف و مورد نظر» و «شدت فعالیتهای ورزشی» را در هر برنامه ای توصیه کنند.

ورزش و اثر آن بر سلامت قلب در افراد بالای ۳۵ سال

در افراد میانسال با توجه به سوابق ژنتیکی، مادرزادی، فامیلی و از طرف دیگر عوامل محیطی مثل شغل، استراحت، تغذیه، مصرف دخانیات، مشروبات الکلی و… تغییراتی در سیستم قلبی – عروقی و سلامت قلب امکان دارد، دیده شوند که از مهمترین آنها تصلب شرایین، افزایش فشار خون، بالا بودن چربی خون و قند خون و… را میتوان نام برد. به همین دلیل در صورت شروع فعالیتهای ورزشی در میانسالی حتماً باید قبل از شروع به ورزش یک بررسی و ارزیابی صحت و سلامت (چک آپ) انجام شود و پس از تأیید سلامت، ورزش شروع با شود. در انجام فعالیتهای ورزشی مربیان و پزشکان باشگاهها نیز با توجه به این مسایل شدت فعالیت ورزشی این افراد را دقیقاً محاسبه کنند و مراقب باشند.اگرچه ورزش از بسیاری از بیماری ها پیشگیری میکند؛ اما، از طرف دیگر می تواند باعث تشدید و وخیمتر شدن برخی بیماریها و با در نتیجه به خطر افتادن سلامت ورزشکار شود، به همین دلیل لازم است قبل از شروع فعالیت های ورزشی تمامی افراد تحت بررسی و معاینات پزشکی قرار گیرند تا علاوه بر بررسی صحت و سلامت آنها و سلامت قلب آنها، خصوصیات فردی هر کدام تواناییها و محدودیتهای جسمی، روحی روانی، از نظر اختلالات زمینهای موجود، بیماری های قبلی و فعلی، صدمات ورزشی قبلی و عوارض به جا مانده، میزان آمادگی جسمی و تمامی عواملی که در سلامت ورزشکار مداخله دارند، .شناسایی شود با توجه به این یافته ها توصیه های لازم برای پیشگیری از آسیبها و بیماریها، توصیه های مربوط به محدودیت حرکات و فعالیتهای ورزشی و توصیه های برای ارتقای سلامت و آمادگی جسمانی افراد انجام شود.

منبع: http://asanteb.com