علائم، علل و درمان بیماری مزمن کلیوی
بیماری مزمن کلیه به از دست دادن تدریجی عملکرد کلیه در طول چندین سال اشاره دارد که در نهایت فرد دچار نارسایی کلیه خواهد شد. بیماری مزمن کلیوی که با نام نارسایی مزمن کلیه نیز شناخته میشود، در اغلب موارد ناشناخته بوده و تشخیص آن دشوار میباشد، تا زمانی که بیماری پیشرفت کند. درمان نارسایی مزمن کلیه با هدف متوقف ساختن یا کند کردن پیشرفت بیماری انجام شده و معمولا با کنترل کردن علت اصلی آن همراه است.
نکاتی کلیدی در مورد بیماری مزمن کلیوی
علائم این بیماری به طور معمول شامل وجود خون در ادرار، فشار خون بالا و خستگی میشوند. دیابت و بیماریهای خاص کلیوی مانند بیماری کلیه پلیکیستیک از دلایل ایجاد این وضعیت به شمار میروند. هیچ درمان خاصی برای درمان این بیماری وجود ندارد، این بدان معنا است که درمان بر روی کاهش علائم، تمرکز دارد. به گزارش مجله پزشکی آسان طب تشخیص بیماری مزمن کلیوی معمولا پس از انجام یک آزمایش خون، اسکن کلیه یا بیوپسی انجام میگیرد.
معرفی علائم مرتبط با این بیماری
نارسایی مزمن کلیوی در مقایسه با نارسایی حاد کلیوی پیشرفت کندی دارد، یعنی حتی اگر عملکرد یک کلیه به طور کامل متوقف شود، کلیه دیگر قادر به انجام کارهای عادی میباشد. زمانی که بیماری به نسبت پیشرفت کرده و شدید شود، نشانهها و علائم بروز کرده و در آن زمان جبران آسیب غیرقابل انجام است. افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماری کلیوی هستند، باید عملکرد کلیههای خود را به طور مرتب، بررسی نمایند. تشخیص زودرس میتواند به طور قابل توجهی به جلوگیری از آسیب کلیوی جدی کمک کند. شایعترین علائم و نشانههای بیماری مزمن کلیوی شامل موارد زیر میگردند:
- کم خونی
- وجود خون در ادرار
- تیرگی رنگ ادرار
- کاهش هوشیاری ذهن
- کاهش تولید ادرار
- التهاب دست و پا
- خستگی
- فشار خون بالا
- بیخوابی
- خارش پوست
- بی اشتهایی
- اختلال نعوظ برای مردان
- تکرر ادرار خصوصا در شب
- گرفتگی عضلات
- حالت تهوع
- درد در قسمت کلیهها
- تنگی نفس
- وجود پروتئین در ادرار
- تغییرات ناگهانی در وزن
- سر درد
بررسی علل بروز بیماری مزمن کلیوی
کلیهها سیستم پیچیدهای را در بدن به عهده دارند، آنها مواد زائد و مایعات را از خون و بدن خارج میسازند. در اکثر موارد، کلیه قادر به نابودی مواد زائدی که بدن تولید میکند، خواهد بود، با این حال، اگر جریان خون به کلیهها به علت آسیب یا بیماری تحت تاثیر قرار گیرد، آنها به درستی کار نمیکنند. در اغلب موارد بیماری مزمن کلیوی از یک بیماری مزمن یا طولانی مدت نشات میگیرد. در زیر به معرفی آنها خواهیم پرداخت:
√ دیابت: بیماری مزمن کلیوی به دیابت نوع 1 و 2 مرتبط است. اگر دیابت بیمار به خوبی کنترل نشود، قند اضافی در خون انباشته خواهد شد، البته لازم به ذکر است که بیماری کلیه در 10 سال اول دیابت شایع نبوده و بیشتر از 15 تا 25 سال پس از تشخیص دیابت رخ میدهد.
√ فشار خون بالا: فشار خون بالا میتواند به گلومرول آسیب برساند.
