استخوان شب پره یا اسفنوئید sphenoid bone

از آنجا که استخوان شب پره شبیه خفاش است ، اسفنوئید نام گرفته است . اسفنوئید یا  استخوان شب پره در کف جمجمه ، پشت استخوان اتموئید ، جلوی استخوان تمپورال و زائده بازیلار استخوان اکسپیتال قرار گرفته است . با استخوان های فرونتال ،استخوان اتموئید ، گیجگاهی ، آهیانه ، پس سری ، کامی و فک بالا مفصل می شود .

استخوان شب پره  از دو بال کوچک ، دو بال بزرگ ، یک تنه و دو زائده رجلی تشکیل شده است .

تنه  استخوان شب پره یا اسفنوئید

تنه استخوان شب پره  مکعبی شکل است و از شش سطح فوقانی ، تحتانی ، قدامی ، خلفی و طرفی راست و چپ تشکیل یافته است . سطح فوقانی تنه یا سطح درون جمجمه ای خود از بخش های زیر تشکیل یافته است .

سطح مهتابی و ناودان بصری . درون ناودان بصری عصب بینایی عصب زوج دوم مغز قرار می گیرد و کیاسمای بینایی در این ناودان تشکیل می شود .

به گزارش اخبار پزشکی سایت اسان طب ، این ناودان در هر طرف به یک کانال به نام مجرای بینایی منتهی می شود که عصب بینایی و شریان چشمی از آنها عبور می کند .

در خلف ناودان بصری برجستگی موسوم به تکمه زین ترکی دیده می شود . در عقب این برجستگی حفره بزرگی است که زین ترکی نامیده می شود و عمیقترین قسمت آن حفره هیپوفیزی نام دارد و جایگاه غده هیپوفیز است .

در قسمتهای طرفی سطح فوقانی تنه استخوان شب پره  یعنی مجاور محل اتصال بالهای بزرگ دو شیار طولی دیده می شود که ناودان کاروتید نام داشته و جایگاه شریان کارتید داخلی و سینوس غاری می باشد . عمق ناودان کاروتید در ناحیه خلف بیشتر است و لبه خارجی ناودان به زائده لینگولا منتهی می شود .

زوائد سریری قدامی از برجسته شدن انتهای خلفی قاعده بال کوچک ، زوائد سریری میانی از برجسته شدن لبه های تکمه زین ترکی ، زوائید سریری خلفی در اثر برجسته شدن گوشه های فوقانی دور سوم سلا بوجود می آیند .

زوائد سریری سه جفت برجستگی می باشند که به آنها چادر مخچه متصل میگردد . Dorsum sellae یک تیغه استخوانی چهار گوش است که در پشت حفره هیپوفیزی قرار گرفته است . سطح خلفی این تیغه چهارگوش و شیب دار بوده و Clivus نام دارد .

کلیوس در واقع سطح خلفی تنه استخوان شب پره  است که در افراد بالغ با کلیوس استخوان پس سری به هم متصل می شوند کلیوس اسفنویید محل قرار گرفتن قسمت فوقانی پل مغزی pons است . قسمت تحتانی پل مغز و بصل النخاع روی کلیوس استخوان پس سری قرار می گیرد .

منبع :

asanteb.com