بررسی علائم اسیدوز لاکتیک و روشهای درمانی آن
اسیدوز لاکتیک زمانی رخ میدهد که بدن بیش از حد اسید لاکتیک تولید کرده و نتواند به میزان کافی متابولیزه نماید. درحقیقت اسیدوز لاکتیک یک نوع اسیدوز متابولیک بوده که در کلیهها شروع میشود. افراد مبتلا به این اختلال دارای کلیههایی هستند که قادر به حذف اسید اضافی بدن نمیباشند. این وضعیت میتواند فرد را راهی بیمارستان کند. شروع اسیدوز لاکتیک اغلب سریع بوده و در عرض چند دقیقه یا چند ساعت اتفاق میاُفتد. بهترین راه برای درمان این مشکل، کشف دقیق علت آن است.
بررسی کامل اسیدوز لاکتیک
اسیدوز لاکتیک اگر درمان نشده و به حال خود رها شود، عوارض شدیدی را به همراه داشته و تهدیدکننده زندگی فرد خواهد بود، بنابراین باید این مسئله جدی تلقی گردد.
حقایقی صریح در رابطه با اسیدوز لاکتیک:
اگر این وضعیت مربوط به انجام تمرین و فعالیتهای ورزشی باشد، لزوما نیازی به مراقبتهای پزشکی ندارد.
بهبودی این مشکل بستگی به علت اصلی آن دارد.
برای تشخیص دقیق بیماری باید آزمایش خون انجام شود.
علائم اسیدوز لاکتیک چیست؟
به طور معمول، نشانههای این اختلال به طور جداگانه و به خودی خود متمایز نمیشوند، اما میتوانند علائمی از شرایط سلامتی مختلف باشند. با این حال، برخی از علائم اسیدوز لاکتیک شامل موارد زیر میشوند:
به هم ریختگی حالت درونی فرد
زرد شدن پوست یا چشم که به زردی معروف است
نفس کشیدن تند، کند و یا سایر مشکلات تنفسی
ضربان تند قلب
سایر علائم عبارتند از:
درد عضلانی یا گرفتگی عضلات
درد در ناحیه شکم
ضعف بدن
خستگی و خواب آلودگی غیرمعمول
کاهش اشتها
اسهال
تهوع و استفراغ
سر درد
هر یک از علائم فوق میتوانند به نحوی تهدید کننده زندگی فرد باشند، بنابراین شخصی که یک یا چند مورد از این علائم را تجربه کند، باید بلافاصله با اورژانس تماس بگیرد، در ادامه مقاله همراه مجله پزشکی آسان طب باشید.
علل ایجاد اسیدوز لاکتیک چیست؟
از شایعترین علل این عارضه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
شوک قلبی
شوک هیپوولمیک
نارسایی شدید قلبی
سپسیس (عفونت خون)
ترومای شدید
برخی از علتهای دیگر این مورد عبارتند از:
مشکلات کلیه
بیماری کبد
دیابت
درمانهای HIV
انجام فعالیتهای ورزشی سخت
مشروبات الکلی
مشکلات کلیه میتواند موجب اسیدوز لاکتیک شود
اسیدوز لاکتیک میتواند در افرادی که کلیههای آنان قادر به از بین بردن مقدار بیش از حد اسید نمیباشند، رخ دهد. حتی اگر تنها به وضعیت کلیه مربوط نباشد، بدن برخی افراد اسید لاکتیک زیادی تولید کرده و گاهی قادر به تعادل آن نمیباشد.
دیابت و ارتباط آن با اسیدوز لاکتیک
اسیدوز لاکتیک ممکن است در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و 2 ایجاد شود، به ویژه اگر دیابت آنها به خوبی کنترل نشده باشد. طبق گزارشات موجود، احتمال ابتلا به این عارضه در افرادی که متفورمین (یک دارو استاندارد غیرانسولین برای درمان دیابت نوع 2) مصرف میکنند، وجود دارد. با این حال، بر اساس گزارشات سال 2014، میزان بروز این بیماری کم بوده و از هر 100،000 نفر در سال حدود 10 نفر و یا حتی کمتر را تحت تاثیر خود قرار میدهد.
بروز این اختلال در افرادی که مبتلا به دیابت هستند نیز دارای شرایط دیگری مانند نارسایی احتقانی قلب و بیماری کلیوی میباشد.
گزارشی در سال 2015 نشان داد که یک مرد 49 ساله مبتلا به دیابت نوع 2 و نارسایی احتقانی قلب که به دشواری نفس میکشید، وارد بخش اورژانس شد. پس از گذشت چند ساعت، بیمار در معرض اسیدوز متابولیک شدید با غلظت بالای لاکتات قرار گرفت. طبق این بیانات، مرد احتمالا پس از ورود به بیمارستان اسیدوز لاکتیک داشت که به سرعت افزایش یافت. لازم به ذکر است که مصرف متفورمین به عنوان علت بالقوه اسیدوز لاکتیک وی شناخته شده بود.