√ مسدود شدن جریان ادرار: اگر جریان ادرار مسدود شود، میتواند از مثانه به کلیه بازگردد. جریان ادرار مسدود شده، فشار به کلیه را افزایش داده و عملکرد آن را تضعیف مینماید. علل احتمالی این رویداد شامل بزرگی پروستات، سنگ کلیه یا تومور خواهد بود.
√ بیماریهای کلیه: بیماریهای کلیوی پیلونفریت یا گلومرولونفریت میتوانند موجب نارسایی مزمن کلیوی گردند.
√ تنگی شریان کلیه: شریان کلیه تنگ باشد و یا قبل از وارد شدن به کلیه مسدود شود.
√ برخی از سموم: سوخت (مانند تتراکلرید کربن) و سرب (مانند رنگ سرامیکی، لولهها و مواد لحیم کاری) از سموم محسوب شده و میتوانند منجر به بیماری مزمن کلیوی شوند. حتی برخی از انواع طلا و جواهر نیز دارای سموم میباشند.
√ مشکل رشد جنین: اگر کلیهها در جنین به درستی رشد نکنند، میتوانند موجب بروز این بیماری گردند.
√ لوپوس اریتماتوز سیستمیک: یک بیماری خود ایمنی بوده که در آن سیستم ایمنی بدن به کلیهها حمله میکند.
√ مالاریا و تب زرد: این شرایط موجب اختلال در عملکرد کلیه میشوند.
√ برخی از داروها: استفاده بیش از حد از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی نظیر آسپیرین یا ایبوپروفن نیز میتوانند منجر به بروز این وضعیت شوند.
√ آسیب: ضربه شدید یا آسیب جسمی به کلیهها
روشهای درمان نارسایی مزمن کلیوی
در حال حاضر هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما برخی از درمانها میتوانند به کنترل نشانهها و علائم کمک کرده، عوارض را کاهش داده و پیشرفت بیماری را کند کنند. بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیوی معمولا باید داروهای زیادی را مصرف کنند و درمان آنها شامل موارد زیر است:
√ درمان کم خونی: هموگلوبین مادهای در سلولهای قرمز خون است که عهده دار اکسیژن حیاتی بدن میباشد. در صورتی که میزان هموگلوبین کم باشد، فرد به کم خونی مبتلا است. برخی از بیماران مبتلا به بیماری کلیوی همراه با کم خونی، نیاز به تزریق خون دارند. بیمار مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی باید مکملهای آهن را به صورت قرصهای روزانه یا گاهی اوقات به صورت تزریق مصرف کند.
√ تعادل فسفات: افراد مبتلا به بیماری کلیوی به درستی قادر به حذف فسفات از بدن خود نیستند، از این رو به بیماران توصیه میشود که مصرف فسفات را در مواد غذایی خود کاهش دهند، این به معنی کاهش مصرف محصولات لبنی، گوشت قرمز، تخم مرغ و ماهی میباشد.
√ فشار خون بالا: فشار خون بالا یک مشکل رایج برای بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی به شمار میرود. برای محافظت از کلیهها، پایین آوردن فشار خون امری مهم و ضروری محسوب میشود و سپس باید نسبت به کاهش پیشرفت بیماری اقدام کرد.
√ خارش پوست: آنتی هیستامینها مانند کلرفنیرامین ممکن است به کاهش خارش پوست کمک نمایند.
√ داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی: باید از داروهای ضد التهابی مانند آسپیرین یا ایبوپروفن اجتناب شود، مگر اینکه پزشک آن را تجویز کرده باشد.
√ درمان مرحله آخر: این درمان زمانی انجام میشود که عملکرد کلیهها کمتر از 10 تا 15 درصد باشد و یا اینکه درمانهای فوق کارایی نداشته باشند. کلیههای افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی در مراحل آخر به تنهایی قادر به حذف ضایعات و مایعات نیستند، بنابراین بیمار برای زنده ماندن به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز دارد. اکثر پزشکان سعی میکنند تا جایی که ممکن است نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه را به تعویق بیندازند، زیرا این کار خطر عوارض جدی را به همراه دارد.
منبع: https://mag.asanteb.com
