ویژگی های انسان سالم برای شناخت همسر آینده

در یک فرایند تصمیم گیری درست و به موقع از جمله ازدواج و اشتغال …یکی از بحث های اساسی که مطرح می شود شناخت انسان سالم از ابعاد مختلف است. اولین ویژگی یک انسان سالم در هر شرایط اجتماعی، روانی و هر جامعه ای و با هر کیش و مذهبی عبارت است از:

۱) منطقی بودن ویژگی انسان سالم

یعنی انجام اعمال و امورات زندگی فردی و اجتماعی فرد مبتنی بر تفکر و استدلال صحیح است. بعلاوه محدودیت های خود و دیگران را اولا شناخته، ثانیاً قبول داشته و به نوعی واقع بین است. البته به توانایی ها، امکانات، واقعیت های خود، دیگران و جامعه آگاهی و وقوف داشته و بر اساس آنها عمل می کند. از خود و نیز دیگران انتظارات واقع بینانه دارد و تلاش متناسب با آن به عمل می آورد.

۲) انتقاد پذیری:

دومین ویژگی انسان سالم در حوزه ی اجتماعی «انتقادپذیری» است. البته انتقاد به معنی درست آن عبارت است از بررسی و بیان واقعی و مناسب یک عمل، به نحوی که نقاط ضعف و قوت آن عمل دیده شده و بیان گردد. کسی که انتقادپذیر است به دیگران (اعضای خانواده، جامعه، ارباب رجوع و…) فرصت می دهد تا آن ها در مورد اعمال، گفتار و کردارش نظر دهند و در واقع نقدش کنند یعنی در صدد است تا نظر دیگران را بشنود، بررسی کند و توصیه های درست آنها را به کار گیرد.

در واقع فرد انتقادپذیر بر این اعتقاد است که ممکن است تفکرات و اقدامات او ایراد داشته و راه های بهتری هم وجود دارد که می تواند تکمیل کننده باشد. در واقع افرادی که انتقادپذیرند خود را سرآمد توانمندی، دانایی و پرهیزگاری نمی دانند از این رو دچار بیماری خود بزرگ بینی و غرور نمی شوند.

افرادی که انتقادپذیر نیستند به دیگران اجازه اظهارنظر نمی دهند و ایرادات دیگران را توهین به خود دانسته و از تعریف و تمجید دیگران (که ممکن است نابه جا و چاپلوسانه نیز باشد) ذوق زده شده و کنترل خود را از دست می دهند. از این رو تکبر و غرور و نخوت دامنگیر آنها می شود.

۳) انتقاد کننده:

سومین ویژگی انسان سالم که می تواند تکمیل کننده ی ویژگی قبل باشد انتقاد کننده بودن است. انسان سالم در برابر مسائل و امور خود و دیگران بی تفاوت نبوده و دارای پیشنهاد و نظر است و نطرات خود را (البته در شرایط مناسب ) با جرأت و بدون توهین و به شکلی سنجیده مطرح کرده و از بیان آن هراسی به خود راه نمی دهد.

بعلاوه فرصت مناسب و کافی را به کسی که انتقاد به او وارد می کند (شنونده) جهت پاسخگویی می دهد. بیان معایب را با محاسن همراه کرده و توان نه گفتن را در رابطه با امور و موقعیت های مختلف به ویژه موقعیت های مشکوک دارد.

در این راستا می توان گفت کسانی که در رابطه با امور جاری زندگی منفعل بوده و از خود هیچ گونه نظری در تأیید یا رد درست و منطقی پیشنهادات ندارند، انتقاد کننده ی خوبی نیستند. کسانی که انتقاد کننده نیستند همانند ظرف خالی اند و به عبارتی دیگر همانند آبند که رنگ و شکل ظرف را می گیرند.

البته بستگی دارد که رنگ و شکل ظرف مناسب یا نا مناسب باشد. این گونه افراد با توجه به موقعیت، اگر در جمع افرادی که کار نیک و درست می کنند قرار گیرند درستکار و اگر در تعامل با افراد ناباب و… قرار گیرند از آنها تبعیت کرده و پیروان خوبی در این راستا می شوند.

از این رو می توان گفت: کسانی که انتقاد کننده نیستند و این فرصت را در خود و دیگران به وجود نمی آورند دچار از خود بیگانگی، انفعال و به اصطلاح فتیشه می شوند.

۴) روابط اجتماعی متعادل و پایدار:

یکی دیگر از ویژگی های اجتماعی انسان سالم که می تواند طی خواستگاری، و… بررسی و مورد توجه قرار گیرد «داشتن روابط اجتماعی متعادل و پایدار» است به عبارتی براساس تأکیدات اخلاقی و دینی دارای صله ی ارحام بوده و نسبت به خود و دیگران احساس مسئولیت می کند.

در غم و شادی دیگران حضوری فعال دارد و از افراط و تفریط پرهیز می کند. به سهم مناسب خود، خانواده، کار، دوستان و… از انرژی، عواطف و سرمایه های مادی و معنوی اش (با رعایت اولویت ها) اهمیت می دهد. و از طرفی حسب ضرب المثل ایرانی، کوچه روشن کن و خانه تاریک کن نیست.

