تمر هندی یک چاشنی پر از خواص مفید
تمر هندی یکی از خوراکی های خوشمزه است که برای سلامتی فواید زیادی دارد. از خواص تمر هندی میتوان به ویتامین C، کلسیم، پتاسیم، آهن و مواد فیبری در آن اشاره کرد. یکی دیگر از خواص تمرهندی آنست که نوشیدن آب آن در رفع هموروئید خونی (بواسیر) موثر است. در این بخش از مجله پزشکی آسان طب در این باره اطلاعاتی را جمع آوری کرده ایم که تقدیم می کنیم.
تمر هندی چیست؟
تمر هندی (به عربی: تمر هندی، به معنای خرمای هندی) (نام علمی: Tamarindus indica) درختی گرمسیری از تیرهٔ پروانه‌داران و زیرخانوادهٔ ارغوانیان است.
خاستگاه این گیاه مناطق استوایی قارهٔ آفریقا است. میوهٔ این درخت به شکل لوبیایی درشت و قهوه‌ای و ترش‌مزه و سرشار از قند است.
تمر هندی در میان ساکنین ماداگاسکار درختی مقدس و پادشاه درختان تلقی می‌شود.
نام تمرهندی برگرفته از نام تمبر به معنای خرمای خشک است؛ میوه نرسیده این گیاه به رنگ سبز است و وقتی کاملا رسید به رنگ قهوه ای یا قهوه ای متمایل به قرمز خواهد شد.
طعم این میوه زمانی که خوب نرسیده بسیار ترش است و هر چه بیشتر می رسد شیرین تر می شود و بچه ها آن را به عنوان تنقلات می خورند.
این گیاه از خانواده نخودهاست و میوه هایی شبیه باقلا دارد که در ماداگاسکار به عنوان درختی مقدس و پادشاه درختان تلقی می شود. میوه های این گیاه مورد علاقه بسیاری از مردم است و به عنوان چاشنی و طعم دهنده غذا، دسر، شربت و آبمیوه مورد استفاده قرار می گیرد.
در هندوستان نه تنها میوه بلکه گل و برگ های این گیاه برای پخت غذا مورد استفاده قرار می گیرد. بهترین نوع آن تمرهندی قرمز رنگی است که حدود هفت ماه تا یک سال از عمر میوه آن گذشته باشد؛ البته کهنه یا فاسد شده آن کیفیت لازم درمانی را نخواهد داشت. (رطوبت و ترشی تمرهندی از بین نرفته باشد)
خواص درمانی تمر هندی
ـ هندی ها خیسانده آن را برای درمان بیماری جزام استفاده می کنند.
ـ میوه های این گیاه سرشار از ویتامین C است و برای درمان اسکوربوت و سرماخوردگی مفید است.
ـ مقوی قلب و معده، از بین برنده حالت تهوع و استفراغ، ملین طبع و مسهل صفرا و اخلاط سوخته است.
ـ باعث پایین آمدن حرارت بدن (تب) و رفع عطش می شود. میوه های این گیاه نیز باعث کاهش کلسترول خون و همچنین درمان اختلالات صفراوی می شود.
ـ ضماد آن جهت دررفتگی عضو و تقویت عضله و همراه با روغن حیوانی جهت باز کردن دمل در قدیم مورد استفاده قرار می گرفته است.
ـ آشامیدن آب آن برای رفع هموروئید خونی (بواسیر) مفید است و از برگ های آن برای درمان سوختگی استفاده می کنند. شربت تمرهندی مورد استفاده بسیاری از ملل است و باعث رفع تشنگی می شود.
امروزه تمرهندی کاربرد درمانی سنتی خود را، بخصوص در ایران، تقریبا از دست داده و صرفا به صورت خوراکی مصرف می شود. ازجمله می توان به رب و شیره تمرهندی اشاره کرد، رب تمرهندی چاشنی قلیه ماهی، معروف ترین خورش جنوبی ها و شهرهای آبادان و خرمشهر است.
همچنین اهالی جنوب پیش از تنوری کردن ماهی، پوست آن را به شیره تمرهندی آغشته می کنند. آش تمرهندی و خورش بامیه از دیگر خوراکی هایی هستند که چاشنی آنها شیره تمرهندی است.
