داروی اتوموکستین Atomoxetine و درمان بیش فعالی
داروی اتوموکستین (Atomoxetine) که عموما با نام های اختصاری و تجاری Strattera ،Stromax در بازار و داروخانه ها دیده می شود جزء مهار کننده های بازجذب نواپی نفرین است اما در دسته ی داروهای محرک نمی باشد. داروی اتوموکستین یکی از موثرترین و پرمصرف ترین داروهای روانپزشکی برای درمان بیش فعالی و نقص توجه (ADHD) کودکان به شمار می آید. امروزه در ایران این دارو با نام تجاری و ایرانی استراموکس هم پیدا می شود. داروی اتوموکستین بر خلاف دیگر داروهای مورد استفاده برای درمان بیش فعالی کودکان مدت زمان بیشتری (حدودا ۲ هفته) نیاز دارد تا تاثیرات مثبت خود را بروز دهد. در ادامه ی این مطلب اطلاعات بیشتری از داروی اتوموکستین و نحوه ی عملکرد آن در اختیارتان قرار می دهیم.
نتایج مطالعات بر روی داروی اتوموکستین
همانطور که گفتیم داروی اتوموکستین بر روی نوراپی نفرین در مغز تاثیر می گذارد و مصرف آن در اختلال ADHD بسیار شایع است. تأثیر داروی اتوموکستین بر روی اختلال بیش فعالی و ADHD در دو مطالعه کنترل شده در کودکان و دو مطالعه کنترل شده در بالغین تأیید شده است. یک مطالعه ی جدید نشان داده است که داروی اتوموکستین در کاهش علایم متنوع ADHD کودکان و نوجوانان بر دارونماها و دیگر روش های درمانی ارجحیت دارد. مطالعه دیگری هم میزان پاسخ حاد به آن را ۸۱ درصد و میزان پاسخ درازمدت را ۷۸ درصد نشان داده است. در یک بررسی از داروی اتوموکستین در مقابل دیگر محرک ها برای درمان ADHD نتایج یکسان گزارش شده است و اندکی به نفع نمک های آمفتامین آهسته رهش بود. یک مطالعه جدید نشان داد که می توان در کودکان مبتلا به ADHD در صورت عدم پاسخ یا عدم تحمل دارویی داروهای متیل فنیدیت یا آمفتامین، از تیتراسیون پلکانی و متقاطع اتوموکستین استفاده کرد.
مکانیسم اثر داروی اتوموکستین
مکانیسم و روش عمل این دارو به طور دقیقی مشخص نشده است اما تصور می شود که به مهار انتخابی ناقل های پیش سیناپسی نوراپی نفرین مربوط می شود و نیمه عمر آن تقریبا 5 ساعت میباشد. داروی اتوموکستین توسط آنزیم CYP2D6 متابولیزه می شود و افرادی که این دارو را به میزان کم متابولیزه می کنند (تقریبا ۷ تا ۱۰ درصد سفیدپوستان و ۲ درصد جمعیت آفریقایی آمریکایی)، ناحیه زیر منحنی آن ها (AUC) ده برابر و اوج غلظت پلاسمایی دارو ۵ برابر افراد معمولی خواهد بود. نکته ی مهم اینجاست که به تداخل داروی اتوموکستین با دیگر داروهای مهارکننده CYP2D6 توجه داشته باشیم زیرا ممکن است این دارو برای تقویت داروهای ضد افسردگی و یا بیمار دچار ADHD و افسردگی نیز مصرف شود. بنابراین هنگام ترکیب اتوموکستین با فنوکستین، پاروکستین یا بوپروپیون باید احتیاط نمود. شایان ذکر است که داروی اتوموکستین ساختمانی شبیه به داروی سرترالین و فلوکستین دارد و در ایران دوزهای ۶۰، ۳۰، ۱۸، ۱۰ میلی گرمی آن قابل دسترسی می باشد. بر طبق گزارش مجله ی پزشکی آسان طب بهترین زمان مصرف داروی اتوموکستین در طول روز ۱ بار هنگام صبح اعلام شده است اما اگر پزشک شما مصرف دوبار در روز این دارو را تجویز کرده است بهتر است یکبار صبح و نوبت بعدی را ابتدای عصر مصرف کرد. البته امکان دارد که پزشک شما ابتدا دوز پایین را تجویز کند و بعد از گذشت ۲ الی ۴ هفته کم کم دوز مصرفی را افزایش دهد.
عوارض جانبی مصرف داروی اتوموکستین
برای مهمترین و بارزترین عوارض جانبی این دارو می توان به تهوع، از دست دادن اشتها، احساس خشکی دهان، خستگی، بی خوابی، سردرد و سرفه اشاره کرد. عوارض کمتر شایع مصرف این دارو هم عبارتند از: اختلال نعوظ، سرگیجه، دردهای شکمی، تاکی کاردی (تپش قلب)، یبوست، اختلال قاعدگی، استفراغ، سر درد سینوسی، افسردگی و افکار خودکشی، درماتیت (نوعی عارضه ی پوستی) و گرگرفتگی. البته شایان ذکر است که ممکن است شما به هیچ یک از این عوارض دچار نشوید و یا در صورت بروز برخی از این عوارض بعد از عادت کردن بدنتان به مصرف داروی اتوموکستین، به صورت خود به خود از بین بروند.
توصیه های مهم
√ در صورت مشاهده ی علایمی مثل افسردگی شدید، افکار خودکشی، دردهای بی علت، بی قراری و از دست دادن کنترل بهتر است که سریعا به پزشکتان مراجعه کنید.
√ مصرف داروی اتوموکستین ممکن است باعث ایجاد حالت گیجی و خواب آلودگی در شخص شود لذا بهتر است که در ساعت اوج غلظت پلاسمایی این دارو از انجام کارهایی همچون رانندگی اجتناب کنید.
√ در صورتی که کپسول داروی اتوموکستین باز شود، ممکن است باعث قرمزی و التهاب چشم شود. سریعا چشم ها را با آب خنک شستشو دهید.
√ مصرف داروی اتوموکستین برای زنان باردار و کودکان زیر ۶ سال ممنوع است و توصیه نمی شود.
منبع: https://mag.asanteb.com