داشتن روابط اجتماعی سالم، متعادل و پایدار ضمن این که نشانه ی سلامت است استمرار سلامت روانی – اجتماعی را به دنبال داشته افراد را در مقابل مسائل و مشکلات و… واکسینه می کند.

5) خلاق بودن:

فرد خلاق در رسیدن به اهداف و انجام امور محوله و نیز وظایف خود و حتی امور جزئی روزمره، راه ها و شیوه های مختلف و متفاوت را مدنظر قرار داده و به نوعی از آن استقبال نموده و تفکر پیشگیرانه دارد. در چنین شرایطی فرد خلاق به صورت عادتی و تقلیدی رفتار نمی کند.

اگر دقت شود خواهید دید که این گونه افراد به جای دور زدن موانع و یا به عبارتی پاک کردن صورت مسأله، سعی دارند مسأله و مشکل واقعی را حل کرده و موانع اصلی را رفع نمایند. افراد خلاق زمینه ی رشد خود و دیگران را به صورت خودکار فراهم می نمایند.

۶) مورد اعتماد بودن:

دیگران (خانواده، دوستان، آشنایان و سایر افراد) می توانند به او اعتماد کنند و او نیز فردی قابل اعتماد است یعنی فردی است مسئولیت پذیر، وظائف و انتظارات منطقی و معقولی را که دیگران از او دارند در حد توان انجام می دهد و نیازی به استفاده از تحکم، زور، تهدید و یا تشویق های مضاعف و… برای انجام وظایف و انتظارات ندارند.

۷) عشق ورزی:

یکی دیگر از ویژگی های اجتماعی انسان سالم ، عشق ورزی است. عشق ورزی با عاشق شدن یا در دام عشق سطحی و ظاهری افتادن تفاوت دارد. مفهوم اولی به معنایی انسانی، عمیق و تقریباً آگاهانه، مستمر و قلبی است که چشمداشت های مادی و نیازهای زودگذر جسمی و جنسی در آن دخالت ندارد.

انسان سالم به طو طبیعی به دیگران و به ویژه اعضای خانواده، دوستان، مردم و اجتماع بدون هیچ گونه قید و شرطی عشق می ورزد. این چنین انسانی برای دوست داشتن همسر و بستگان شرط نمی گذارد.

یکی از نشانه های عدم سلامت، گذاشتن شروط و قید و بندهای مربوطه است، حال آن که عاشق شدن که در زبان لاتین از آن تحت عنوان fall to in love یاد می کنند همان ایجاد ارتباط با جنسی متفاوت است که معمولا با انگیزه های جنسی و جسمی همراه بوده و در بسیاری از مواقع با عشق ورزی اشتباه گرفته می شود و تبعات منفی بسیاری برای فرد، خانواده و جامعه به دنبال دارد.

توانایی عشق ورزی که خود یک مهارت است منوط به شرایط فردی و خانوادگی خاصی است. کسانی که از خانوادهای خشک و و بی روح که اعضای آن در بیان و تبادل عواطف مثبت خود دچار مشکل بوده مشکل بوده خست به خرج می دهند و یا این که در این موارد مانند یک تاجر عمل می کنند قرار گیرند و بزرگ شوند، الگوی رفتاری عاطفی را یاد گرفته و انتخاب می نمایند که معمولا همراه با عشق ورزی بدون قید و شرط نخواهد بود.

۸) عزت نفس درونی

انسان سالم از عزت نفس درونی و خود ابرازی بالایی برخوردار است. انسان سالم از نظر روانی اجتماعی دارای عزت نفس بوده و شأنیت خاصی برای خود قائل است. او به خود احترام گذاشته و از خود انتظار انجام امور درست و نشست و برخاست با افراد سالم و منطقی را دارد.

به عبارتی ساده، به خود اجازه نمی دهد که هر جا و با هر کسی و هر طور که شده مراوده داشته و یا به هر قیمتی تقاضایی داشته باشد. از این رو کلماتی که جهت صحبت استفاده می کند، مراسم و جلساتی که در آن شرکت می کند و … حساب شده و برنامه ریزی شده است و در مواردی هم که با نیاز، مشکل یا اهانتی روبرو می شود عزت نفس او اجازه نمی دهد که دست به هر اقدام یا گفتار نامناسبی بزند بعلاوه توانایی بیان و توضیح در مورد خود و ویژگی هایش را تا حدودی داشته و از بیان واقعیت های مربوط به خود(مثلاً روستایی… شهری…) نگران نمی شود و می تواند در مورد خود در جمع صحبت کند.

از این رو: قدرت نه گفتن به موقعیت ها و پیشنهادهای ناسالم، ناخوشایند و حتی خوشایندمشکلی زا را دارد. بردبار و پر حوصله است و زود از کوره در نمی رود.حتی وقتی کسی اورا نمی بیند و متوجه او نیستند باز هم محترمانه، با اخلاق نیکو می اندیشد و رفتار می کند.

• آن چه برای خود نمی پسندد برای دیگران نیز نمی خواهد.
• آن چه برای خود می پسندد  برای دیگران نیز می پسندد.
• برای رسیدن به مقصود و هدف حاضر به انجام هر کار و عملی نیست.