حواستان باشد تمرهندی را نباید در آب زیاد مالید زیرا موجت تهوع و استفراغ می شود، بلکه باید آن را در آب خیساند، وقتی در آب حل شد آن را صاف کرده و با کمی نبات یا شکر آشامید.
تمر هندی خنک کننده بدن است و دمای بدن را پایین می آورد و برای رفع تشنگی خصوصا در فصل گرما موثر است.
برطرف کننده صفرا بوده و اخلاط شدید و گرم با خوردن تمر هندی کاهش می یابد. تمر هندی به دلیل آن که فاقد سدیم و سرشار از پتاسیم است فشار خون را پایین آورده، جوش های جلدی و التهاب ناشی از آن را کاهش می دهد، ضمن آنکه برطرف کننده تنگی نفس هم هست. چنانچه مایلید غذایی که می خورید زود هضم شود، توصیه می کنیم مقدار کمی تمر هندی همراه یا بعد از غذا میل کنید.
این میوه دارای ویتامین C و مواد معدنی همچون آهن است و برای افراد سیگاری که ویتامین C بدن آنها به شدت تحلیل می رود موثر است. تمر هندی و دم کرده آن خاصیت ملین دارد و چنانچه با آب مخلوط شود ضدنفخ می شود. برای تهیه دم کرده تمبرهندی باید چند تکه آن را با کمی آب جوش مخلوط کرده و بگذارید مدت یک ساعت بماند، سپس دم کرده را در طول روز مصرف کنید. این دم کرده را در درمان یبوست استفاده می کنند. ضمادی که از تمر هندی پخته تهیه می شود برای تسکین ورم، برطرف کردن سستی عضلات و قسمت های دردناک بدن مفید است.
مصارف خوراکی تمر هندی
میوهٔ کال تمر هندی دارای گوشتی سبز و بسیار ترش است که اغلب به عنوان چاشنی و برای ترش کردن غذا استفاده می‌شود.
تمر هندی رسیدهٔ که شیرین‌تر می‌باشد در بسیاری از مناطق به عنوان میوه مصرف می‌شود. تمر هندی همچنین برای تهیهٔ دسر، مربا، شربت، بستنی، آبمیوه و نوشیدنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای تهیهٔ بسیاری از سس‌ها نیز از تمر هندی استفاده می‌شود.
در هند، نه تنها میوه، بلکه گل و برگ‌های تمر هندی برای پخت غذا مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در مکزیک، از تمر هندی برای تهیهٔ خوراکی‌های متنوعی به صورت نمک‌زده، خشک‌شده، فلفل‌زده، آب‌نبات و غیره استفاده می‌شود.
مصریان نیز از این میوه برای تهیهٔ نوشیدنی خنک و ترشی استفاده می‌کنند که در تابستان بسیار مصرف می‌شود.
مصارف دارویی تمر هندی
این میوه به‌عنوان مسهل طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تمر هندی همچنین در برخی مناطق آسیای شرقی و آفریقا به منظور درمان گلودرد، اختلالات گوارشی، درد بدن و تمیزکنندهٔ صورت مصرف می‌شود. این روزها مصرف میوه های ترش در میان وعده ها کمک بسیاری به رفع تشنگی و کاهش حرارت درونی بدن می کند. تمر هندی از آن دسته میوه های ترش و سرد بوده که از این خاصیت بی بهره نیست. این میوه دارای قند، پروتئین، اسید سیتریک، اسید مالیک، ویتامین C، کلسیم، پتاسیم، آهن و مواد فیبری بوده
خاصیت تمر هندی
این روزها مصرف میوه های ترش در میان وعده ها کمک بسیاری به رفع تشنگی و کاهش حرارت درونی بدن می کند. تمر هندی از آن دسته میوه های ترش و سرد بوده که از این خاصیت بی بهره نیست. این میوه دارای قند، پروتئین، اسید سیتریک، اسید مالیک، ویتامین C، کلسیم، پتاسیم، آهن و مواد فیبری بوده و فاقد ویتامین A، سدیم، چربی و کلسترول است. این میوه دارای دو نوع ترش و شیرین است و نوعی میوه هندی محسوب می شود.
عوارض تمر هندی
ـ خوردن زیاد تمرهندی باعث خراش روده و ایجاد سرفه می شود.
ـ ناشتا خوردن تمرهندی مضر است، خام، تازه و نورس آن بسیار نفاخ و دیرهضم است.