درمانهای HIV
اسیدوز لاکتیک میتواند یک عارضه جدی در درمان antiretroviral باشد که از تکثیر HIV جلوگیری میکند. درمان antiretroviral باعث میشود که بدن در حد نرمالِ اسید لاکتات باقی بماند، بنابراین افرادی که بعضی از داروهای antiretroviral را برای درمان HIV مصرف میکنند، در معرض خطر ابتلا به اسیدوز لاکتیک هستند.
اسیدوز لاکتیک ایجاد شده پس از ورزش
این مشکل ممکن است پس از تمرینات فیزیکی شدید اتفاق بیفتد. در این موارد، وضعیت موقتی بوده، درنتیجه بدن نیاز به اکسیژن بیشتری دارد تا میزان لاکتات را در خون حفظ نماید. هنگامی که این عدم انطباق در طول انجام ورزشهای سخت رخ دهد، علائم ممکن است شامل احساس سوختگی در ماهیچهها، تهوع و ضعف باشند.
ارتباط این مشکل با مصرف الکل
شواهدی وجود دارد که مصرف الکل سبب بروز اختلال اسیدوز لاکتیک میشود.
معرفی برخی از گزینههای درمان
این عارضه را میتوان با درمان علت زمینهای متوقف کرد. در حالی که یک پزشک در تلاش برای پیدا کردن علت اصلی آن است، درمان برای تأمین اکسیژن و گردش خون نیز در حال انجام میباشد.
درمان میتواند شامل موارد زیر باشد:
مایع داخلی وریدی برای ترویج گردش خون
دستیابی به اکسیژن توسط ماسک صورت و یا روشهای دیگر
تهویه فشار مثبت برای ارائه اکسیژن به ریهها
ویتامین درمانی
همودیالیز با بیکربنات
افرادی که در حین انجام ورزش، این اختلال را تجربه کنند، باید ورزش را متوقف کرده، آب میل کرده و به استراحت بپردازند.
اسیدوز لاکتیک برای برخی افراد یک وضعیت موقت بوده که میتواند با موفقیت درمان شود، اما اگر این شرایط ناشی از یک وضعیت سلامتی باشد، درمان پیچیدهتر خواهد شد، سپس درمان موفقیتآمیز بستگی به عوارض سایر شرایط سلامتی افراد دارد.
عوارض جانبی اسیدوز لاکتیک
همانطور که قبلا هم گفتیم اگر این عارضه درمان نشود، قطعا عوارضی را به همراه خواهد داشت. این عوارض موارد زیر را در بر میگیرد:
ریتم نامنظم قلب
کما
شوکه شدن
معرفی انواع اسیدوز لاکتیک
اسیدوز لاکتیک به دو نوع تقسیم میشود که در زیر به آنها اشاره خواهیم کرد:
مورد اول، نوع A
این نوع از اسیدوز لاکتیک مرتبط با هیپوکسی بافت است که بدن دچار کمبود اکسیژن شده است، همچنین میتواند مشخصهای از بیماریهای مانند سپسیس، شوک سپتیک یا بیماریهای حاد پزشکی، از جمله سیستمهای قلبی عروقی و مشکلات کبد باشد. نوع A همچنین شامل اسیدوز لاکتیک ناشی از تمرین، به علت افزایش نیاز به اکسیژن است.
مورد دوم، نوع B
نوع B با هیپوکسی بافت ارتباط ندارد و میتواند به علت شرایط سلامتی مانند بیماریهای کلیوی و سرطانهای خاص رخ دهد. نوع B با برخی داروها از جمله آنهایی که برای درمان دیابت نوع 2 و HIV استفاده میشوند، مرتبط است. سکته قلبی مزمن و بیماریهای کبدی نیز میتوانند علت بروز اسیدوز لاکتیک نوع B باشند.
چگونگی تشخیص این مشکل
تشخیص این مشکل میتواند با بررسی سطح لاکتات در خون تایید شود. سایر آزمایشات نیز میتواند برای تعیین علت اسیدوز لاکتیک و همچنین شناسایی اختلالات دیگر بالقوه بدن انجام گیرد.
روشهای جلوگیری از ایجاد اسیدوز لاکتیک
پیشگیری از این اختلال با مدیریت علتهای آن امکانپذیر است. هر فرد مبتلا به دیابت، HIV، نارسایی قلبی، بیماری کبدی و یا مشکلات کلیوی باید تحت نظر پزشک قرار بگیرد تا داروهای مورد نیاز تجویز گردد. لازم به ذکر است هر کسی که عوارض جانبی ناشی از دیابت یا داروهای ویروسی را تجربه میکند، باید بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهد و او را در جریان امور بگذارد.
نگه داشتن هیدراته، تراز تعادل، کار کردن و اجتناب از فعالیتهای سخت، زمانی که احساس خوبی نداشته باشید، میتواند به جلوگیری از اسیدوز لاکتیک ناشی از ورزش کمک کند.
Source: https://mag.asanteb.com